Trong 15 ngày vừa qua, cả nước Mỹ dành nhiều chú ư cho 2 đại hội đảng, khởi đầu với các đại biểu Cộng Ḥa ở Tampa để đề cử ông Mitt Romney tranh chức tổng thống, kế đến là các đại biểu Dân Chủ gặp nhau ở Charlotte để ủng hộ ông Barack Obama.
Bà Ann Romney vợ ứng viên đảng Cộng ḥa. Ảnh Reuters
Hai đại hội cũng là nơi để các chính trị gia nuôi mộng làm chủ Ṭa Bạch Ốc có dịp cùng với những người từ khắp nơi bàn chuyện tương lai, bắt đầu bao giờ cũng là chụp h́nh kỷ niệm, sau đó ngỏ lời mời giúp xây dựng hệ thống vận động từ cấp quận, cấp thành phố, cho tới cấp tiểu bang Đại hội đảng cũng là nơi những cuộc “tiếp xúc riêng” diễn ra giữa những “nhân vật tên tuổi” và những người nằm trong danh sách “cá bự”, chữ được dùng để chỉ cho các ông bà sẵn ḷng giúp quyên tiền vận động tranh cử hay thường xuyên đóng góp những khoản tiền khổng lồ cho các ứng viên cùng đảng hay cùng lư tưởng, mục tiêu hoạt động.
Cuộc bầu cử 2012 chưa kết thúc, cuộc vận động 2016 đă bắt đầu.
“Chuyện này là chuyện rất b́nh thường”, bà Melanie Wells của đảng Cộng Ḥa Arizona vừa cười vừa nói, bảo thêm “nếu tôi muốn ra tranh cử th́ đây chính là diễn đàn tốt nhất để có thể giới thiệu ḿnh với các đại biểu”. Bà làm một bài toán rất nhỏ mà các ông bà muốn làm tổng thống Mỹ đă làm: nếu ông Romney thành công vào đầu tháng 11 tới đây, bên đảng Dân Chủ phải t́m người ra tranh cử vào năm 2016. Nếu ông Obama tái đắc cử, th́ 4 năm nữa cả 2 đảng đều phải chuẩn bị đưa ra dàn ứng viên “hàng xịn” để cử tri có cơ hội chọn mặt gửi vàng.
Ảnh The N.Y Times
Bên Dân Chủ hiện có những ai? Hai người được nói đến nhiều nhất là Phó Tổng Thống Joseph Biden và bà Ngoại Trưởng Hillary Clinton. Ông Biden chưa hề nói sẽ ra tranh cử cho nhiệm kỳ 2016, những nhân vật thân cận với bà Clinton cho hay bà “chỉ loan báo cuối năm nay sẽ nghỉ việc, chưa thấy nói ǵ đến chuyện tương lai”. Điều đó có nghĩa là cả ông Biden lẫn bà Clinton đều có thể sẽ tuyên bố ra tranh cử. Lúc nào họ sẽ tuyên bố th́ chưa thể biết được
Không biết đúng sai nhưng dân thích bàn chuyện chính trị ở thủ đô bảo với nhau họ nghe được tin “đă có những vận động ngấm ngầm để ông Biden và bà Clinton ra tranh cử lần tới” nhưng chưa có câu trả lời chắc chắn từ cả ông lẫn bà (cho dù buổi tối kết thúc Đại Hội 2012, nhiều đại biểu giơ cao biểu ngữ “Ready for Joe” khi ông Biden đọc diễn văn, tỏ ư nói đă sẵn sàng đứng sau lưng ông phó).
Theo dân thích hóng chuyện thiên hạ, “từ năm 1988 ông Biden đă miệt mài trên đường đua, không có lư do ǵ để ông bỏ dở ước mộng sau 4 hay 8 năm đứng phó”, c̣n bà Clinton th́ “sau tất cả những vai tṛ, chức vụ đă đảm trách và rất thành công, bà sẽ hoàn tất ước mơ trở thành người phụ nữ vĩ đại nhất của nước Mỹ nếu thắng cử tổng thống”. Những lời bàn này đi chung với tin đồn lan ra khá nhanh ở Đại Hội: triệu phú Don Kruger, một người rất thân với gia đ́nh ông phó đă nói chuyện với “một nhóm nhỏ bạn bè về chuyện nên thúc đẩy ông Biden ra tranh cử tổng thống”. Cũng ở Charlotte, một nhân vật thuộc diện có tên tuổi của đảng Dân Chủ nói nhỏ với các nhà báo “thế nào bọn tớ cũng ép, bắt chị Hillary phải ra tranh cử”. Nhân vật không cho phép tiết lộ danh tánh bảo thêm “nước Mỹ có ai tài giỏi, kinh nghiệm bằng bà Clinton không?”.
Nếu ông “phó” Biden hay bà “ngoại” ra tranh cử, quyết định của “ông” lẫn “bà” sẽ cản đường tiến thân của nhiều người, trong đó -hầu như đương nhiên- có ông Julian Castro, người mới được ông Mitt Romney mời đọc diễn văn ở Đại Hội Đảng. Bài diễn văn của ông dù không tạo được khí thế như ông Barack Obama từng làm ở Boston 8 năm trước đây, nhưng vẫn đủ để các đại biểu Dân Chủ hiểu ông là người phải chú ư tới. Những đại biểu Hispanic tham dự Đại Hội ở Charlotte hănh diện khoe với mọi người “bên Cộng Ḥa có Marco Rubio, bên Dân Chủ có Julian Castro”, ư muốn bảo “bên nào” họ cũng có người sáng giá. Ông Rubio hiện là Thượng Nghị Sĩ Liên Bang đại diện cho tiểu bang Florida, ông Castro đang giữ chức Thị Trưởng thành phố San Antonio, và mọi người tin đường sự nghiệp chính trị của 2 ông không ngừng ở đó.
Bên Cộng Ḥa có những ai? “Danh sách dài vài trang giấy”, chiến lược gia James Calvin vừa cười vừa trả lời. Từng làm việc với Cựu Thượng Nghị Sĩ Rick Santorum, “thế nào ông sếp tôi sẽ ra tranh cử trở lại, lần này sẽ dễ thành công hơn v́ đă có sẵn hệ thống vận động ở các địa phương”. Ngoài ông Santorum -từng có thời được xem là “hiện tượng chính trị” v́ theo sát nút ông Romney-, danh sách những ứng cử viên tương lai không phải là ít –trong đó có cả siêu sao Marco Rubio-, nhưng mới một ḿnh ông Thống Đốc Rick Perry của tiểu bang Texas là người bảo “chắc chắn sẽ tranh cử trở lại”.
Michele Bachmann. Ảnh Wikipedia
Nghe đâu bà Michele Bachmann, bóng hồng duy nhất của cuộc đua 2012, cũng có ư sẽ dự cuộc đua lần tới, dù văn pḥng của bà nói “lúc này là lúc phải dồn mọi nỗ lực để lấy lại Ṭa Bạch Ốc cho đảng Cộng Ḥa”, dù không cho biết bà Dân Biểu có được bên ông Romney ngỏ lời mời nhờ giúp vận động tranh cử hay không?.
© Đàn Chim Việt