Triều – Trung: 'răng cắn, môi đau'

Triều – Trung: 'răng cắn, môi đau'

Kế hoạch phóng tên lửa của Triều Tiên không chỉ khiến phương Tây lo lắng mà còn làm Trung Quốc bất an bởi những hậu quả mà việc này có thể gây ra.

Phai nhạt

Phương Tây nghĩ rằng với tư cách là nhà viện trợ lương thực, năng lượng chủ yếu của Triều Tiên, Bắc Kinh có thể buộc Bình Nhưỡng ngừng phóng tên lửa. Tổng thống Mỹ Barack Obama và các đồng nhiệm phương Tây nhiều lần kêu gọi Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng, ngăn cản Triều Tiên.

Tương tự, nhà bình luận chính trị Hàn Quốc Shim Jae Hoon khẳng định: “Trung Quốc có đủ ảnh hưởng để tác động tới Triều Tiên. Vấn đề là Bắc Kinh có sẵn sàng làm điều đó hay không mà thôi. Bất kỳ hành động nào từ phía Trung Quốc trong thời điểm hiện tại cũng tác động tới Kim Jong un”.

Trung, Triều có quan hệ truyền thống. Ảnh: CCTV 4.

Thế nhưng, không như những gì phương Tây dự đoán, Triều Tiên không những không chịu dừng phóng tên lửa mà còn có dấu hiệu thử bom hạt nhân.

Một nguồn tin thân cận với giới lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc và một nhà ngoại giao phương Tây đều nhận định, Bắc Kinh hầu như không còn ảnh hưởng đối với Bình Nhưỡng và hiện không thể ngăn chặn nước này phóng tên lửa.

Người này cho biết: “Trung Quốc đã gây áp lực lên Triều Tiên, ép nước này ngừng phóng tên lửa bởi lo ngại việc đó sẽ làm tình hình thêm rối loạn, Mỹ có cớ quay lại châu Á. Đã vậy, vụ phóng tên lửa có thể gây nguy hiểm cho cả Bắc Kinh lẫn Thượng Hải (“bộ não” và “dạ dày” của Trung Quốc) bởi chúng nằm trong “tầm bay” của tên lửa".

Thế nhưng mọi lời khuyên ngăn như nước đổ xuống “đầu vịt”, Triều Tiên vẫn cứng rắn như trước… chứng tỏ quan hệ song phương không còn nồng ấm, thân thiện như xưa.

Triều Tiên kiên quyết phóng tên lửa. Ảnh: Telegraph.

Trung Quốc: cứng không được

Thực chất, quan hệ song phương không phải giờ mới bắt đầu rạn nứt, Bắc Kinh không còn ảnh hưởng quyết định với Bình Nhưỡng. Vấn đề là phương Tây không nhận ra được thực tế trên hoặc cố tình thổi phồng vai trò của Bắc Kinh trong quan hệ với Bình Nhưỡng vì những mục đích khác.

Thời chiến tranh Lạnh, Liên Xô có ảnh hưởng lớn hơn cả Trung Quốc hiện tại mà Triều Tiên còn nhiều lần gây bất ngờ cho họ.

Về vấn đề này, cần quay ngược lại thời gian, khi từng có thời quan hệ Trung - Triều bền chặt như “môi hở, răng lạnh”, nhất là khi họ sát cánh chống Mỹ và Hàn Quốc trong chiến tranh Triều Tiên 1950-1953.

Tuy nhiên, mối tình đó bắt đầu gặp “trắc trở” từ khi Bắc Kinh cải cách theo “hơi hướng tư bản”, công nhận Hàn Quốc vào năm 1992 – những hành động bị Bình Nhưỡng coi là “phản bội”.

Đã vậy, việc phóng tên lửa để kỷ niệm các sự kiện trọng đại là truyền thống không chỉ của Triều Tiên mà còn của Trung Quốc. Bắc Kinh từng phóng vệ tinh năm 1982, 1987 để kỷ niệm ngày mất của Mao Trạch Đông; 1992, 1997, 2002, 2007 để “chào mừng” các kỳ họp Quốc hội… Do đó, Trung Quốc giờ mà ngăn Triều Tiên phóng tên lửa thì chẳng khác gì “há miệng mắc quai”; bởi Triều Tiên khẳng định phóng vệ tinh để theo dõi thời tiết và kỷ niệm 100 năm ngày sinh cố lãnh tụ Kim Il sung...

Triều Tiên chuẩn bị phóng tên lửa. Ảnh: Telegraph.

Đó là trong quá khức, còn trong hiện tại, quan hệ đó còn phức tạp hơn trước bội phần, khi mà hai nước đang đi trên hai con đường khác nhau. Hiện Bắc Kinh là nước viện trợ số 1 của Triều Tiên, 2/3 kim ngạch ngoại thương của Bình Nhưỡng là với Bắc Kinh, Trung Quốc là nước viện trợ gần như duy nhất cho Triều Tiên…

Nếu Trung Quốc thực sự dừng mọi sự giúp đỡ với Triều Tiên, đó sẽ là cú đánh cực nặng vào chế độ này. Tuy nhiên, thực tế đó không đủ mạnh để đưa quan hệ Trung – Triều vào khuôn khổ “ông giơ chân giò, bà thò chai rượu” hay Trung Quốc có thể lấn án giới lãnh đạo Triều Tiên..

Nói cách khác, Trung Quốc có "lưỡi tầm sét" nhưng họ lại chẳng dám dùng. Nếu Trung Quốc quyết ngăn Triều Tiên, họ sẽ dừng cung cấp lương thực và năng lượng.

Điều đáng buồn cho Trung Quốc là khi đó, chế độ này có thể sụp đổ, hàng triệu người dân có thể di tản vào vùng Mãn châu, gây bất ổn; Mỹ sẽ đưa quân áp sát biên giới Trung Quốc, Hàn Quốc (với kinh tế hùng mạnh) sẽ thống nhất với miền Bắc (có vũ khí hạt nhân)… Điều này đồng nghĩa việc Triều Tiên sụp đổ, quân đội phương Tây tranh thủ thời cơ để không phải chỉ đồn trú ở Hoàng Hải mà còn áp sá sông Áp Lục. Đó mới thực sự là thảm họa của Trung Quốc.

Trung Quốc sợ quân đội Mỹ và đồng minh xuất hiện sát biên giới.

Không thể không phóng tên lửa?

Về phía Triều Tiên, phóng tên lửa (hoặc thử bom hạt nhân) là biện pháp hữu hiệu nhất để ông Kim Jong un khẳng định quyền lực với nhân dân trong nước cũng như cộng đồng quốc tế; nhất là trong bối cảnh cha ông vừa qua đời, năng lực của ông bị đặt dấu hỏi.

Một nhà ngoại giao phương Tây nhận định: “Nếu ông Kim Jong un cần một biểu tượng thể hiện quyền hành thì vụ phóng tên lửa là phù hợp”.

Dự đoán tương lai mờ mịt

Trên thực tế, Trung Quốc không muốn Triều Tiên có vũ khí hạt nhân mà chỉ có một ít tên lửa, đủ để duy trì bán đảo Triều Tiên trong tình trạng bị phân đôi. Khi đó, Hàn, Triều trong thế đối địch với tương quan ổn định để Triều Tiên làm vùng đệm cho Trung Quốc. Do đó, từ lâu Bắc Kinh duy trì chế độ Bình Nhưỡng bằng cách duy trì viện trợ dù không ít lần "phật lòng".

Tuy nhiên, giới lãnh đạo Triều Tiên không cam phận với vai trò mà Trung Quốc mong muốn. Họ biết Bắc Kinh không thể bỏ rơi mình, đồng thời lo ngại bị Mỹ, Hàn Quốc có hàng chục nghìn quân cùng vũ khí hiệt đại vây quanh…

Do đó, họ buộc lòng phải có biện pháp tự vệ, phát triển tên lửa, bom hạt nhân… dù biết rằng điều đó làm Trung Quốc “lo ngay ngáy”.

Xuất phát từ nhận định đó, Triều Tiên dù bị cấm vận, trừng phạt, cô lập... vẫn nỗ lực phát triển vũ khí hạt nhân, tên lửa đạn đạo... Kết quả là họ đạt được nhiều tiến bộ như nổ bom nguyên tử, hay phóng tên lửa ngày một xa... trong khi Mỹ và đồng minh "bó tay", Trung Quốc vẫn phải viện trợ...

Nói cách khác, giới lãnh đạo Triều Tiên đạt được các mục tiêu mà họ nhắm tới trong thời gian qua nên sẽ tiếp tục định hướng đó.

Triều Tiên vững bước. Ảnh: Telegraph.

Mỗi lần Triều Tiên phóng tên lửa hay thử bom hạt nhân là một lần họ kéo quân đội Mỹ tới biển Hoàng Hải nhiều hơn, với vũ khí lớn hơn, mạnh hơn. Và gần nhất chính là việc Mỹ đang lên kế hoạch lập lá chắn với lý do chặn tên lửa Triều Tiên.

Đây thực chất là một tên bắn nhiều đích khi Mỹ muốn bao vây Nga, Trung Quốc (những nước có tên lửa mạnh hơn) và thực sự là mối nguy cho Moscow lẫn Bắc Kinh.

Trung Quốc hiểu được điều đó nhưng cũng giống như cả cộng đồng quốc tế, họ chẳng còn phương tiện nào hữu hiệu để chặn đứng Triều Tiên ngừng nổ bom, bắn tên lửa. Trừng phạt, cấm vận bao năm như phương Tây áp dụng mà Triều Tiên vẫn phóng tên lửa, nổ bom hạt nhân… Trong khi đó, họ lại không dám ngừng viện trợ. Rõ ràng là "cây gậy không đủ rắn còn cà rốt không còn hấp dẫn như trước".

Dùng ngoại lực không xong, phương Tây hy vọng dùng nội lực, sử dụng diễn biến hòa bình, kích động người dân Triều Tiên chống Chính phủ. Thế nhưng, mọi kế hoạch tới nay vẫn chưa thành công, người dân trong nước vẫn ủng hộ ông Kim Jong un và vừa chính thức bầu ông làm lãnh đạo quốc gia.

Nhìn vào thực tế trên, có thể dự đoán tình hình Triều Tiên bế tắc. Cục diện chỉ có thể thay đổi nếu có đột biến với các biến số là: viện trợ của Trung Quốc và quan trọng nhất vẫn là sự phát triển của chương trình tên lửa, hạt nhân; cũng như thái độ của người dân Triều Tiên với giới lãnh đạo...

Trong khi chưa có địa chấn xảy ra, nhiều khả năng Triều Tiên sẽ tiếp tục phóng tên lửa, nổ bom hạt nhân... Khi đó, chắc chắn Trung Quốc sẽ không vui vẻ gì.

Quan hệ Trung - Triều giờ không còn là "môi hở, răng lạnh" nữa mà trở thành "răng cắn, môi đau“.

Trần Lâm
theo đv

Triều – Trung: 'răng cắn, môi đau' Cuoi cung Cho' Bo`om nhau ma chet

2 thang` nay` the` chet' chung voi' nhau ma`.vay la` gan` toi' ngay` roi` do' 2 con