"Nếu cha hỏi, mẹ hăy nói rằng cuộc chiến này rất ác liệt, nhưng con vẫn ổn. Con là một người thật sự may mắn, và con sẽ tiếp tục viết thư viết nhà thường xuyên”, trung sĩ Steve Flaherty đă viết như vậy trong lá thư gửi mẹ ḿnh.
Không lâu sau đó, vận may của anh đă kết thúc trong một khu rừng nhiệt đới của Việt Nam. Người lính xấu số không bao giờ c̣n có thể viết thư cho mẹ ḿnh một lần nữa.
Những bức thư Steve Flaherty gửi cho mẹ, cùng với ít nhất là ba bức thư viết cho những người khác, đă được quân đội Giải phóng thu giữ khi anh tử trận vào tháng 3/1969.
Hơn 4 thập kỷ sau cái ngày đen tối ấy, những bức thư của anh đang trên đường trở về với những người mà anh muốn gửi gắm.
Lầu Năm Góc cho biết, lần đầu tiên Mỹ và Việt Nam đă tiến hành trao đổi các tài liệu cá nhân thu được từ thân thể các binh sĩ tử trận của cả hai phía.
Trong lúc các lá thư vẫn c̣n ở Việt Nam, những tác động t́nh cảm của chúng đă lan tỏa qua nửa ṿng trái đất, làm rung động trái tim các thành viên của gia đ́nh Flaherty.
Bà Martha Gibbons, chị dâu của Flaherty cho biết, bà đă nhận ra nét chữ viết tay của em ḿnh ngay lập tức, khi những h́nh ảnh về lá thư được công bố. Những lá thư đă giày ṿ trái tim bà khi làm hồi sinh những kỷ niệm đẹp mà bà có với Steve Flaherty.
Ảnh minh họa.
"Tôi luôn luôn yêu thương Steve và ngưỡng mộ ḷng can đảm cũng như tính cách của cậu ấy. Và những lá thư này chỉ làm tôi ngưỡng mộ, yêu thương Steve nhiều hơn", bà nói.
Những lá thư đă được Bộ trưởng Quốc pḥng Việt Nam Phùng Quang Thanh trao cho Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Leon Panetta trong chuyến thăm lịch sử của ông đến Hà Nội. Trước đó, những lá thư đă được giới thiệu trên truyền h́nh Việt Nam.
Đại tá Nguyễn Phú Đạt là người đă lưu giữ các lá thư kể từ cuộc chiến. Ông đă công bố chúng vào mùa hè 2011, trong một ấn phẩm trực tuyến về các tài liệu thu được trong những năm chiến tranh. Thông qua đó, một chuyên gia phụ trách các vấn đề cựu tù binh và binh lính mất tích của Lầu Năm Góc đă t́m hiểu chúng, Bộ Quốc pḥng Mỹ cho biết.
Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao đă làm việc với các đối tác tại Việt Nam để sắp xếp bàn giao các bức thư của Flaherty Panetta và đưa chúng trở về với gia đ́nh anh. Để trao đổi lại, bộ trưởng Panetta sẽ bàn giao cho phía Việt Nam cuốn nhật kư của chiến sĩ Giải phóng Vũ Đ́nh Đoàn. Cuốn nhật kư này được cựu binh thủy quân lục chiến Mỹ Robert Frazure giữ từ năm 1966.
Được biết, Frazure đă mang cuốn nhật kư từ Việt Nam về nhà ở Walla Walla, Washington, và vẫn giữ chúng kể từ sau khi xuất ngũ. Sau đó, ông đưa cuốn nhật kư cho em gái của một trong những người đồng đội bị chết trong cuộc chiến, khi cô cần các tài liệu nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam. Cô đă đưa nó cho chương tŕnh “Khám phá lịch sử” của đài PBS. Chương tŕnh này đă t́m ra gia đ́nh của liệt sĩ Vũ Đ́nh Đoàn và bàn giao lại cuốn nhật kư cho các quan chức Mỹ.
Văn Ḥa (theo CNN)