Công dân Séc chào đời tại Việt Nam.
Báo chí đã nói nhiều về ngành y tế, bệnh viện và lương y tại Việt Nam. Người Séc có vợ và con sinh tại Việt Nam, nhìn về vấn đề đó như thế nào?
Một ngày như mọi ngày. Buổi sáng, vợ tôi (tên Hương) phóng xe máy đi chợ, và sau đó còn vội vàng giặt giũ. Khoảng 11 giờ trưa cô nói với tôi, là tầm mười hai rưỡi chúng tôi sẽ đến nhà hộ sinh và chúng tôi sẽ sinh con. Tôi không để ý đến điều đó lắm, bỏi vì từ mười ngày trước, hầu như ngày nào cũng bảo thế. Nhưng chỉ sau chưa đầy nửa tiếng tôi đã thấy mình nhầm, bởi chị của Hương xuất hiện và bắt đầu chuẩn bị mọi thứ cần thiết cho những ngày nằm trong nhà hộ sinh. Tôi không thể hiểu là tại sao lại phải đúng mười hai rưỡi. Nhưng dù sao thì trò chơi của người Việt với các con số, ngày tháng nó hiện diện ở mọi điều, nên tôi đành phải chấp nhận một thực tế, đơn giản là nó phải như thế.
Quá trưa, đã gói gém song mọi thứ và mang vào xe. Nhưng đi chưa được một cây số thì mẹ phát hiện ra, là mặc dù chúng tôi có phích nước nhưng lại không có bếp. Cuối cùng thì chúng tôi đã có đủ mọi thứ, và chưa đầy 20 phút sau đã vào đến bãi xe trước cửa bệnh viện. Nhưng cổng đóng, và trong cái chòi, nơi bảo vệ ngồi, không thấy ai trong đó cả. Tôi phải chờ!
Tôi ngẫm nghĩ khi hút điếu thuốc thứ hai, là sẽ đậu xe ở đâu, khi nhìn thấy từ xa người đàn ông Việt Nam đứng tuổi trong bộ đồng phục mầu xanh cười tươi tỉnh đang đi lại trong bãi đõ. Mang đồng phục là những người quan trọng. Người đàn ông ấy ý thức được điều đó, và hỏi khó, rằng là tôi đi đâu đấy. Tôi mỉm cười, và lịch sự trả lời, rằng vào bệnh viện. Chúng tôi giải quyết xong cái thủ tục ấy, nhưng còn phải trả tiền vào cửa của ô tô.
Tôi không có tiền, bởi vì vợ đã mang theo đi rồi. Tôi cố giải thích với ông ta, rằng sẽ trả khi đi ra, nhưng vô hiệu. Chẳng có cách nào khác, tôi phải chạy đi lấy tiền.
Tôi đã có tiền, nhng lại chỉ là tờ năm trăm nghìn, và oobng gác cổng không có tiền lẻ để trả lại. Tôi chạy khắp các quầy hàng, và cố mua cái gì đó, để ai đấy đổi cho tôi. Cuối cùng thì cũng đổi được, tôi trả mười ngìn tiền đỗ xe, và nhanh nhanh đi tìm vợ.

Mọi thứ chuẩn bị sẵn sàng. Chúng tôi có thể đi vào viện sản....

Xe cứu thương chở bệnh nhân. Hầu hết các bệnh nhân khác phải ngồi sau xe máy.
Cuối cùng thì cũng vào đến bệnh viện
Chúng tôi đã chọn bệnh viện, nơi mà chúng tôi đã trải qua cái gọi là kiểm tra trước khi kết hôn cách đấy mới vài tuần. Nghe đâu là ở trong bệnh viện ấy chúng tôi đã có thoả thuận với bác sĩ có tiếng, sẽ đỡ đẻ cho vợ tôi.
Tôi không phải tìm Hương lâu. Em đang đợi bác sĩ trong sảnh. Ông thầy thuốc hổ mang có thừa thời gian, và sau lúc ba giờ một chút giành ân sủng cho chúng tôi bằng sự hiện diện của mình. Chúng tôi bắt tay nhau, và sau những lời ra lệnh của ông ta, rằng „chúng tôi về phòng và đợi“. Ít ra thì ông ta cũng đến để nói với chúng tôi như thế sau hơn một tiếng đồng hồ chờ đợi…
Phần lớn các cơ sở y tế ở Việt Nam đều vận hành hơi khác một chút. Ví dụ như cần phải chuẩn bị tất cả mọi thứ. Có một số nguyên tắc, mà có thể thống kê bằng vài điểm.
1. Chẳng ai cho không bạn cái gì bao giờ.
2. Chẳng ai thèm quan tâm đến khó khăn, vướng mắc của bạn- mọi người ở đây đều phải tự chăm sóc đến bản thân. Bạn có thể quằn quại, rên rỉ, và tôi cũng chẳng biết còn gì nữa, nhưng chẳng có ai xung quanh thèm để mắt tới.
3. Nếu không có thân nhân giúp đỡ, thì đừng có vào bệnh viện- chí ít thì bạn cũng chết đói. 4) Thần kinh thép phải vô cùng cứng rắn, để người ta có thể giữ được bình tĩnh. 5) Tất cả mọi thứ cần thiết đều phải mang theo từ nhà.
4. Chuẩn bị sẵn „phong bì“, và dĩ nhiên trong đó phải có tiền để mua quà. Người Việt Nam thì họ nói thế, nhưng tôi dùng ngôn từ của mình: hối lộ, đút lót.
Cái hệ thống ấy không có giá trị tuyệt đối ở khắp nơi. Tại Hà Nội, hay Sài Gòn chắc là khác một chút. Chúng tôi đi về phòng, và trên đường đi sống lại kỷ niệm về lần vào thăm viện vừa qua. Một trong những điều đầu tiên, mà người ta không thể không nhìn thấy, là chỗ nào cũng hiện diện những chiếc giường xếp của „nhân viên phục vụ và đồng thời là y tá“ hay là nơi nhà tạm của thân nhân các bệnh nhân.

Tại phòng chờ đến lượt

Một bệnh nhân mới
Tìm giường
Chờ đón chúng tôi trong phòng có lẽ đến hai chục người.
Lẫn lộng đủ thế hệ. Từ bà (mỗi sản phụ đều có mẹ đi theo), đến họ hàng khác, chồng, rồi tới các con cái lớn nhỏ khác. Nơi vô cùng thích hợp để nghỉ ngơi trước lúc vượt cạn. Nhưng đấy chưa phải là tất cả- chúng tôi không có giường…
Bắt đầu hỗn loạn cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Chúng tôi chạy khắp các tầng trong bệnh viện, để mong tìm được một cái giường. Đến lúc chúng tôi được phước ban cho một cái, thì tiếp theo còn là mang từng phần của chiếc giường về phòng, rồi lắp nó vào với nhau. Với một điều kiện là, chúng tôi phải nhận kèm với giường cả chăn nệm cũ. Tôi không thể hiểu nổi vì sao nữa.
Nữ y tá tiêm cho Hương vài mũi để kích thích đẻ và sau đấy là mấy tiếng chờ đợi. Để giết thì giờ, tôi làm chuyến tham quan nhỏ quanh nhà hộ sinh.
Qua đó tôi thấy được nhiều điều đáng chú ý.
Có lẽ quan trọng nhất, là bệnh viện không được phép có hoả hoạn, bởi vì không có cái vòi chữa cháy nào có thể dùng được cả. Khi mà tôi nhìn thấy đủ loại những cái bếp đung nước tự tạo ở cuối hành lang, đầu dây điện dẫn vào ổ cắm trong phòng, tôi cầu nguyện…
Theo tôi nghĩ thì đến tám giờ tối mọi sự sẽ êm thấm. Vì ít ra tất cả đều cho thấy như thế- Hương bắt đầu cảm thấy cơn đau thứ nhất. Nhưng những gì diễn ra vài giờ sau đó, thì đến cả các kịch bản phim Mỹ cũng không hề nghĩ tới. Đến mười giờ tối vẫn đỡ đẻ bình thường, và trước phòng đẻ là cái „nhà chờ“ mà trí tưởng tượng thấy nó giống như trước phòng khám ở phường. Những người chờ đẻ ngồi đó, để thỉnh thoảng qua cái cánh cửa khép hờ, có thể nhòm vào, xem chuyện gì đang diễn ra bên trong. Nghịch lí là ở chỗ, cả những người hoàn toàn xa lạ cũng ngó vào bàn đẻ. Nhưng mặt khác cũng cần phải nói, rằng phần lớn họ là mẹ của các sản phụ, mà đã đẻ song rồi, và họ bằng cách đó chỉ muốn giết thời gian.

Nhà tạm...

Khu vực sân

Chuẩn bị giường chiếu...

Chăn ga cũ của người trước...

Sự náo nhiệt của căn phòng ngay cả trong ban đêm.
Đến đỉnh điểm
Vào thời gian đó hầu như phút nào Hương cũng có cơn co thắt. Chúng tôi cần phải bắt đầu hành động. Nhưng phiền toái là ở chỗ, chẳng có ai để mà nói chuyện! Các bác sĩ đã đỡ đẻ cho sản phụ cuối cùng vào lúc mười một giờ và nghe nói ca khác sẽ phải chờ đến 4 giờ sáng. Ít ra thì điều đó được một cô y tá ngái ngủ người duy nhất thèm nói chuyện với chúng tôi, cho biết như vậy. Còn bổ xung thêm, rằng tạm thời chúng tôi cứ đi lại với sản phụ trên hành lang.
Chúng tôi đã cố gắng, nhưng chẳng ích gì. Đầu gối Hương đã rất mệt mỏi và có lúc tôi tin, rằng có lẽ một lúc đã ngất vì đau đớn. Tôi tuyệt vọng. Hành lang vắng lặng, không một bóng người, chỉ ba chúng tôi.
Một tay đỡ vợ, tay kia cầm điện thoại, tôi muốn gọi cho ông bác sĩ đã hẹn. Mặc dù cầm máy, nhưng ông ta nói sẽ không đến, bởi sáng sớm sẽ phải đi đâu đấy. Rằng có lẽ nếu tôi có thể đưa vợ lên xe và phóng về Hà Nội. Làm gì bây giờ? Tôi nói thẳng thắn, rằng cái cảm giác bất lực và tuyệt vọng như vậy tôi chưa từng bao giờ trải qua trong đời mình!
Trong cơn tuyệt vọng tận cùng và cả trước sự phản đối của bà mẹ nói đúng là tôi đã lôi Hương vào phòng đẻ. Tôi đặt em lên bàn đẻ, và rất cương quyết vừa bằng tiếng Séc lẫn tiếng Việt, tôi giải thích với cô y tá, rằng phải làm gì đó. Cô ta khuyên tôi, nên gọi đến một số điện thoại. Đầu dây đằng kia có một người đàn ông lên tiếng và tôi cố gắng giải thích tình hình. Ông ta chỉ hỏi, là tôi chi bao nhiêu. Câu trả lời „tất cả“ của tôi rõ ràng là làm cho thái độ của ông ta vui hẳn lên. Rằng tôi phải đi đến bệnh viện khác để đón ông ta. Tôi chưa kịp hết cuộc điện thoại thì Hương đã ngủ lịm. Chẳng biết cô y tá làm gì với em, nhưng em đã ngủ. Nhưng tồi tệ nhất, làthacác cơn co thắt chấm dứt.

Bức ảnh trước khi sinh đẻ...

Mọi việc sẵn sàng và chụp ảnh chung cùng vợ trước khi sinh đẻ

Chuẩn bị bệnh nhân
Tôi phóng nhanh đi đón ông bác sĩ, người mà trước khi kịp xỏ giầy đã nói 200 Mỹ kim. Tôi đưa cho ông ta và vài phút sau chúng tôi đã có mặt trở lại bệnh viện.
Sau khi tôi quay lại tình huống nhanh chóng thay đổi. Bỗng đâu trong phòng lập tức xuất hiện lắm người thế và mấy chục phút sau Lilien chào đời. Khi nghe thấy tiếng khóc của con, tảng đá lớn trong tim tôi rơi xuống.

Và bé LiLien đã chào đời.
Mọi chuyện sẽ đi tới đâu, nếu như tôi không đi đón ông bác sĩ, tôi không dám mường tượng thêm nữa…
Thật là ngây thơ khi để cho gia đình tổ chức chuyện sinh đẻ.
Như là tôi đã chưa đủ sáng mắt trước bài học của bà chị Hương, từng ít nhất ba tháng trời mang trong mình cái thai đã chết. Chỉ cần có 100 Mỹ kim thôi và trong vòng vài phút sẽ ổn thoả hết…
Tất cả những chuyện đó một mặt thì thấy thực tế phũ phàng như thế nào, nhưng mặt khác thì đơn giản nó là vậy đấy.
Việt Nam có thể làm được cả những chuyện như thế.
Chuyện như thế có lẽ chỉ xảy ra ở Việt nam…:-)
Lê Thê - Vietinfo.eu
Lược dịch từ vietnamtravel.cz

Tại bệnh viện không có nhà vệ sinh nam, còn nhà vệ sinh nữ khóa cử lúc 8 giờ tối. Ai muốn giải quyết nhu cầu phải ra công viên...

Rác tại hành lang bệnh viện.


Xếp hàng tắm cho các em bé.

Nơi học là hành lang bệnh viện, tương lai các bác sỹ y tá thật tươi sáng ..