Câu chuyện về hai cái giếng bị yểm bùa và sự tồn vong của một ḍng họ đă có từ bao đời nay, và vẫn được người dân ở làng Hà Đông, xă Diễn Cát, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An lưu truyền.
T́m hiểu thực hư về bí mật về hai cái giếng có tên giếng Mai, giếng Táng và sự tồn vong của một ḍng họ, chúng tôi đă t́m về xă Diễn Cát để t́m hiểu câu chuyện trên.
Kỳ bí giếng Mai
Từ trung tâm TP Vinh vượt quăng đường gần 50 km chúng tôi t́m về xă Diễn Cát để được tận tai nghe câu chuyện về giếng Mai, giếng Táng mà người dân nơi đây vẫn lưu truyền.
Theo các cụ cao niên trong làng, ngày trước làng Hà Đông có tên gọi khác là làng Quảng Hà thuộc xă Giang Triều, tổng Thái Xá. Trong làng khi đó có 16 ḍng họ sinh sống bao gồm: Ḍng họ Mai, họ Đàm, họ Hoàng, họ Trương, họ Cù, họ Vơ… Thế nhưng, ḍng họ Mai là một trong những ḍng họ đầu tiên đến sinh sống và khai sinh ra ngôi làng này là chiếm số con cháu đông nhất trong cả làng.
Dấu tích được cho là của giếng Táng nằm giữa cánh đồng rộng mệnh mông
Cuộc sống của con người suốt ngày bám vào đồng ruộng nên không mấy khá giả, và ḍng họ Mai ngày đó cũng vậy, đông con, lắm cháu nên kinh tế của ḍng họ cũng thuộc loại trung b́nh trong làng. Ngày đó, nếu gia đ́nh nào muốn đào giếng th́ phải xem thầy cẩn thận để tránh đụng vào long mạch mà mang họa. Để tránh điều đó, cụ tổ của họ Mai đă mời về một ông thầy địa lư người Tàu để làm lễ đào hộ ḍng họ một cái giếng.
Trước sự khẩn thiết của trưởng họ cũng như con cháu trong họ, ông thầy địa lư đó đă đồng ư giúp họ Mai đào giếng. Cẩn trọng xem hướng mảnh đất nơi họ Mai sinh sống, chỉ mất hơn một ngày cùng với sự giúp sức của các trai đinh, giếng nước đă hoàn thành.
Cụ Phạm Thị Loan, một cao niên trong làng nhớ lại: “Để cảm ơn sự giúp đỡ của ông thầy địa lư này, con cháu ḍng họ Mai ngỏ ḷng muốn trả công cho thầy thật hậu hĩnh. Tuy nhiên, thầy địa lư im lặng chẳng nói chẳng rằng đi bứng một khóm tre về trồng bên cạnh cái giếng mới đào rồi nói lại với trưởng họ Mai ông sẽ không lấy tiền công bây giờ mà sẽ chờ khi bụi tre ông vừa trồng xuống lớn lên, đẻ măng, măng lại lớn thành tre th́ ông sẽ quay lại đốn tre chẻ thành sợi lạt để xâu tiền (ngày đó c̣n sử dụng đồng tiêng có lỗ ở giữa)”. Nói xong, ông thầy địa lư bỏ đi, trước khi từ biệt, ông ấy c̣n đặt tên cái giếng mới đào là giếng Mai, nó tượng trưng cho cả ḍng họ Mai tại làng Quảng Hà.
Giếng Mai nơi khởi nguồn cho sự phồn thịnh một thời của ḍng họ Mai
Giếng Mai có từ ngày đó, một điều kỳ lạ nữa là kiến trúc xây dựng thành của giếng Mai rất đặc biệt, toàn bộ cái giếng sâu khoảng 20m, thành giếng được ghép bằng ṣ tự nhiên, nhưng không cần dùng đến một thứ vôi vữa hay loại hồ kết dính nào. Từ khi có cái giếng, cả ḍng họ Mai quả nhiên làm ăn ngày càng phát đạt, mùa màng bội thu nên cuộc sống của các thành viên trong họ khá lên trông thấy. Nước trong giếng đầy ăm ắp, trời dù có đại hạn nước ở sông suối có cạn khô th́ mực nước ở giếng Mai vẫn như cũ. Đặc biệt, vào mùa lũ, những cơn mưa làm cho nước giếng ở làng bị đục nhưng nước trong giếng Mai vẫn luôn trong vắt. V́ lư do đó, bao lần hạn lớn, giếng Mai cung cấp nước sinh hoạt cho cả làng Quảng Hà.
Niềm vui có được giếng Mai như có được báu vật trời ban trong nhà, con cháu họ Mai ra sức bảo vệ báu vật đó. Nghĩ đến lời hẹn với ông thầy địa lư năm xưa, nghĩ rằng trong nay mai, có thể ông thầy đó t́m về và lấy tiền công như lời ông nói th́ biết tính làm sao. Trưởng tộc ḍng họ Mai đă mở cuộc họp bàn với các bô lăo để t́m cách để khỏi phải trả tiền cho ông thầy địa lư nọ. Suy đi, tính lại, cuối cùng có người hiến kế, nếu trước khi ông thầy ra đi nói sẽ trở về khi bụi tre mọc măng, vậy th́ chỉ có cách chặt hết măng đi th́ lời nói đó không có cơ sở để thực hiện và ḍng họ lại không bị mất tiền công nữa.
Mọi người đều nhất trí thực hiện quyết định đó, từ đó, hễ có mậm măng nào nhú lên từ bụi tre của ông thầy địa lư trồng th́ con cháu ḍng họ Mai nhanh chóng chặt đi. Kỳ lạ thay, càng chặt bao nhiêu th́ măng lại càng mọc nhanh bấy nhiêu, thậm chí trong một đêm mà măng mọc ra nhiều không kể xiết. Bấy nhiêu mầm măng mọc là bấy nhiêu lần con cháu họ Mai dùng dao chặt đi.
Suy vong ḍng họ v́ ḷng tham
Thời gian cứ thế trôi đi, ḍng họ Mai vẫn âm thầm thực hiện diệu kế mà họ cho là “thượng sách” để không phải trả công cho ông thầy địa lư. Khoảng mười năm sau, khi câu chuyện về tiền công đào giếng tưởng chừng như đă bị lăng quên th́ một ngày nọ, ông thầy địa lư t́m về nhà trưởng tộc họ Mai. Khi nh́n thấy bụi tre chỉ lơ thơ vài ba cây tre nhỏ, ông biết rằng các mầm măng đă bị chặt đi, vẻ mặt thoáng thất vọng nhưng ông cũng không trách móc ǵ. Ngồi nói dăm ba câu chuyện phiếm, tuyệt nhiên ông không đả động ǵ đến chuyện tiền công đào giếng nữa mà ông c̣n ngỏ lời sẽ giúp ḍng họ Mai đào thêm một cái giếng nữa. Nghe vậy, ông trưởng tộc họ Mai mừng lắm, ông nghĩ rằng, ông thầy này quả là cao tay ông ta chỉ mới ra tay đào giúp một cái giếng mà ḍng họ của ḿnh đă làm ăn phát đạt, ngày càng giàu có. Nếu ông ấy giúp đào thêm một cái nữa th́ họ ḿnh đă giàu lại càng giàu thêm.
Ngay lập tức, ông trưởng tộc huy động mấy trai đinh mang theo xuổng, cuốc theo chân thầy địa lư đi đào giếng. Chiếc giếng mới này, theo lời kể của các cụ Loan th́ cái giếng ấy rất khác so với cái giếng ban đầu, giếng sâu chỉ hơn 2m nhưng rộng gần một sào ruộng. Vừa đào xong nước đă trong xanh và ngọt mát vô cùng. Một bề được ghép bằng đá vôi để tiện lên xuống, bề c̣n lại để bờ tự nhiên. Trông từ xa cái giếng không có ǵ khác một thửa ruộng. Khi công việc đào cái giếng thứ hai hoàn tất, ông thầy địa lư đặt tên là giếng Táng.
Vừa nghe thầy địa lư đặt tên giếng, khuôn mặt của trưởng họ Mai bỗng dưng biến sắc, ông liền hỏi lại thầy địa lư v́ sao lại đặt tên giếng như vậy. Ông Thầy địa lư trầm ngâm nói ta nói rằng v́ cả ḍng họ tham lam, không muốn trả tiền công mà chặt hết măng tre đi. Và ông lớn tiếng mắng người ḍng họ Mai, các người không biết, bao nhiêu mầm măng là bấy nhiêu tài lộc mà các người được hưởng, nhưng cũng chính tay các người đă chặt hết các mầm măng đó cũng chính là tự tay ḿnh chặt hết tài lộc của ḿnh. Giếng Táng vừa đào chính là quả báo của cả ḍng họ, nó đă cắt đứt long mạch của ḍng họ Mai.
Từ đó, họ Mai làm ăn ngày càng sa sút, liên tục mất mùa, con cháu trong họ không hiểu mắc bệnh ǵ nhưng đều lần lượt chết trẻ. 10 năm sau, ḍng họ Mai gần như tuyệt diệt tại làng Hà Đông, cụ Loan cho hay: “Nghe đâu, ḍng họ Mai c̣n sót lại một người con gái lấy chồng xa, nhưng về sau người này cũng không có con cái ǵ cả, đến nay, cả làng Hà Đông không c̣n một ai mang họ Mai cả”.
Bà Hoa cho biết, bao lần hạn nặng mà nước trong giếng vẫn đầy ắp
Sau khi họ Mai mất đi, phần đất đai nhà thờ tổ của ḍng họ bị bỏ hoang nhưng giếng Mai th́ vẫn được người làng sử dụng. Có điều nước từ đấy không trong, ngọt như trước mà chuyển sang vị lợ. V́ thế nước giếng Mai chỉ được sử dụng để tắm, giặt c̣n ăn uống th́ lấy nước ở giếng Táng.
Về sau, ngôi làng Quảng Hà đổi tên thành làng Hà Đông bây giờ. Trải qua hai cuộc chiến tranh, và nhu cầu sử dụng ruộng đất, giếng Táng bị đất bồi và bị người dân san lấp. Bây giờ, giếng Táng chỉ c̣n lại là một vũng nước giữa cánh động rộng mênh mông mà chỉ những bậc cao niên trong làng mới biết. Đến năm 1986 phần đất có giếng Mai đă được gia đ́nh ông Thái Doăn Long mua lại và sử dụng, nên giếng Mai vẫn được giữ nguyên hiện trạng cho đến ngày nay. Bà Nguyễn Thị Hoa vợ ông Long cho hay, từ khi chuyển đến sống cho đến nay, chưa khi nào bà thấy cái giếng cạn nước, cho dù gặp năm đại hạn nước trong làng khô hết th́ nước trong giếng Mai vẫn nguyên vẹn và xanh trong. Cũng theo bà Hoa cho biết, có gia đ́nh muốn thau rửa giếng v́ lâu năm cây cỏ mọc um tùm, lá cây rụng xuống nhiều nhưng khi sử dụng máy bơm, bơm nước hẳn một ngày mà nước không cạn đi là mấy.
Câu chuyện về giếng Mai, giếng Táng bị yểm bùa cũng như sự tồn vong của ḍng họ Mai trên mảnh đất ấy thực sự khiến người khác phải ṭ ṃ. Ngày nay tại làng Đông Hà vẫn không có một ai mang họ Mai sinh sống, người ta vẫn rỉ tai nhau rằng, mảnh đất nơi ḍng họ Mai sinh sống ngày trước thiêng lắm, ở đó vẫn c̣n một ngôi mộ cổ nhưng không ai biết vị trí của nó.
Ngoài ra, một số người dân cho hay thi thoảng về đêm người ta vẫn bắt gặp một ông lăo râu trắng bạc phơ, chống gậy đứng trước nhà ông Long nh́n vào đầy vẻ tiếc nuối. Dù không có ai chứng minh được câu chuyện trên hoàn toàn có thật, nhưng sự tồn tại của giếng Mai, giếng Táng và sự suy vong của ḍng họ Mai thực sự tồn tại trong ḷng người dân làng Hà Đông cho đến tận ngày nay.
Theo ANTĐ