Được Alecxandre Duma đặt theo tên của một nhân vật nổi tiếng của chính ḿnh, “Lâu đài Monte Cristo” gợi nên một sự ṭ ṃ và hấp dẫn với bất kỳ ai yêu mến những tác phẩm của ông.
Công tŕnh nằm ở vùng Saint Germaine en Laye, hiện là ngoại ô Paris. Tuy vậy, vào thời của Dumas, nơi đây được xem như là vùng nông thôn, giúp ông t́m được cảm giác yên tĩnh, tránh xa cái đông đúc và ồn ào của kinh đô, quanh vầng hào quang của sự nổi tiếng được tạo nên từ các tác phẩm bất hủ với chàng d'Artagnan trẻ tuổi và bá tước Monte Cristo huyền bí.
Chúng tôi đến nơi vào buổi xế chiều, sau mấy tiếng đồng hồ đi tàu điện và xe buưt. Ấn tượng đầu tiên là con đường ven đồi dẫn vào lâu đài, rợp những bóng cây cổ thụ, tạo một cảm giác yên b́nh và chút nào phảng phất vẻ cổ xưa. Qua cổng vào, sau một lối đi quanh co, ta gặp một nơi quang đăng được gọi là “Nhà hát Verdure”.
Nh́n kỹ mới nhận ra nhà hát được thiết kế với h́nh ṿng cung, có hai bậc đất đắp cao, hẳn là nơi khán giả đứng thưởng ngoạn các tiết mục được biểu diễn trong băi đất trống, bằng phẳng phía trước.
Vượt qua nhà hát lộ thiên với thảm cỏ xanh mướt trên, ta gặp lối ṃn với các tấm đá tự nhiên làm bậc thang, dẫn đến một hang đá.
Chui qua cánh cổng lạ lùng, lành lạnh trong ánh chiều u tịch mới thấy cái tài sáng tạo, thoát khỏi ước lệ thông thường của tác giả vốn được đánh giá là “nhà tiểu thuyết có ư tưởng phong phú và điên rồ nhất của thế kỷ 19”.
Từ độ cao của cánh cổng thời hang động, phần trung tâm của khu vườn hiện ra, phía bên trái thấp thoáng một ngôi nhà nhỏ, có lẽ nhiều người cho là rất nhỏ. Kiến trúc duyên dáng này chính là nơi Dumas để dành cho việc sáng tác.
Đối diện với nơi để dành cho việc sáng tác chính là ṭa nhà trung tâm, gồm 3 tầng nổi và hai tầng hầm. Tuy không đồ sộ nhưng phải mất đến 3 năm công tŕnh này mới được hoàn thành.
Ṭa nhà được thiết kế theo kiểu gothic, tường bằng đá, với các nét hoa văn đắp nổi tinh xảo, duyên dáng và bí ẩn trong nắng chiều. Các pḥng của lâu đài tương đối nhỏ nhưng tràn đầy ánh sáng với các cửa kính lớn. Trong các pḥng, giờ đă là nhà bảo tàng, trưng bày các hiện vật liên quan đến hai cha con Dumas, cũng như những nhân vật lừng danh của các ông.
Tiếc là có quy định không được chụp ảnh phía bên trong nên tôi không thể ghi lại những quang cảnh đẹp đẽ và thú vị này. Ra khỏi ṭa nhà, nắng chiều ngưng đọng trên những mảng tường đá trắng đă ngả màu thời gian. Cái u tịch, vắng lặng như phảng phất linh hồn của người cũ trong hai câu thơ nổi tiếng của Bà Huyện Thanh Quan:
"Dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo,
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương."
Chúng tôi rời lâu đài khi trời sắp tối, ḷng man mác nỗi buồn cho ḍng dơi những nhà văn danh tiếng đă không c̣n hậu duệ, cũng như buồn cho sự phung phí tiền bạc của Dumas trong các cuộc tiệc tùng và nuôi những người sống dựa vào ông để chỉ sau 2 năm ngắn ngủi ở ṭa lâu đài mơ ước, ông đă phải bán nó đi trong nỗi ngậm ngùi.
Hà Hải
Theo vnexpress