Ngày 29 tháng 3 năm 2021
Một ông bạn ở Mỹ mới tâm sự trong email: Hôm nay ḿnh bị đồng hương chửi ngu, anh ạ. Tức thế!
Câu chuyện thế này: Anh bạn đi cắt tóc. Ông hớt tóc cũng người Việt, hỏi thăm: ‘Anh chích Covid chưa?’
“Chưa! Phải chờ đến phase 3, tôi chưa tới 65 tuổi.”
“Sao anh ngu thế! Vào Pharmacy CVS, bỏ tên họ của ḿnh vào. Ghi ḿnh bị ung thư th́ tuổi nào cũng được chích!”
Ông nêu bằng chứng: “Vợ chồng em chích rồi. Hai đứa con em 18 với 20 cũng được chích cho chắc; v́ tụi nó hay đi lại lung tung. Bà con em cũng chích cả, có nhà lấy 9-10 hẹn một lần.”
Bị mắng là ngu rồi, ông bạn tôi vẫn tiếp tục “ngu,” c̣n thắc mắc:
‘Em có biết làm vậy là trái luật không?”
“Luật ǵ anh! Xứ Mỹ này thằng nào ngu thằng đó chết!”
Tôi chợt nhớ tới một ông bạn già, mới qua đời v́ Covid, 81 tuổi. Chắc ông chưa kịp chích ngừa th́ đă bị vi khuẩn đột nhập. Tôi tự hỏi, nếu có người mách ông những mánh khóe lươn lẹo để được chích vaccine, ông có làm không. Tôi đoán ông cũng từ chối. Chúng tôi quen nhau trong Hướng Đạo. Từ thời bé loắt choắt, đi họp ở Văn Miếu, Hà Nội, những năm 1953, 54. Luật Hướng Đạo nó thấm thía trong đầu, tự nhiên ḿnh không muốn nói dối. Nói dối xong thấy ngượng nghịu. Chỗ họp ở Quốc Tử Giám cũng thờ các thánh hiền, từ Khổng Tử đến Chu Văn An. Hồi đó người Việt ḿnh vẫn sống với Lễ, Nghĩa, Liêm Sỉ. Sống như thế lâu thành quen,
Nhưng tôi không trách ông thợ cắt tóc đă mắng bạn tôi ngu. Ông này c̣n trẻ, đă sống ở một nước Việt Nam khác thời chúng tôi lớn lên. Chắc ông đă phải tranh đấu, vật lộn với cuộc sống dưới chế mới sau năm 1975. Ông học tập rồi thấm thía một lối sống khác. Trong xă hội đó, phải khôn ngoan, biết những tṛ ma mănh, lươn lẹo, lắt léo, mánh mung, phải biết luồn lách, bôi trơn, chôm chỉa. Bởi v́ luật pháp do cường quyền áp đặt. Khi người dân ghét và khinh tất cả những kẻ đang cai trị ḿnh th́ họ không thể nào kính trọng pháp luật. Mà những người thi hành trên dưới đều tùy tiện, chính họ cũng không coi luật lệ ra cái ǵ. Ai răm rắp tôn trọng luật lệ th́ đúng là “dại,” là “ngu” thật!
Nhưng phần lớn người ḿnh cũng không muốn học thứ “khôn ngoan” này. Sống với những đạo lư cổ truyền tâm b́nh an hơn.
C̣n một thứ “khôn ngoan” khác vẫn nhiễm trong xă hội người Việt, kể cả ở nước ngoài. V́ khôn ngoan, nhiều người vẫn không phản đối khi bị đối xử bất công; và khi chứng kiến người khác bị đối xử bất công th́ vẫn giữ thái độ “cháy nhà hàng xóm b́nh chân như vại!”
Một chuyện trước mắt là nạn kỳ thị, về chủng tộc, giới tính hay tôn giáo. Năm 2020, những vụ tấn công vô cớ người Mỹ gốc châu Á đă tăng 150 phần trăm, so với năm 2019. Trong một năm qua có 3,795 vụ, phần lớn là phụ nữ. Cùng thời gian đó, tổng số những vụ phạm “tội thù ghét” (hate crime) trong toàn quốc đă giảm 7%, có lẽ v́ bệnh dịch hạn chế sinh hoạt cũng giảm bớt các hành động phạm pháp.
Tại sao họ nhắm vào người Á châu? V́ chính quyền Trung Cộng đă ngăn chặn tin tức khi bệnh dịch xuất hiện ở Vũ Hán, làm cho cả thế giới không biết sớm để kịp đề pḥng. Không thể bắt tất cả mọi người dân chịu tội về hành động của một đảng độc tài thống trị. Những lời lẽ hồ đồ đă đổ trách nhiệm lên mọi người Trung Hoa, bất kể họ sống ở đâu. Chỉ cần mị dân, gắn nhăn hiệu một sắc tộc lên bệnh dịch, là đă khơi dậy óc kỳ thị chủng tộc đang tiềm tàng trong tâm năo nhiều người.
Phải công nhận, con người đều có hạt giống kỳ thị; chỉ có nặng nhẹ khác nhau. Người Việt cũng vẫn vô t́nh tỏ thái độ khinh thường các sắc dân khác dù không nuôi ḷng thù ghét ai. Trong năm 2020, bệnh Covid-19 đă thổi làn sóng kỳ thị người Trung Hoa lên. Các cửa hàng, người qua lại ở Phố Tàu bị tấn công. Có các cụ già trên 70, trên 80 bị xô đẩy, đánh đập. Jeremy Lin, một cầu thủ bóng rổ nổi tiếng từ 9 năm qua, khi ra sân đă bị một cầu thủ khác gọi là “Vi khuẩn Corona!” Anh là người gốc Đài Loan.
Các tổ chức của người gốc Á châu, các đại biểu quốc hội hay nghị viện tiểu bang đang lên tiếng báo động dư luận và các cơ quan cảnh sát, tư pháp về hiện tượng này. Người Mỹ gốc Á châu đang bị kỳ thị. Nước Mỹ phải ngăn ngừa! Cộng đồng người Việt chưa đóng góp đông đảo vào cuộc vận động đó.
Không nên giữ thái độ dè dặt “khôn ngoan” quá! Khi một người bị kỳ thị, tất cả bị kỳ thị. Sống ở một nước tự do, phải bày tỏ thái độ. Bày tỏ một cách nhẹ nhàng, ôn ḥa, nhưng rơ ràng, kiên quyết. Chứng kiến người khác bị đối xử bất công mà im lặng, ngoảnh mặt làm ngơ th́ ḿnh vô t́nh dung dưỡng những kẻ gây ra bất công và có thể khuyến khích họ cứ tiếp tục.
Trước hết là tự bảo vệ. Các phong trào kỳ thị đề cao chủng tộc da trắng v́ họ khinh rẻ và thù ghét tất cả những người màu da khác. Không thể nói, “May quá, họ bị kỳ thị, không phải ḿnh!” Nghĩ như vậy không những vô đạo đức mà c̣n thiếu khôn ngoan.
Khi nghe có người hô hoán lên rằng tất cả những người Mexico đi qua Mỹ đều là bọn phạm pháp, nhiều người khác có thể nghĩ rằng những lời lẽ mị dân đó không liên can ǵ tới ḿnh. Sau vụ các phụ nữ Á châu bị giết trong các nhà massage ở Atlanta, người ta có thể c̣n nói rằng người Á châu đến đây toàn là bọn mang bệnh dịch và đĩ điếm. Lúc đó đă thấy đụng tới ḿnh chưa? Khi nghe người ta gọi Coronavirus là “Vi khuẩn Tàu,” nhiều người thấy vẫn yên tâm v́ ḿnh người Việt, không phải Trung Quốc!
Những kẻ mang óc kỳ thị màu da không phân biệt được ai người Trung Quốc hay Đài Loan, ai người Việt, ai người Nhật hay người Hàn quốc. Một tiệm ăn ở San Antonio, Texas, chủ người Việt, đă bị viết những chữ, gắn nhăn hiệu “Kung Flu”; “Ramen Noode Flu,” đuổi “Go Back 2 China!” và nguyền rủa cho chết, “Hope U Die!” Chỉ v́ ông chủ, 33 tuổi, sau khi đóng cửa sáu tháng, mở cửa hàng và yêu cầu khách phải đeo mạng che miệng – phản đối ông thống đốc Texas cho phép khỏi cần đeo mạng!
Nếu không kiểm soát, dập tắt được những đám cực đoan đề cao chủng tộc Da Trắng Siêu Việt, th́ sẽ có ngày người da vàng nào cũng có thể bị tấn công.
Sau khi 8 phụ nữ bị bắn chết trong một buổi tối ở Atlanta, Cô Bee Nguyen, một đại biểu trong nghị viện tiểu bang Georgia đă phản đối cuộc họp báo của cảnh sát có vẻ muốn giải thích lư do gây ra cuộc thảm sát không phải v́ màu da. Phát ngôn viên cảnh sát chỉ lập lại lời hung thủ, anh ta nói không có ư kỳ thị chủng tộc. Nếu bị kết tội đó th́ bản án sẽ nặng hơn tội giết người b́nh thường. Trong nạn nhân có 4 phụ nữ gốc Hàn quốc và hai người gốc Trung Hoa, có thể nói đó chỉ là chuyện t́nh cờ hay không?
Nhiều chuyện t́nh cờ có thể do những nguyên nhân tiềm ẩn trong tâm thức con người. 2017, Bác sĩ Đào Duy Anh bị tống ra khỏi chuyến bay United khỏi hành từ Chicago ngày 9 tháng Tư, 2017, khi ông từ chối không bỏ chuyến đi v́ đă có hẹn với bệnh nhân ở Louisville. Tại sao một bác sĩ nhă nhặn, nói năng lễ phép, bị kéo lê sềnh sệch giữa hai hàng ghế phi cơ để vợ ông và các hành khách khác chứng kiến? Người ta đổ lỗi cho những người thừa hành. Nhưng bây giờ chúng ta phải tự hỏi: Có phải Bác sĩ David Đào đă bị đối xử như vậy v́ ông da vàng hay không? Nếu hành khách là người da trắng th́ họ có lôi đi một cách thô bạo như thế hay không? Nếu là một người da đen, có thể họ sẽ nhẹ nhàng hơn, v́ sợ bị chống cự hay không?
Không thể ḍ xét trong tâm khảm từng người. Nhưng người Việt không thể ngoảnh mặt làm ngơ khi chứng kiến cảnh người Á châu bị kỳ thị. Phải nói rộng hơn, chúng ta không thể chấp nhận bất cứ ai bị kỳ thị. Không những để tự bảo vệ quyền lợi, phẩm giá của chính ḿnh mà c̣n đóng góp bảo vệ công lư, trật tự và an lạc cho toàn thể xă hội. Phải từ bỏ lối khôn ngoan “cháy nhà hàng xóm b́nh chân như vại!”
Ngô Nhân Dụng
March 29, 2021
A friend in America confided in an email: Today I was cursed at by my countrymen, bro. That is instant!
The story goes like this: You get a haircut. The barber is also Vietnamese, asking: ‘Have you injected Covid?」
“Not yet! Having to wait until phase 3, I am not yet 65 years old. ”
“Why are you so stupid! Enter the CVS Pharmacy, put in your full name. If you have cancer, you can get vaccinated at any age! "
He stated: "My husband and I have had it. Two children, 18 and 20, were also vaccinated for sure; because they often walk around. My relatives also give injections. Some families make 9-10 appointments once. ”
Being scolded for being stupid, my friend continued to be "stupid," still wondering:
‘Did you know that is against the law?”
"What law! In America, such an idiot would die! "
I suddenly remembered an old friend who had just passed away because of 81 years old Covid. He must have been invaded by the bacteria before he was vaccinated. I wondered, if someone told him the trick of getting vaccinated, would he do it. I guess you also refused. We know each other in Scout. Since I was a child, I went to a meeting in Van Mieu, Hanoi, in 1953, 54. The Law on Scouting permeates my mind, naturally I don't want to lie. After lying down, I feel awkward. The meeting place at Quoc Tu Giam also worships the saints, from Confucius to Chu Van An. At that time, Vietnamese people still lived with Le, Nghia, Liem Si. Live like that to become familiar,
But I don't blame the barber for scolding my friend for being stupid. This man was young and lived in a different country in Vietnam when we were growing up. He must have struggled and struggled with the life under the new regime after 1975. He studied and absorbed a different way of life. In that society, to be wise, know the tricks, sly, dexterous, tricks, must know how to manipulate, lubricate, and steal. Because the law is imposed by power. When the people hate and despise all who rule them, they cannot respect the law. But those who enforce the top and bottom are arbitrary, they themselves do not consider the law to anything. Whoever respects the law is really "foolish" is "stupid"!
But most of us also do not want to learn this "wise" thing. Living with traditional morals a more peaceful mind.
There is still another "wise" thing still infecting Vietnamese society, even abroad. Because of wisdom, many people still do not object when being treated unfairly; and when witnessing other people being treated unfairly, they still maintain the attitude of "burning the neighbors' house as a whole!"
One immediate thing is discrimination, about race, sex or religion. In 2020, Asian-American unjustified attacks increased 150 percent, compared to 2019. In the past year there were 3,795 cases, most of them women. At the same time, the total number of "hate crime" crimes nationwide dropped by 7%, perhaps because a reduced-to-life epidemic also reduced criminal activity.
Why are they targeting Asians? Because the Chinese Communist regime blocked the news when the epidemic appeared in Wuhan, it made the whole world not know early to take precautions. It is impossible to hold everyone guilty of the actions of a dominant authoritarian party. Despicable words place responsibility on all Chinese people, no matter where they live. Just demeaning people, labeling an ethnic group on the epidemic, is arousing the racism that is latent in the minds of many people.
Admittedly, humans all have seeds of stigma; There are only slightly different weights. The Vietnamese still unintentionally show disdain for other ethnic groups even though they do not harbor hatred for anyone. In the year 2020, Covid-19 disease has fueled a wave of stigma against the Chinese. Shops and passersby in Chinatown were attacked. There are old people over 70 and over 80 who were pushed and beaten. Jeremy Lin, a famous basketball player for 9 years, was called "Corona Bacteria!" When he started playing. He is of Taiwanese descent.
Asian organizations, parliamentary representatives or state parliament are raising public opinion and police and judicial agencies about this phenomenon. Asian Americans are being discriminated against. America must prevent! The Vietnamese community has not contributed significantly to that campaign.
Do not keep a conservative "wise" attitude too! When a person is discriminated against, everyone is discriminated against. Living in a free country, you have to show your attitude. Expressed in a gentle, peaceful, but clear, resolute way. Seeing others being treated unfairly and silently, turning a blind eye, we unintentionally tolerate those who cause injustice and may encourage them to continue.
First of all, self-protection. Discrimination movements promote the white race because they despise and hate all other people of color. Can't say, "Luckily, they were discriminated against, not me!" Thinking like that is not only immoral but also unwise.
When someone chants that all Mexicans passing through America are criminals, many others may think that those demonic words have nothing to do with them. After the murder of Asian women in massage parlors in Atlanta, one could even say that the Asians coming here were full of plagues and prostitutes. At that time saw touching me yet? When people call Coronavirus "Chinese Bacteria," many people feel assured because they are Vietnamese, not Chinese!
People who carry a racist mind of skin color cannot distinguish who is Chinese or Taiwanese, Vietnamese, Japanese or Korean. A restaurant in San Antonio, Texas, a Vietnamese owner, has been written with words, labeled "Kung Flu"; "Ramen Noode Flu," chasing "Go Back 2 China!" and cursed to death, "Hope U Die!" Just because the boss, 33, after being closed for six months, opened the store and asked customers to wear a veil - protesting against the governor of Texas for permission not to wear it!
If you do not control and quell the extremists that promote the Super Vietnamese White race, there will be a day when every yellow person can be attacked.
After 8 women were shot dead one evening in Atlanta, Ms. Bee Nguyen, a delegate in Georgia state parliament protested the police press conference seemed to want to explain the reason for the massacre. because of the color of the skin. Police spokesman only repeated the perpetrator, he said he did not mean racism. If found guilty, the sentence would be heavier than a normal murder. There are 4 Korean women in the victim and two people of Chinese descent, can it be said that it is just a coincidence?
Many accidental stories can be caused by underlying causes in the human mind. In 2017, Dr. Dao Duy Anh was kicked off a United flight from Chicago on April 9, 2017, when he refused to cancel the trip because of an appointment with a patient in Louisville. Why was a courteous, polite speaking doctor dragged between two rows of aircraft seats for his wife and other passengers to see? People blame the heirs. But now we must ask ourselves: Was Dr. David Dao treated like this because of his yellow skin? If the passenger was white, would they drag it out like that? If they were black, maybe they would be softer, for fear of resistance?
Can not examine in mind each person. But Vietnamese people cannot turn a blind eye when witnessing Asian discrimination. More broadly, we cannot accept anyone who is discriminated against. Not only to protect their own rights and dignity but also contribute to protecting justice, order and well-being for the entire society. Must give up the wise way of "a neighbor's house is so peaceful!"
Ngo Nhan Dung
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
:handshak e:
