Ngày 23 tháng 6 vừa qua tổng công ty dầu khí Hải Dương của Trung Quốc chính thức mở thầu khai thác dầu tại 9 địa điểm thuộc khu vực đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Bản đồ chỉ rơ 9 lô dầu khí mà Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc mở thầu quốc tế hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lư và thềm lục địa của Việt Nam.
Động thái mới nhất này cho thấy quyết tâm sử dụng đường lưỡi ḅ phi pháp để xâm chiếm chủ quyền nước khác đă bắt đầu lộ liễu bất chấp dư luận quốc tế.
Mục đích đă phơi bày
Từ nhiều năm nay các nước trong khu vực Biển Đông đă liên tiếp lên tiếng chống đối đường lưỡi ḅ của Trung Quốc và ai cũng thấy rằng con đường 9 khúc này là mục tiêu của mưu đồ bành trướng, phù hợp hoàn toàn với tham vọng của một chính quyền chủ trương lấy sức mạnh Đại Hán để vẽ lại bản đồ từng có thời bị xâu xé bởi nội thù cũng như ngoại xâm.
Đường lưỡi ḅ được Trung Quốc đầu tư không giới hạn qua các chiến dịch vận động, viết lại lịch sử, giả mạo hiện vật cũng như mua chuộc, khống chế các nhà khoa học Trung Quốc chân chính để bóp méo sự thật với mục đích duy nhất: chiếm đoạt tài nguyên giàu có của Biển Đông. Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Bắc Kinh cho biết nhận định của ông về con đường lưỡi ḅ này:
“Cái lưỡi ḅ ấy do chính phủ Quốc Dân Đảng tự vẽ ra, tôi nhấn mạnh chữ “tự vẽ ra” không được quốc tế công nhận cho nên nó chẳng có giá trị pháp lư ǵ cả. Họ sẽ không dám làm ǵ và các nhà thầu cũng không dại ǵ mà dính vào chuyện ấy. Tám trăm tờ báo của họ đă đồng thanh phản đối, bác bỏ Luật Biển mà Quốc hội Việt Nam thông qua là một điều vô lư.
Tôi đă yêu cầu chính phủ phải đưa ra những tài liệu, căn cứ rất có giá trị của ḿnh để mà đấu lư với họ chứ không thể để cho họ nói càn nói bậy th́ không được.”
Trung Quốc kêu gọi đấu thầu 9 lô dầu khí nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam cho thấy họ ngang ngược bất chấp luật pháp quốc tế. Họ không dựa vào một cơ sở nào mà công ước quốc tế về luật biển quy định.
Thạc sĩ Hoàng Việt
Ngày 23 tháng Sáu vừa qua Trung Quốc đă dùng con đường 9 khúc này để xâm lược vùng biển Việt Nam. Bắc Kinh cho phép Tổng công ty dầu khí Hải Dương c̣n được gọi là CNOOC mở thầu 9 lô dầu đang hoạt động tại vùng biển Việt Nam.
Theo ông Đỗ Văn Hậu, Tổng giám đốc Petro Vietnam phát biểu trong cuộc họp báo vào ngày 27 tháng Sáu th́ các lô mà Trung Quốc gọi thầu có tổng diện tích hơn 160.000 km2 nằm trong một khu vực mà Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đă có các hoạt động khai thác dầu khí từ lâu với các đối tác nước ngoài.
Thạc sĩ Hoàng Việt hiện giảng dạy môn luật quốc tế tại Đại học Luật Thành phố cho biết cái nh́n của ông qua khía cạnh luật pháp:
“Khi Trung Quốc kêu gọi đấu thầu 9 lô đó khi chúng nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam cho thấy một điều Trung Quốc họ ngang ngược bất chấp luật pháp quốc tế. Họ không dựa vào một cơ sở nào mà công ước quốc tế về luật biển quy định là mỗi quốc gia ven biển sẽ có đặc quyền kinh tế 200 hải lư cũng như thềm lục địa 200 hải lư kéo dài từ đường cơ sở.
Tổng giám đốc Đỗ Văn Hậu khẳng định Tổng Cty dầu khí Hải Dương của Trung Quốc đang mời thầu quốc tế 9 lô ngoài khơi Việt Nam là hoàn toàn trái với thông lệ quốc tế. AFP
Đối với thềm lục địa th́ đó là một đặc quyền của quốc gia ven biển. Nếu quốc gia ven biển đó không khai thác các tài nguyên sinh vật hay không sinh vật trên vùng thềm lục địa th́ không quốc gia nào được quyền khai thác khi chưa được sự đồng ư của quốc gia có đặc quyền.
Thềm lục địa này hoàn toàn là của Việt Nam nhưng Trung Quốc họ đưa ra đấu thầu th́ tôi cho rằng họ bất chấp công lư, bất chấp luật pháp quốc tế và chắc chắn đối với hành động như vậy của Trung Quốc th́ không ai trên thế giới này người ta ủng hộ cả.”
Chắc chắn nếu là người Việt, không ai không có cùng nhận xét với Thạc sĩ Hoàng Việt, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước nguyên đại biểu quốc hội cho biết suy nghĩ của ông:
Trong vùng 200 hải lư của ḿnh th́ không anh nào có thể xâm phạm được. Đây không phải là vùng tranh chấp, nếu vùng tranh chấp th́ c̣n có thể bàn căi c̣n đây là vùng thuộc chủ quyền của Việt Nam nên không thể tranh căi nữa.
Trung tướng Nguyễn Quốc Thước
“Bây giờ chính phủ cũng đă có công hàm, thái độ kiên quyết bác bỏ và khi ḿnh đă kiên quyết th́ không anh nào dại dột chui vào chỗ ấy để gây phức tạp cho họ đâu. C̣n bây giờ về quan hệ ngoại giao nhà nước cũng phải đấu tranh làm rơ quan điểm của ḿnh theo Luật Biển và DOC. Ḿnh phải lấy hai cái này để đấu tranh v́ dứt khoát khu vực ấy là thềm lục địa của ḿnh rồi.
Trong vùng 200 hải lư của ḿnh th́ không anh nào có thể xâm phạm được. Đây không phải là vùng tranh chấp, nếu vùng tranh chấp th́ c̣n có thể bàn căi c̣n đây là vùng thuộc chủ quyền của Việt Nam nên không thể tranh căi nữa. Về phương thức như thế nào để chúng ta bảo vệ th́ chúng tôi tin chắc rằng ta đă có những kinh nghiệm lần trước rồi và đă có những cơ sở pháp lư và đă được thế giới người ta rất đồng t́nh nên chúng tôi không thể nhân nhượng.
Thế giới người ta cũng thấy rơ rồi cho nên vấn đề này tôi tin rằng Trung Quốc chỉ nói thế thôi chứ bây giờ họ có thể gọi thầu nhưng những nước khác người ta thấy rằng anh chui vào một chỗ nguy hiểm th́ cũng chả ai dại ǵ mà chui vào để đối đầu với Việt Nam và đối đầu toàn vùng Đông Nam Á.”
Lưỡi ḅ lấn vào biển Việt Nam bao xa?
Căn cứ xác định thềm lục địa mở rộng theo Oceans and Law of the Sea
Để dễ theo dơi hơn, người dân b́nh thường Việt Nam có thể thấy rằng từ khu vực các lô dầu mà Việt Nam đang khai thác nếu vào tới Quảng Ngăi chỉ cách 76 hải lư, cách khu gần nhất ở Nha Trang là 60 hải lư. Điểm gần nhất giữa Nha Trang và Phan Thiết có 57 hải lư. Và nghiêm trọng hơn cả, điểm gần nhất chỉ cách đảo Phú Quư của Việt Nam chỉ hơn 30 hải lư. Có nghĩa là bàn chân Trung Quốc chỉ cách Việt Nam 30 hải lư mà thôi.
Tại sao đường lưỡi ḅ lại quan trọng đối với Trung Quốc như vậy? Ông Dương Danh Dy, nguyên Tổng lănh sự Việt Nam tại Bắc Kinh nhận xét:
“Tại sao Trung Quốc phát triển ở Biển Đông như vậy th́ nó có hai điều. Một là bành trướng bá quyền hai nữa là vấn đề sống c̣n của Trung Quốc. Hiện nay họ đă khai thác tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường, ruộng đất không c̣n…thế nên bây giờ họ phải vươn ra biển.
Vươn ra biển Bắc th́ vướng Nhật Bản, phía khác th́ Nga cũng là cường quốc nên không làm được cho nên chỉ có cách chĩa vào Biển Đông v́ các nước nhỏ và yếu hơn nên dễ chiếm v́ Biển Đông có dầu có tất cả mọi cái mà Trung Quốc rất cần.
Ở Trung Quốc hiện nay mang hai tính chất: một tính chất bành trướng bá quyền, thứ hai là mang tính sống c̣n. Bành trướng bá quyền nếu bị đánh dập đầu, đánh dập ư chí th́ nó buông nhưng v́ sống chết của Trung Quốc nếu không có Biển Đông th́ sẽ chết cho nên họ rất ngoan cố và rất nguy hiểm.”
Trung Quốc thấy rơ thế yếu của các nước trong khu vực nên sau nhiều nỗ lực vận động bằng dư luận cho đường lưỡi ḅ phi pháp, Bắc Kinh đă liều lĩnh tiến thêm một bước nữa tuy chỉ là ném một viên đá thăm ḍ nhưng tiềm ẩn dưới những hành động này là các phương án tiếp theo trong đó từng bước sẽ được Bắc Kinh tiến hành tùy theo sự chống đối của quốc gia bị lấn ép.
Bài học khó nuốt của Philippines vẫn âm ỉ cháy trong cơn khát dầu khủng khiếp của một đất nước mơ làm bá chủ thế giới nhưng đụng phải một đất nước tuy nhỏ bé nhưng kiên cường và rất thông minh trong cách đối phó với kẻ mạnh. Liệu Việt Nam có thể làm ǵ trên phương diện pháp lư quốc tế để vạch trần âm mưu này của Trung Quốc. Thạc sĩ Hoàng Việt cho biết:
“Công ước luật biển mang tính chất của công pháp quốc tế th́ nó không có cơ quan gọi là thi hành án cho việc các quốc gia vi phạm. Tuy nhiên nó có cơ chế khác chẳng hạn như sự lên án của dư luận quốc tế th́ rất quan trọng. C̣n ṭa án quốc tế luật biển, về mặt lư thuyết như vừa rồi Philippines vẫn có thể mời Trung Quốc ra ṭa án quốc tế Luật Biển.
Ṭa án này có chức năng giải quyết tranh chấp trên cơ sở giải thích, vận dụng, áp dụng các điều khoản của công ước và v́ vậy vẫn có khả năng đưa ra ṭa án quốc tế mặc dù Trung Quốc không đồng ư. Như Philippines vừa rồi họ đưa ra và bảo rằng dù Trung Quốc không đồng ư họ vẫn đơn phương mang ra ṭa án quốc tế luật biển và xem xét lại các quy định của ṭa án quốc tế về luật biển. Vấn đề quan trọng nhất là ư chí chính trị có quyết tâm hay không.”
Bản đồ cho thấy vùng biển Trung Quốc muốn làm chủ (theo vạch màu đỏ).Khu vực này c̣n được gọi là đường lưỡi ḅ. Source UNCLOS
Không giống như Philippines Việt Nam có hoàn cảnh lịch sử và vị trí địa lư khá bất lợi so với Trung Quốc. Về chính trị Trung Quốc đă tận dụng con bài Chủ nghĩa Xă hội để trói chặt Việt Nam vào 16 chữ giả dối.
Về kinh tế Bắc Kinh không ngại dùng những thủ thuật quen thuộc để Hà Nội khó thoát ra tấm lưới lăi suất và kho hàng nguyên liệu giá rẻ. Hai thứ vũ khí này đă khiến Việt Nam trong một thời gian dài tê liệt ư chí để cuối cùng cũng sực tỉnh khi ngày 23 tháng 6 đ̣n chí tử cuối cùng được Bắc Kinh giáng xuống: dùng đường lưỡi ḅ tấn công thẳng vào đặc quyền kinh tế biển Việt Nam.
Thế nào là hành động phi pháp?
Theo dơi phát biểu của người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Việt Nam Lương Thanh Nghị sau khi vụ việc xảy ra giới quan sát nhận thấy đây là phát ngôn mạnh mẽ nhất từ trước tới nay với những từ ngữ sát phạt nặng nề và nêu bật tính chất vụ việc.
Ông Lương Thanh Nghị khẳng định, “việc phía Trung Quốc ngang nhiên mời thầu quốc tế tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam là hành động phi pháp và không có giá trị”.
Trong ngôn ngữ ngoại giao khi dùng cụm từ “hành động phi pháp” là h́nh thức chống đối cao nhất và nghiêm trọng nhất của quốc gia này đối với quốc gia khác. Trung Quốc chắc chắn thấy rơ phản ứng của Việt Nam qua tuyên bố này và họ sẽ điều chỉnh những hoạt động sắp tới trong kế hoạch đă được trù tính.
Khi bị phản ứng dữ dội bước kế tiếp của Trung Quốc sẽ theo hai kịch bản: một là đề nghị thương thuyết theo kiểu hai bên cùng khai thác, hai là tiến hành chiến tranh chớp nhoáng để khẳng định con đường lưỡi ḅ phi pháp. Khả năng Việt Nam chấp nhận thương thuyết là không tưởng c̣n khả năng thứ hai nếu xảy ra th́ Việt Nam sẽ ra sao? Ư kiến của ông Nguyễn Trọng Vĩnh:
“Không sợ họ đánh đâu! Họ bây giờ đang bị cô lập trước quốc tế từ Hàn Quốc qua Nhật Bản tới Australia. Ấn Độ và Myanma cũng khác trước rồi Trung Quốc không c̣n nắm được họ nữa. Cho nên họ đang ở cái thế cô lập và nội bộ họ đang đấu tranh với nhau đầy mâu thuẫn cho nên họ không dám đánh đâu, tôi nói với chính phủ như thế và ta cứ đấu.”
C̣n ông Dương Danh Dy th́ mạnh mẽ hơn, ông cho biết:
“Tôi xin nhắc chính người Trung Quốc nói chứ tôi không nói tôi chỉ lấy tin trên mạng Trung Quốc đó là: Đánh, chiếm Trường Sa th́ dễ. Nhưng giữ th́ khó. Tôi xin nói chỉ có mấy cây số nếu anh chiếm Trường Sa th́ tên lửa của chúng tôi ụp lên anh v́ Việt nam đủ sức làm điều này đó là chưa nói đến máy bay. Tên lửa di động trên bờ cứ nhắm vào tất cả tàu bè Trung Quốc đi qua là bắn th́ các anh sống thế nào được?
Phải để cho nhân dân người ta phản đối. Không những chính phủ phản đối nhưng dân chúng tôi cũng phải quyết liệt phản đối. Không được cấm người ta biểu t́nh phản đối phải để cho dân lên tiếng phải để người yêu nước biểu t́nh phản đối sự bành trướng của Trung Quốc
Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh
Cho nên chuyện không phải đơn giản đâu. Tôi xin nhắc lại trước đại hội 18 sắp khai mạc th́ họ có thể có những hành động bất ngờ nhưng theo tôi những chuyện họ tuyên bố vừa rồi vẫn là trên giấy. Ngoài cái chuyện cắt cáp ra th́ mọi chuyện vẫn là trên giấy. Họ tuyên bố chủ quyền chỉ là trên giấy và đường 9 đoạn cũng chỉ là trên giấy mà thôi.”
Việt Nam đă sẵn sàng?
“Lộng giả thành chân” là một câu thành ngữ xuất phát từ Trung Quốc vẫn là cẩm nang của Bắc Kinh hiện nay trong các đối sách Biển Đông. Để đối phó với những thủ đoạn này Việt Nam đă sẵn sàng chưa hay vẫn c̣n tin rằng mọi sự đều có thể giải quyết trong tinh thần đồng chí?
Phải thừa nhận rằng về mặt chính trị xă hội Việt Nam chưa chuẩn bị đủ những điều cần thiết cho việc khơi dậy tâm lư toàn dân. Qua chính sách tránh gây khiêu khích, Việt Nam đă mắc bẫy Trung Quốc khi cấm tuyệt đối những thông tin về Biển Đông và chính sách này đă gây hệ lụy trước mắt là nhiều cán bộ và dân chúng rất mù mờ về Hoàng Sa và Trường Sa.
Tâm lư ấy ăn sâu đến nỗi khi vụ mở thầu 9 điểm của Trung Quốc xảy ra rất nhiều tờ báo trong nước loan tin cuộc họp báo của ông Đỗ Văn Hậu, tổng giám đốc PVN mà không đem h́nh ảnh cùng lời phát ngôn mạnh mẽ của ông Lương Thanh Nghị lên mặt báo.
Thậm chí có báo c̣n không loan tin vụ xâm chiếm chủ quyền nghiêm trọng này. Thiếu tướng Nguyễn Trong Vĩnh cho biết ư kiến của ông nên mở rộng cửa để người dân biểu tỏ sự phản ứng của ḿnh đối với Trung Quốc, ông nói:
“Phải để cho nhân dân người ta phản đối. Không những chính phủ phản đối nhưng dân chúng tôi cũng phải quyết liệt phản đối. Không được cấm người ta biểu t́nh phản đối phải để cho dân lên tiếng phải để người yêu nước biểu t́nh phản đối sự bành trướng của Trung Quốc.”
Khi dân chúng không xem việc mất biển vào tay Trung Quốc là hệ trọng th́ sức mạnh duy nhất có thể giữ được nước là ḷng dân sẽ bị phân tán và lúc ấy cơ hội cho đạo quân thứ 5 của Trung Quốc đang hiện diện tại Việt Nam quấy phá đất nước sẽ không phải là nhỏ.
Mặc Lâm – RFA