WESTMINSTER (NV) - Vào ngày Chủ Nhật, 16 tháng 1 tuần này, Hội Hải Quân Cửu Long sẽ tổ chức “Ngày Hoàng Sa” để kỷ niệm trận hải chiến Hoàng Sa, lúc 11 giờ trưa tại Tượng Đài Chiến Sĩ Việt Mỹ theo nghi lễ quân cách.
Đồng thời buổi lễ cũng nhắc đến tinh thần chiến đấu bảo vệ đất nước trong bất cứ hoàn cảnh nào của người lính VNCH.
Từ khi Trung Cộng công khai tiến chiếm hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, sáp nhập vào làm tỉnh Nam Sa của họ, Cộng đồng người Việt hải ngoại, nhất là các cựu chiến binh Hải Quân QLVNCH, hàng năm lại nhắc đến trận hải chiến Hoàng Sa vào đầu năm 1974 giữa Hải Quân VNCH và Hải Quân Cộng Sản Trung Quốc.
Nhắc đến trận hải chiến này, theo những tài liệu được Hải Quân VNCH viết ra cũng như một số những bài viết được phổ biến trước 1954, người đọc đều rút ra được cái tinh thần bảo vệ đất nước của người lính VNCH dù trong hoàn cảnh rất bất lợi cho ḿnh, phía địch mạnh hơn gấp bội và phía bạn th́ dứt khoát bỏ mặc cho đồng minh chiến đấu đơn độc.
Phó Đề Đốc Hồ Văn Kỳ Thoại, vị tư lệnh Hải Quân vùng I vào thời gian ấy đă cho biết trong một buổi gặp gỡ với các cựu chiến binh VNCH vào năm ngoái rằng: “Đánh giá t́nh h́nh phía cố vấn, tôi thấy rơ rệt hiện trạng Hoàng Sa ngay từ đầu năm 1974. Người bạn ḿnh không để cho ḿnh tham dự vào việc thương lượng, bàn tính cái ǵ cả mà ḿnh (trong ḥa đàm Paris), Tổng Thống Thiệu hoàn toàn trong bóng tối. Nếu ông đă biết cái điều ǵ th́ chưa chắc ông đă có cái quyết định một cách lẹ làng như vậy (trong vụ Hoàng Sa). Là v́ ông đă có cái phản ứng của người quân nhân, một vị quốc trưởng là phải giữ đất, không để cho mất một tấc đất nào. Chính ông cũng nói ngay trong buổi họp cũng vậy là v́ ổng nói đúng ra là không phải v́ chủ quan mà chính là làm cái bổn phận của một nguyên thủ quốc gia. Theo nhận định của người ngồi trong pḥng họp, của một thuộc cấp th́ tôi thấy ổng phản ứng rất là tự nhiên, phản ứng một cách theo nguyên tắc chứ không cân nhắc v́ t́nh h́nh quốc tế. Nếu không th́ ổng đă giải thích rồi. Ổng nói với tôi là nhiệm vụ của anh là thấy tầu lạ tới anh phải báo cáo là anh vô nhà tôi mời anh ra, không ra th́ bắn trước mũi tầu cho người ta biết mà vẫn không ra th́ phải tiêu diệt.”
Vẫn theo lời vị tư lệnh này th́ khi phía tầu của HQ/VNCH ra lệnh bắn trước mũi tầu Trung Cộng th́ một vị hạm trưởng có cho biết bây giờ tầu của hai bên quá gần nhau, 4 chiếc nằm trong thế răng lược, nếu bắn trước mũi tầu địch có thể trúng chiến hạm của ḿnh, thành ra Tư Lệnh Hồ Văn Kỳ Thoại đă nghĩ rằng trước sau ǵ cũng nổ súng thôi, chi bằng ḿnh nổ súng trước th́ sự thiệt hại sẽ ít hơn là để họ bắn trước.
Kể về t́nh h́nh căng thẳng lúc bấy giờ, Cựu Đề Đốc Hồ Văn Kỳ Thoại kể tiếp:
“Tôi đến bên tổng thống nói nhỏ với ông là t́nh h́nh nó như vậy đó, th́ tổng thống nói 'thôi được rồi bây giờ anh Thoại đi về đi, chuẩn bị thuyết tŕnh cho tôi ngày mai 8 giờ sáng tôi sẽ qua Bộ Tư Lệnh duyên hải.' Đêm đó tôi đă phải thức tới 3 giờ sáng để t́m lịch sử về Hoàng Sa, về hiện t́nh lực lượng địch và hiện t́nh lực lượng ta. Sáng hôm sau, tổng thống tới cùng các tướng lănh, tôi đă thuyết tŕnh. Nghe xong tổng thống lấy giấy bút viết. Ổng viết lâu lắm đến 15, 20 phút. Trong pḥng họp êm ru, không ai biết ông viết ǵ. Xong, ông nói anh Thoại ra đây, đứng trước mặt tôi này và ông bảo tôi đọc cho kỹ, chỗ nào không hiểu th́ hỏi ngay, không để sau lại thắc mắc hiểu lầm. Tôi đọc thấy cái phần đầu làm tôi hơi khó chịu v́ ḍng chữ bự ở trên rằng 'Chỉ thị cho tư lệnh vùng I Duyên Hải'. Phần dưới nơi trang thứ ba th́ phải, mới chỉ thị cho thủ tướng chính phủ.
“Tôi ngạc nhiên là sao không chỉ thị cho tư lệnh Hải Quân hay cho tư lệnh vùng. Tôi nghĩ ổng chỉ thị thẳng cho tôi v́ ổng là tổng tư lệnh có quyền chỉ thị thẳng mà không cần qua hệ thống quân giai. Tôi vẫn thi hành dù rằng sau này có ra Ṭa Án Quân Sự cũng sẽ là ḿnh. Đọc xong, tôi nói tôi hiểu. Ổng day qua hỏi các tướng lănh có ư kiến ǵ không, mọi người êm ru. Lúc ấy ông tổng thống có nói một câu mà nhiều người nay c̣n nhắc tôi, đó là câu ‘không để mất một tấc đất.’
“Đêm hôm đó tôi có nói t́nh h́nh với Đại Tá Ngạc lúc ấy là hải đội trưởng đang đi thăm các chiến hạm và t́nh h́nh nhân viên, nhiên liệu chứ ông không là người chỉ huy tác chiến. Tôi cũng gọi về hỏi tư lệnh Hải Quân là Đề Đốc Trần Văn Chơn rằng: 'Bây giờ tổng thống chỉ thị như vậy th́ tôi sẽ gửi thêm hai chiến hạm nữa ra và sẽ ra ngoài đó chỉ huy 2 chiến hạm này'. Đề Đốc Trần Văn Chơn bảo tôi: 'Anh chờ tôi ra đă rồi ḿnh tính.' Tôi mới nhờ ông Ngạc ra thăm các chiến hạm. Bữa cơm tối đó chỉ có tôi với ông Ngạc.
“Chúng tôi tâm t́nh chuyện gia đ́nh ít phút rồi nói đến t́nh h́nh và diễn tiến công việc th́ ông Ngạc có hỏi tôi là tư lệnh có cần tôi không th́ tôi mới nói nếu anh t́nh nguyện th́ hăy xuống đi với 4 chiến hạm ra Hoàng Sa coi t́nh h́nh ra sao c̣n không, anh ở lại cũng không sao. Ông Ngạc có nói tư lệnh bảo th́ tôi đi, linh tính báo cho tôi biết là sẽ nguy kịch. Chúng tôi tâm sự với nhau về t́nh h́nh này, bắn cũng chết mà bỏ chạy cũng chết v́ tổng thống đă chỉ thị rơ ràng. Tôi có nói với ông Ngạc là 'anh ra, cố gắng ôn ḥa đừng có nổ súng vội.' Khi ông ra tới nơi ông thấy t́nh h́nh khiêu khích cố t́nh của địch th́ ông có gọi về nói: 'Trước sau ǵ nó cũng sẽ nổ súng, hiện súng của chúng đă chỉa thẳng vào tầu ḿnh rồi trong khi chúng làm đủ mọi hành động khiêu khích.' Tôi nói: 'Anh đă sẵn sàng chưa, nếu xong th́ anh cứ tự do khai hỏa.' Trong máy, ông xin tắt máy khi chiến đấu, th́ tôi đă nghe thấy tiếng nổ liên hồi cùng lúc ông báo về 'đă khai hỏa!' Sau đó là im lặng đến rùng rợn. Một hồi sau, tin về cho biết tầu bị trúng đạn nặng có thể bị ch́m. Tôi có bảo anh em cố cho tầu ủi vào băi san hô để chiếc tầu nằm cho có dấu vết nhưng tầu mới đến cách bờ 1 hải lư th́ ch́m hẳn.”
Trong khi đó th́ bạn đồng minh Hoa Kỳ có thái độ như thế nào th́ cựu đề đốc cũng cho biết: “Mỹ họ cũng biết cái vị trí của Hoàng Sa v́ nó là một vị trí chiến lược quan trọng trong vùng Đông Nam Á. Nếu nói rằng Mỹ bất ngờ hay không biết trước th́ tôi không tin. Có thể Mỹ đă sẵn sàng nhường cho Trung Cộng mà có sự đổi chác nào ḿnh không biết. Bởi v́ sao, hồi c̣n Mỹ yểm trợ cho VNCH, Trung Cộng lại không lấy v́ khi ấy chỉ có 24 Địa Phương Quân giữ 4 cái đảo. Việc càng rơ ràng hơn là sau cuộc hải chiến ấy, người Mỹ qua các cố vấn đă không tỏ một chút quan tâm nào đến độ làm cho tôi cũng tủi thân. Ngay cả đến nhờ cậy họ đi t́m vớt những hải quân bị lênh đênh tứ tán trên biển sau khi tầu ch́m họ cũng không đáp ứng.”
Ba mươi lăm năm nh́n lại trận hải chiến Hoàng Sa, chúng ta cùng ngậm ngùi thương tiếc những chiến sĩ đă hy sinh trong cuộc chiến bảo vệ tự do, đặc biệt là 58 chiến sĩ hải quân trong trận hải chiến không cân sức này. Cuộc hải chiến ấy, so với thái độ của Cộng Sản VN hiện nay, cả quân lẫn dân sự, trước t́nh trạng Trung Cộng lấn chiếm đất đai, vùng biển và hải đảo của VN, th́ đă thấy rơ bên nào, người quốc gia hay người cộng sản là những người yêu nước thực sự, dám cang cường bảo vệ từng tấc đất của ông cha chứ không v́ quyền lợi cho một cái Đảng của những người đang nắm quyền đè đầu cưỡi cổ người dân Việt.
Nguyên Huy/Người Việt