Xác suất Nga phải nộp phạt cho Iran rất cao

Tehran đánh giá việc Nga không thực hiện hợp đồng bán các tổ hợp tên lửa phòng không S-300 có giá 4 tỷ USD.

Trong trường hợp không thoả thuận được với Tehran việc rút đơn kiện, Moscow có thể khôi phục lại việc bán S-300 cho Iran.

Đầu tháng 7/2012, có tin Iran đệ đơn kiện Nga ra toà án quốc tế ở Geneva không chỉ đòi bồi hoàn vì không thực hiện hợp đồng về S-300, mà nói chung về tất cả các thoả thuận từ năm 1996.

Các chuyên gia cho rằng, đó là cách Tehran tác động để khích Moscow khôi phục lại hợp đồng bán các tổ hợp S-300.

Theo tin của Rosoboronexport, chính là Iran đã đưa ra đòi hỏi về việc này. Phía Iran đã đưa đơn kiện ngày 13/4/2011, gần nửa năm sau khi Nga từ chối bán S-300 theo quyết định của tổng thống Dmitry Medvedev.

Chỉ thị này có trong sắc lệnh “Về các biện pháp nhằm thực hiện nghị quyết của Hội đồng Bảo an số 1929 ngày 9/6/2010”.

Nguồn tin của báo Kommersant trong Chính phủ Nga cho biết, “tình hình liên quan đến đơn kiện của Iran là hết sức nghiêm trọng”; xác suất là toà án ở Geneva sẽ xử thắng kiện cho Iran là rất cao.

Đồng thời, toà trọng tài quốc tế, theo ông này, sẽ không tính đến “mọi điều tế nhị của tình thế phức tạp hiện nay xung quanh Iran”. Phía Iran thì nhất định bảo vệ lập trường của họ trên cơ sở các điều khoản của nghị quyết của Liên Hợp Quốc.

Cụ thể, Điều 8 của nghị quyết cấm cung cấp cho Iran “tên lửa hay hệ thống tên lửa, như chúng được xác định đối với các mục đích đăng ký vũ khí thông thường của Liên Hợp Quốc”.

Đồng thời Điều 7 đặc biệt quy định là không cấm bán các hệ thống tên lửa phòng không, đúng là loại tên lửa S-300. Như vậy,Tehran dự định bảo vệ quan điểm là bằng sắc lệnh của mình, ông Medvedev thực chất đã xiết chặt các biện pháp trừng phạt.

Cần ghi nhớ, là Nga, pháp nhân kế thừa Liên Xô, theo công ước New York năm 1958 có trách nhiệm chấp hành quyết định của các toà án trọng tài quốc tế. Trong trường hợp nguyên đơn của Iran được xử thắng, Nga sẽ hoặc là phải trả tiền phạt, hoặc từ chối thanh toán và bị mất uy tín. Tổng tiền bồi thường do Iran công bố hơi ít hơn một phần ba khối lượng xuất khẩu hàng quân sự của Nga năm 2011 là năm đạt 13,2 tỷ USD.

Nga đã liên hệ với Iran đề nghị nước này rút đơn kiện, nhưng đã bị chối từ.

Nga và Iran đã ký hiệp ước về bán S-300 PMU-1 năm 2007. Tổng hợp đồng là 800 triệu USD. Việc giao hàng thường xuyên bị chậm do các nguyên nhân kỹ thuật. Một thời gian ngắn sau khi từ chối thực hiện hợp đồng, Nga đã hoàn trả Iran khoản tạm ứng trị giá 167 triệu USD.

Nguyễn Vũ (theo Lenta)