Trung Quốc: Cái chết của một 'Thái tử đỏ' và sự xáo trộn giới lãnh đạo

(SGTT) - Trong khi toà án chuẩn bị xử Bạc Hy Lai, các quan chức kiểm duyệt và an ninh cố gắng ém kín một vụ scandal có thể gây ra những chỉ trích gay gắt đối với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và có thể làm cho các nỗ lực đánh bóng hình ảnh của Đảng CS Trung Quốc (Đảng) vấp thêm khó khăn.

Chỉ ba ngày sau khi ông Bạc bị huyền chức bí thư Trùng Khánh vào tháng ba, đứa con trai 23 tuổi của người tâm phúc nhất của chủ tịch Hồ đã gây tai nạn với chiếc Ferrari màu đen vào lúc 4 giờ sáng trên một con đường vành đai Bắc Kinh trơn trượt vì tuyết rơi.

Lệnh Cốc chết tại chỗ, theo nguồn tin nội bộ Đảng, các phóng viên Trung Quốc và một số địa chỉ web. Vụ tai nạn bị ém nhẹm đang dần rộ lên các chi tiết. Hai phụ nữ người Tạng trên xe bị thương nặng do va đập, một người đã chết sau đó.

Mọi chi tiết về vụ tai nạn, kể cả tên người lái xe, nhanh chóng bị ỉm đi. Lệnh Kiến Hoa, người cha và là viên chức thân cận với chủ tịch Hồ, được chỉ thị không để lộ tin tức về lối sống của con trai ông. Sau đó vài tháng, ông lặng lẽ chuyển xuống một chức vụ thấp hơn, nhưng vẫn còn quan trọng.

Lệnh Kiến Hoa (phải) là một đồng minh thân cận của chủ tịch Hổ Cẩm Đào. Ảnh: Zuma Press

Sự khác biệt về cách giải quyết vụ ông Bạc và công tử đỏ họ Lệnh nói lên nhiều điều về những thách thức mà Đảng phải đối mặt trước kỳ Đại hội thứ 18, bắt đầu vào hôm 8.11.

Lãnh đạo đã cố gắng làm cho thấy ông Bạc - đang bị cáo buộc nhiều tội, trong đó có nhận hối lộ, bê bối tình dục và lạm quyền trong vụ điều tra tội giết người của vợ ông - như là không bình thường. Ông Bạc đã biến mất khỏi tầm mắt công chúng.

Nhưng vụ tai nạn xe và hậu kỳ cũng có thể gói gọn trong những vấn đề mà Đảng đang gặp phải, như các quí tử của giới tinh hoa chơi toàn hàng đắt tiền, chứng tỏ rằng có nhiều hạn chế trong chính sách đối với quan chức cao cấp.

Số phận trái ngược nhau của ông Bạc và Lệnh Kiến Hoa cũng phản ánh sự tranh giành trong hậu trường giữa ê kíp mới, và lớp cũ đang cố bảo vệ người của mình để giữ cho được lợi ích và ảnh hưởng chính trị.

Vài giờ trong buổi sáng sớm xảy ra vụ tai nạn xe Ferrari, báo chí Trung Quốc đồn thổi rằng tài xế là con trai của một lãnh đạo cao cấp và những thắc mắc cũng rộ lên làm sao sắm được chiếc xe cỡ đó. Tệ hơn, còn có tin đồn là những người trong xe đều trần truồng hoặc nửa trần truồng.

Vụ tai nạn và việc bịt kín thông tin gieo thêm một cảm giác nữa vào một công chúng đang hoang mang trước vụ ông Bạc, vốn có chỗ dựa vào quân đội và an ninh, bị huyền chức.

Các nhân viên cấp cứu và phóng viên bị im lặng. Tin tức về vụ tai nạn và nhân thân tài xế bị gỡ khỏi internet. Cô gái bị thương nặng còn sống sót được dấu đi. Tại đại học Bắc Kinh, các bạn học của Lệnh Cốc, vốn đăng ký học dưới cái tên giả là Vương Tử Vân, được báo là “anh ta xuất dương”.

Một bạn học của Lệnh nói: “Chúng tôi không tin chuyện đó. Chúng tôi biết có chuyện nghiêm trọng xảy ra. Anh ta không thể biến mất như thế.”

Giới thạo tin cho biết, Lệnh Kiến Hoa tìm mọi cách bịt kín thông tin vụ tai nạn với sự giúp đỡ của Văn phòng bảo vệ Trung ương, một cơ quan thuộc quyền của Tổng Văn phòng.

Dấu hiệu chính thức về con người và sự nghiệp của Lệnh Kiến Hoa gần sáu tháng sau mới lộ ra khi ông được thông báo chuyển xuống một chức vụ thấp hơn – lãnh đạo cơ quan Lao động của mặt trận thống nhất - mà không có lý do.

Lệnh Kiến Hoa cũng giống như ông Bạc, được xem là những thành phần ưu tú được cất nhắc vào đại hội khi thay đổi lớp cũ đã lãnh đạo thập kỷ vừa qua.

Một viện sĩ Trung Quốc tư vấn và thường tiếp xúc với các lãnh đạo Đảng nói: “Vụ đó không chỉ làm tổn hại cho ông Lệnh mà cả cho Hồ Cẩm Đào. Nó làm phức tạp thêm các tranh luận về ông Bạc và hàng lãnh đạo mới.”

Lệnh Cốc tốt nghiệp khoa nghiên cứu quốc tế, đại học Bắc Kinh, năm ngoái và đăng ký vào đại học sư phạm, theo các bạn học. Ban đầu, anh ta không gây chú ý gì, thổ lộ với rất ít người về gốc gác, mặc dầu các bạn trong lớp sớm biết anh ta ra sao.

Vụ tai nạn trên tờ Bắc kinh Tin tức buổi chiều. Ảnh: wsj.com

Anh ta ăn mặc hàng hiệu, sống trong căn hộ riêng hơn là trong khu kí túc xá, và thường vào lớp muộn, hoặc về sớm, các bạn học cho biết.

Anh ta từng khoe anh ta có thu nhập từ một quỹ đầu tư do một người bạn của cha điều hành, theo một người thân của anh ta cho biết.

“Anh ta không phải tay chơi. Anh ta đàng hoàng. Nhưng dường như anh ta có tiền và có nhiều bạn quý tử,” một bạn cùng lớp nói.

Nhiều bạn học của Lệnh Cốc nghĩ rằng dường như chiếc Ferrari bị tai nạn không phải của Lệnh Cốc hay của cha mẹ anh ta. Anh ta thường chạy một chiếc BMW và được biết có nhiều bạn bè trong các doanh nghiệp lớn và thuộc các gia đình quyền lực, thường chạy xe nhanh và xài xe đắt tiền. Những quý tử này thường đổi xe cho nhau.

Lệnh Cốc thành lập một CLB tại đại học theo kiểu hội kín Sọ và Xương ở đại học Yale, các sinh viên nhớ lại những lần anh ta tranh luận về vụ đó. Anh ta mời những sinh viên gốc gác cao, có nhiều quan hệ tốt vào CLB, nhưng biết rằng chính quyền không cho phép lập hội như thế, anh đặt tên cho CLB nghe rất kêu: Hội đồng nghiên cứu chiến lược và quốc tế.

Các bạn học không biết rõ hai cô gái trong xe là ai, họ cho biết Lệnh cặp bồ với hai cô gái nhưng đều không phải là dân Tạng.

Một người bạn của cô gái sống sót nói cô ta trong độ tuổi 20 và là con gái của một quan chức chính quyền Tây Tạng. Người bạn dẫn lời cô gái sống sót cho biết cô gặp Lệnh trước đêm tai nạn, nhưng không biết rõ về anh ta, và chỉ biết anh ta dưới cái tên giả là Wang. Cô ta nhớ là anh ta nói anh ta làm trong lĩnh vực đầu tư.

Cô gái tử nạn được cho là thân với Lệnh. Bị bỏng nặng và chết hồi tháng 7 hoặc tháng 8, theo người bạn của cô gái sống sót.

Cô gái sống sót cần ít nhất một cuộc phẫu thuật nữa để ngăn chảy máu trong, theo người bạn cô cho biết. “Họ bảo với chúng tôi cô không thể sống sót,” người bạn nói.

Theo người bạn, cô gái nói nguyên nhân đơn giản là chạy quá nhanh trên đường trơn khi tuyết bắt đầu rơi.

Người bạn cũng bối rối khi hỏi cô gái sống sót về những tin nói về sự trần truồng nhưng nghi ngờ tính chính xác, anh cho biết là cô gái bị thương không phải là tuýp người lang chạ.

Nguồn tin nội bộ cho biết vụ tai nạn đã khuấy động mạnh vụ tranh luận về hàng ngũ lãnh đạo sắp tới và xử ông Bạc như thế nào.

Chris Johnson, một nhà phân tích tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Washington, cho rằng “vụ tai nạn chắc chắn có lợi tức thì cho ông Giang Trạch Dân.”

Trong khi đó, các nhà phân tích trong nội bộ, ngoại giao và chính trị cho rằng Lệnh Kiến Hoa có thể vào bộ Chính trị, nhưng cơ hội tiến xa hơn đã mất.

P. V.
(wsj.com)