Thị Trường Việc Làm Tốt Đẹp Chưa Từng Thấy

05/10/2024
Nguyễn Quốc Khải
chart 1 a

Cách đây chỉ một tháng, sau khi U.S. Bureau of Labor Statistics báo cáo tỉ lệ thất nghiệp của tháng 7 cao hơn tháng 6 đôi chút, không ai nói là thống kê này giả, trái lại cựu Tổng Thống Trump bám vào con số này để rêu rao rằng kinh tế Hoa Kỳ trên đà xụp đổ. Ông nói “Thị trường chứng khoán đang sụp đổ, số lượng việc làm khủng khiếp, chúng ta đang hướng tới Thế Chiến III, và chúng ta có hai trong số những ‘nhà lãnh đạo’ bất tài nhất trong lịch sử.”

Hôm nay, Sở Thống Kê Lao Động công bố phúc trình tháng 9, một tháng trước ngày bầu cử. Theo đó tổng số việc làm không kể khu vực nông nghiệp tăng 254,000 trong tháng 9, cao hơn con số 150,000 mà nhiều kinh tế gia ước đoán, và làm tỷ lệ thất nghiệp hạ xuống chút ít ở mức 4.1%.

Việc thuê người tiếp tục có xu hướng gia tăng trong các dịch vụ ăn uống, chăm sóc sức khỏe, khu vực chính phủ, trợ giúp xã hội, xây dựng. Ngoài ra, các số thống kê của hai tháng 7 và 8 được cập nhật hóa cho thấy có thêm 72,000 công nhân mà ban đầu bị bỏ sót.

Tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 9 giảm đối với mọi nhóm sắc tộc, bao gồm cả nam và nữ. Tỷ lệ thất nghiệp của khối công nhân da đen giảm xuống 5.7% và khối công nhân gốc Tây Ban Nha là 5.1%. Trong khi đó, mức lương lại gia tăng mạnh mẽ khoảng 0.4% so với tháng 8. Lương giờ trung bình tăng 4% trong năm 2024 tới mức $35.36 / giờ.

Việc làm trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống tăng thêm 69,000 trong tháng 9. Khu vực chăm sóc sức khỏe có thêm 45,000 việc làm. Khu vực chính phủ tăng thêm 31,000. Khu vực xây cất thêm 25,000 việc làm. Tuy nhiên, không phải tất cả các khu vực kinh tế đều mạnh mẽ. Khu sản xuất công nghiệp đã giảm 7,000 việc làm trong tháng qua.

Trong khi đó, mức lạm phát tiếp tục giảm và tổng sản lượng nội địa (gross dometic product - GDP) tiếp tục tăng, năng suất cao, và giới tiêu thụ tiếp tục tiêu tiền. Hiện tượng này cho thấy kinh tế Hoa Kỳ vững vàng.

Một số học giả nghi ngờ rằng khó có thể đạt được nhiều mục tiêu kinh tế cùng một lúc như tỉ lệ thất nghiệp thấp, lương bổng tăng, giá cả quân bình. Nhưng kinh tế hiện nay đã đạt tất cả những tiêu chuẩn này. Đây là một kết quả tốt đẹp mà bất kỳ nhà hoạch định chính sách kinh tế nào cũng mong đợi.

Điều kiện tối hảo hiện nay sẽ cho phép Cục Dự Trữ Liên Bang (Federal Reserve) tiếp tục chính sách hạ lãi suất để đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế và hạ thấp tỉ lệ thất nghiệp xuống dưới 4%. Mức thất nghiệp thấp nhất, dưới 2%, ở Mỹ trong một thế kỷ vừa qua là vào những năm 1943-1945, giai đoạn cuối của Thế Chiến II khi hàng ngàn thanh niên Mỹ nhập ngũ.

Kế hoạch cứu nguy kinh tế táo bạo sau đại dịch của chính quyền Biden - Harris cộng với chính sách chống lạm phát xuất sắc của Cục Dự Liên Bang dưới sự lãnh đạo của Chủ Tịch Jerome Powell đã đưa đến sự thành công ngày hôm nay.

Báo cáo tháng 10 sẽ được công bố trước ngày bầu cử sẽ phản ảnh tác động của trận báo Helene và cuộc đình công của công nhân tại các cảng ở Miền Đông Hoa Kỳ và Vịnh Mễ Tây Cơ.

Thị trường chứng khoán phản ứng tích cực trước báo cáo việc làm của tháng 9. Chỉ số S&P 500 tăng. Lợi suất trái phiếu ngân khố tăng cao hơn vì các nhà đầu tư tiên đoán Cục Dự Trữ Liên Bang sẽ cắt giảm lãi suất ít hơn.

Tổng Thống Biden đưa ra một thông điệp "Hôm nay, chúng ta nhận được tin vui cho người lao động và gia đình Mỹ với hơn 250,000 việc làm mới trong tháng 9 và tỷ lệ thất nghiệp giảm trở lại ở mức 4.1%. Với báo cáo ngày hôm nay, chúng ta đã tạo ra 16 triệu việc làm, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp và tiền lương đang tăng nhanh hơn giá cả. Dưới thời chính quyền của tôi, tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp nhất trong 50 năm, kỷ lục 19 triệu doanh nghiệp mới được thành lập, lạm phát và lãi suất đang giảm."

Vào những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử, biến chuyển gì cũng có ý nghĩa chính trị. Tới chiều thứ Sáu, chưa có phản ứng chính thức nào của Đảng Cộng Hòa có lẽ còn quá sớm, ngoại trừ một nhận định của TNS Marco Rubio (Cộng Hòa, Florida) trên diễn đàn X. Ông cho rằng dữ liệu mới nhất về thị trường việc làm không đáng tin cậy. Chính phủ liên bang đã tạo ra dữ liệu vì lợi ích chính trị. Tuy nhiên, Một số kinh tế gia đã lên tiếng bác bỏ lập luận này.

Chart 2 a

Được báo chí hỏi về những bình luận của Rubio. Tổng Thống Biden trả lời “Tôi sẽ rất cẩn thận ở đây. Nếu bạn để ý sẽ thấy bất cứ điều gì mà Đảng Cộng Hòa MAGA không thích, họ đều nói là giả mạo. Số việc làm chính là số việc làm. Chúng là thật.”

Trong ba năm đầu, 2017-2019, chính quyền Trump tạo được 6.38 triệu việc làm. Năm 2020 mất đi 9.3 triệu việc làm vì đại dịch. Trong khi đó, chính quyền Biden tạo được 16.5 triệu việc làm trong ba năm 2021-2023 và chín tháng của 2024.

THAM KHẢO

(1) Steve Benen, "Great news on job growth strengthens Dems’ pre-election pitch," NBC News, October 4, 2024.

(2) Maegan Vazquez, Lauren Kaori Gurley, " Biden calls out Rubio for the false claim that solid jobs report is ‘fake’," Washington Post, October 4, 2024.

(3) Talmon Joseph Smith, "The labor market shows unexpected strength," New York Times, October 4, 2024.

(4) Enda Curran, "What’s That Sound? Policymakers Exhaling at the Jobs Report," Bloomberg, October 4, 2024.