Họ cảm thấy như ḿnh đang bay ra ngoài cơ thể hay nh́n thấy những kỷ niệm trong đời ḿnh xuất hiện liên tiếp như một cuốn phim.
“Thoát xác” là hiện tượng con người cảm thấy nhận thức tách ra khỏi cơ thể sống, thậm chí có thể quan sát thấy cơ thể chính ḿnh từ một điểm nh́n khác. Không chỉ xuất hiện trong truyền thuyết, trải nghiệm “thoát xác” từng được ghi nhận ở nhiều bệnh nhân và trở thành mối quan tâm của các nhà khoa học.
Lời kể của nhân chứng
Năm 1991, nữ ca sĩ người Mỹ - Pam Reynolds tiến hành phẫu thuật năo sau khi được chẩn đoán mắc căn bệnh hiểm nghèo. Trong suốt quá tŕnh phẫu thuật, Pam ở trong trạng thái chết lâm sàng khi máu được rút hết ra khỏi bộ năo khiến năo cô hoàn toàn không hoạt động.
Khi tỉnh lại, Pam kể, cô đă rời khỏi cơ thể và nh́n thấy h́nh ảnh ḿnh đang được các bác sĩ tiến hành phẫu thuật.
Người thoát xác có thể nh́n thấy cơ thể ḿnh từ trên cao.
Cô nhớ một y tá đă thốt lên trong lúc phẫu thuật, mạch máu ở chân phải của cô quá nhỏ để cắm máy chạy tim, phổi hay nh́n thấy dụng cụ giống h́nh bản chải đánh răng mà các bác sĩ dùng để mở hộp sọ, thứ mà cô chưa từng nh́n thấy trong đời.
Những lời của Pam hoàn toàn đúng và khiến các bác sĩ vô cùng sửng sốt. Pam kể, cô thấy ḿnh bị cuốn về một con đường đầy ánh sáng, nơi cô nh́n thấy người thân đă khuất của ḿnh.
Trường hợp “thoát xác” của Pam Reynolds là một ví dụ điển h́nh cho hàng ngh́n mô tả về hiện tượng bí hiểm này. Các nhà khoa học cho rằng, có đến 1/10 người trong chúng ta đă trải nghiệm điều này trong đời. Hiện tượng này được ghi nhận ở những người đang ở bên bờ vực cái chết, được gọi là trải nghiệm cận tử.
Mọi người cảm thấy như ḿnh đang bay ra ngoài cơ thể và gặp Chúa hay người thân đă khuất. Có người c̣n nh́n thấy những kỷ niệm trong đời ḿnh xuất hiện liên tiếp như một cuốn phim.
Khoa học vào cuộc
Các nhà khoa học tạm chia “thoát xác” ra làm 2 loại: ngẫu nhiên và có chủ đích. Thoát xác ngẫu nhiên gồm những trường hợp cận tử, ngủ không sâu do tiếng ồn, căng thẳng hay bệnh tật.
Thoát xác có chủ đích là việc một số người cố t́nh duy tŕ ư thức ḿnh tỉnh táo trong khi cơ thể ở trạng thái ngủ bằng cách luyện tập mơ thực (lucid dreaming) hoặc dùng các chất hóa học gây ảo giác như ketamine, dextromethorphan hay phencyclidine.
Vậy, bản chất của thoát xác là ǵ? Hiện tượng này có thể được giải thích theo 2 quan điểm khác nhau. Quan điểm thiên về tôn giáo tồn tại trong hầu hết các nền văn hóa cho rằng, mỗi người chúng ta có một linh hồn và hiện tượng “thoát xác” xảy ra khi linh hồn tách khỏi cơ thể dưới một điều kiện nào đó.
Theo truyền thuyết của Nhật Bản, sự thoát xác hay tách linh hồn xảy ra do một sự giận dữ hay thù hận ghê gớm. Trong truyện kể Genji, phu nhân Rokujo nuôi mối hận thù với phu nhân Aoi - vợ hoàng tử Genji. Hàng đêm, một phần hồn của phu nhân Rokujo tách khỏi cơ thể bà và bay đến làm hại Aoi. Người Nhật gọi hiện tượng này là ikiryo.
Tuy nhiên, các nhà thần kinh học và tâm lư học hiện đại có cách giải thích khác. Họ nói, “thoát xác” thực ra chỉ là ảo ảnh được tạo ra bởi tiềm thức của con người, tức là hiện tượng này không khác giấc mơ thông thường về mặt bản chất.
Việc nh́n thấy thiên thần hay người thân quá cố được cho là cách tiềm thức củng cố niềm tin tôn giáo vào sự tồn tại và bất tử của linh hồn.
Nhà tâm lư học Susan Blackmore đề ra giả thuyết: “thoát xác” xảy ra khi bộ năo của chúng ta ở vào trạng thái hoạt động nhưng mối liên hệ với các giác quan lại bị chặn đứng.
Lúc đó, bộ năo sẽ tự tạo ra h́nh ảnh hoặc sự việc không có trên thực tế. Một số trường hợp “thoát xác” kể lại, họ cũng trải qua cảm giác bị bóng đè, hiện tượng có nguyên nhân tương tự.
Thí nghiệm của Olaf Blanke về thoát xác.
Năm 2007, nhà khoa học Olaf Blanke tại Thụy Sĩ đă mô phỏng hiện tượng “thoát xác” trong pḥng thí nghiệm. Các t́nh nguyện viên được gắn các điện cực trên đầu và chứng kiến cơ thể người trong không gian 3D (avatar) mô phỏng chính xác từng hành động của họ.
Sau một thời gian, người t́nh nguyện viên đă nhầm lẫn giữa cơ thể thực với avatar của chính ḿnh. Điều này xảy ra do sự rối loạn giữa xúc giác và thị giác. Lư do này được nhiều nhà khoa học chấp nhận để giải thích hiện tượng “thoát xác”. Tuy vậy, nhiều bí ẩn xoay quanh vấn đề này vẫn c̣n để ngỏ.
theo Mask