Hơn nửa thế kỷ nay, người dân làng Khuyển, xă Bảo Hiệu, huyện Yên Thủy, Ḥa B́nh ca tụng "kỳ nhân" Bùi Văn Ngởi như một người có con mắt thứ ba. Bởi lẽ ông bị mù cả hai mắt nhưng vẫn có thể tự ḿnh băng rừng đốn củi, chặt gỗ làm nhà, hay làm nương rẫy, thậm chí có thể biết chính xác mệnh giá của từng đồng tiền dù là tiền giấy hay tiền polyme.
Làm việc bằng con mắt thứ 3
Chúng tôi băng qua con dốc trơn như lươn dẫn lên nhà "kỳ nhân" Bùi Văn Ngởi. Đó là một ngôi nhà sàn làm bằng gỗ theo kiến trúc của người Mường. Phía sau ngôi nhà, một người đàn ông đang bổ những nhát cuốc cẩn trọng xuống đất để lật từng bụi cỏ.
Chúng tôi cất tiếng hỏi thăm gia đ́nh ông Ngởi, người đàn ông dừng tay cuốc nghiêng một bên tai sang phía chúng tôi nghe ngóng.
Lát sau ông nói: "Tôi là Ngởi đây". Khi ông quay mặt lại, chúng tôi mới té ngửa v́ đôi mắt đă hỏng hoàn toàn, ấy vậy mà ông vẫn có thể làm vườn như người b́nh thường. Nhưng ông quả quyết là c̣n có thể làm được nhiều hơn thế nữa.
Ông Ngởi kể, cách đây mấy chục năm, chính tay ông đă lên rừng chặt gỗ về làm nhà. Khi đó rừng c̣n nhiều, ông chỉ việc lên t́m gỗ. Khi gặp cây nào đó ông chỉ việc dang tay ra ôm lấy cây để áng chừng xem cây đó có thể làm cột nhà không.
Ông Ngởi làm được các công việc nương rẫy, đồng áng.
hậm chí, ông c̣n trèo cả lên cây để "đo độ dài" của cây gỗ, nếu ưng ư th́ mới chặt hạ rồi nhờ người khiêng về.
Ngày đó, dân làng thấy ông mù hai mắt mà lại lên rừng chặt gỗ th́ lấy làm lạ lắm. Họ thách đố, có người c̣n đ̣i bịt mắt ông để xem có c̣n chui được vào rừng nữa hay không.
Ấy thế mà ông chỉ cười mỉm một cái rồi thoăn thoắt lên rừng chặt gỗ trước sự trầm trồ thán phục của dân làng.
Nhưng chỉ chặt gỗ không thôi th́ b́nh thường quá! Cách đây vài năm, ông c̣n theo chân đám thanh niên trẻ trong làng đi chặt tre, chặt vầu thuê để kiếm tiền. Gă nói rằng: "Lúc đó thấy thanh niên làng đi chặt tre chặt vầu thuê kiếm tiền nên tôi cũng đi theo. Ban đầu c̣n đi chặt thuê, nhưng sau đó tôi tự chặt rừng tre, vầu của gia đ́nh ḿnh để bán. Đám tư thương chỉ cần nói chặt cây dài mấy mét, mỗi bó mấy cây... tôi có thể làm được ngay.
Tôi làm việc ǵ cũng rất cẩn thận, đầu tiên phải ướm xem cây vầu nghiêng đường nào rồi mới vung dao chặt. Khi chặt th́ phải chặt ba đến bốn nhát dao bất kể cây to hay bé. Nếu chỉ chặt một nhát dao lỡ không may cây trượt đâm vào người th́ chỉ có chết".
Khả năng đặc biệt của ông Ngởi khiến chính quyền xă Bảo Hiệu cũng phải nể phục. Ông Bùi Cao Khải, Bí thư Đảng ủy xă Bảo Hiệu không giấu nổi sự kinh ngạc khi nói đến "kỳ nhân" mù ḷa: "Nhà tôi cách nhà ông Ngởi một cánh đồng. Đồng thời, nhà tôi cũng là trung tâm văn hóa làng, mỗi khi có họp hành, cả làng đều tập trung đến đây. Có điều lạ là khi đi họp mọi người thường đi theo đường cái ṿng qua cánh đồng mới đến nơi.
C̣n ông Ngởi lại sắn quần ngang đầu gối đi tắt qua cánh đồng cho nhanh. Vậy mà ông ấy đi không bao giờ ngă. C̣n dân làng th́ tṛn mắt nh́n mà thán rằng ông ấy có con mắt thứ ba".
Nghe được tiếng rắn ḅ cách 10m
Ẩn chứa đằng sau con người tưởng như cục mịch của "kỳ nhân" Bùi Văn Ngởi là những giác quan nhạy cảm đến mức “thần sầu”. Ông có thể nghe được tiếng rắn ḅ cách ḿnh 10m, điều tưởng như chỉ có trong những bộ phim cổ trang của Trung Quốc.
Ông nói: "Tiếng di chuyển đặc trưng của rắn nghe dài lê thê. Nếu là rắn to hoặc trăn th́ tiếng ḅ rơ hơn và có thể có tiếng găy lách tách của cành cây khô. Nếu là rắn nhỏ th́ chỉ nghe tiếng trường dài, nhẹ như một cơn gió".
Đôi mắt của "kỳ nhân" xứ Mường bị mù từ khi lên ba tuổi.
Bằng đôi tai và lỗ mũi kỳ diệu của ḿnh, khi nghe tiếng động, ông có thể phân biệt được tiếng chạy của chó, tiếng đi của cầy, của rắn... Chẳng hạn như cầy đi từng bước dứt khoát, nhanh cộng thêm có mùi hôi lan tỏa...
Trong khi nói chuyện với chúng tôi, ông lại lôi gạo ra kêu gà về ăn và tai cứ nghiêng nghiêng nghe tiếng động, c̣n miệng th́ lẩm nhẩm tính. Lát sau ông bảo có mười một con gà, không thiếu con nào.
Chúng tôi hỏi: "Làm sao ông đếm được gà?".
Ông trả lời: "Gà to th́ tiếng chân đi nặng, gà nhỏ tiếng chân rất nhẹ, mỗi con có trọng lượng khác nhau th́ tiếng chân đi khác nhau, nếu nghe nhiều th́ có thể đoán ra ngay".
Phát hiện ra khả năng trong tuyệt vọng
Ông Ngởi sinh năm 1954, nhưng chỉ ba năm sau đó ông đă bị mù hai mắt do bệnh đau mắt hột. Mặc dù rất đau khổ v́ cả phần đời c̣n lại phải sống trong bóng tối.
Thế nhưng, từ trong tuyệt vọng gă đă phát hiện ra khả năng đặc biệt của ḿnh và rèn luyện khả năng đó đến độ tinh tế.
Ông Ngởi nói, lúc mới bị mù, đi đâu phải có bố mẹ đi theo. Nhưng mỗi khi bố mẹ dắt đi đường nào, ông liền lấy ngôi nhà là trung tâm và h́nh dung ra hướng đi của con đường đó, khoảng cách của quăng đường và những dấu hiệu nhận biết.
Chẳng hạn như đi từ nhà ra cổng phải mất năm mươi bước chân, từ cổng ra ruộng mất khoảng mười phút đi bộ. Trên đường đi phải qua hai cái rănh, hay năm gốc cây... cứ như thế mỗi ngày ông lại nhớ thêm một quăng đường.
Chỉ cần đi vài ba lần là ông đă thuộc làu làu mà không cần ai chỉ dẫn. Thậm chí, ông có thể đến trúng nhà hàng xóm mà ḿnh cần đến.
Theo ông Ngởi, tất cả sự nhạy cảm có được phải do rèn luyện mà thành. Ngày trước khi đi chợ buôn bán, ông đă bị kẻ xấu nói dối và đưa không đủ tiền. Rồi ông dùng tay sờ từng đồng tiền và lần ra số ghi giá trị của đồng tiền đó.
Khi chúng tôi đưa vài tờ tiền polyme và cotton với mệnh giá khác nhau để ông trổ tài, không ngờ ông chỉ xoa xoa vài giây đă có thể đọc trúng mệnh giá của tờ tiền đó. Ông cho biết: "Trước đây chỉ đoán được mệnh giá tiền cotton, c̣n tiền polyme th́ mới chỉ học được từ cách đây hai năm, chủ yếu bằng cảm giác và kinh nghiệm.
Theo KH & ĐS
Kỳ nhân 'ba mắt' của xứ Mường
