Việc TTCP kiến nghị không công nhận 2000 bằng cử nhân, thạc sĩ trong chương tŕnh liên kết đạo tạo mới đây đă tạo ra những tranh luận nóng về chuyện quản lư giáo dục hiện nay.
Những năm vừa qua, Việt Nam bùng nổ các h́nh thức đào tạo liên doanh, liên kết chương tŕnh đại học, thạc sĩ, tiến sĩ với các trường ĐH ở nước ngoài. Nhập nhằng, lạm dụng và có quá nhiều sai phạm là những từ ngữ chính xác để miêu tả hoạt động của các mô h́nh giáo dục này.
Mô h́nh liên doanh, liên kết đào tạo sau đại học của Việt Nam với nước ngoài vẫn là một bài toán chưa có lời giải thoả đáng
Những con số giật ḿnh
Kết thúc đợt thanh tra mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) phát hiện hầu hết các đối tác liên danh liên kết đều chưa được xếp hạng hoặc có thứ hạng c̣n thấp hơn các trường của Việt Nam. Qua kiểm tra hồ sơ của 20 chương tŕnh liên kết đào tạo với nước ngoài của trường Đại học quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN), TTCP phát hiện có 16 chương tŕnh không có thủ tục xác nhận tư cách pháp nhân của đối tác; 12 chương tŕnh có nội dung đề án không đầy đủ theo quy định. Hồ sơ sinh viên không có giấy báo trúng tuyển, tốt nghiệp MBA không phải viết luận văn và bảo vệ tốt nghiệp là những chuyện khó tin nhưng có thật và tồn tại khá phổ biến trong các h́nh thức đào tạo liên kết, liên doanh hiện nay. Có lẽ con số TTCP công bố chỉ là “giọt nước tràn ly”, c̣n trên thực tế, thực trạng này cũng đă được báo chí nhiều lần đề cập đến.
TTCP và nhiều cơ quan chức năng khác cho rằng, đào tạo liên doanh, liên kết cần đi đúng quy tŕnh. Theo đó, TTCP sẽ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ GD&ĐT xem xét quyết định không công nhận 2000 bằng cử nhân, thạc sĩ do đối tác nước ngoài liên kết với Trung tâm công nghệ đào tạo và hệ thống việc làm - ETC (ĐHQG HN) cấp và bằng thạc sĩ do ĐH Kinh tế (ĐH QGHN) cấp.
Ngoài ra, cơ quan này cũng kiến nghị thanh tra toàn diện việc liên kết đào tạo với nước ngoài, có biện pháp xử lư các chương tŕnh đào tạo chưa có giấy phép; thanh tra toàn diện công tác quản lí thu chi tài chính của ĐHQGHN và các đơn vị thành viên, xem xét trách nhiệm của các cá nhân, tập thể liên quan. Đồng thời chuyển hồ sơ tài liệu liên quan đến việc thực hiện hợp đồng của ETC với Cty CP phần đầu tư phát triển giáo dục và du lịch sinh thái cho Cục Điều tra tội phạm về tham nhũng (Bộ Công an) tiếp tục điều tra, xử lư theo pháp luật.
Người theo học lên tiếng
Tuy nhiên, nói về loại h́nh đào tạo này, một doanh nhân tham gia khoá học MBA lại cho rằng: “Hầu hết các chương tŕnh liên kết đều là MBA. Nếu hiểu quy tŕnh MBA của nước ngoài th́ đó là mô h́nh để mọi người kinh doanh có kinh nghiệm trong các lĩnh vực học hỏi lẫn nhau và tạo thêm mối quan hệ cộng đồng kinh doanh bền vững. Trong khi đó, hệ thống đào tạo thạc sĩ công của ta lại mang đậm tính lư thuyết và học thuật. Mặc dù, đầu vào của ta rất cao và chất lượng nhưng đào tạo chính quy liệu có đáp ứng được với yêu cầu từ các công ty và tổ chức xă hội?. Trong khi đó, những khoá cao học liên kết như thế này được lập ra đều do những giáo sư, tiến sỹ đầu ngành thực hiện. Uy tín của họ là những căn cứ để đảm bảo cho cả một quá tŕnh đào tạo. Hăy nh́n vào cách nghĩ và tư tưởng của họ chứ đừng nh́n đến hành vi và văn hoá bằng cấp hiện tại của một số tầng lớp để kết luận cho một quá tŕnh và xu thế mới”.
Mặc dù vậy, những sai phạm trong quá tŕnh đào tạo liên doanh, liên kết của một loạt các trường đại học danh giá thời gian vừa qua vẫn khiến dư luận bức xúc, hoài nghi. Những cái tên danh giá như ĐH Kinh tế TP.HCM, ĐH Sư phạm kĩ thuật TP.HCM, ĐH Cần Thơ, ĐH Vinh, ĐH Mở Hà Nội, thậm chí ĐHQGHN… lần lượt “nhúng chàm” khi bất ngờ bị thanh tra. Hầu hết các “tội danh vi phạm” của họ đều khó có thể châm chước như: Kư hợp đồng đào tạo không xác định đối tượng tuyển sinh, không quy định cụ thể trách nhiệm cho đơn vị phối hợp tham gia. Năm trường tuyển sinh vựơt chỉ tiêu cho phép của Bộ. Hồ sơ lưu trữ các lớp liên kết của ĐH Vinh năm 2006 - 2008 c̣n không có danh sách thí sinh dự thi.
Làm bài thi từ bút bi “đặc biệt”?
Giáo sư Văn Như Cương - hiệu trưởng trường PTDL Lương Thế Vinh (Hà Nội) cho rằng, những sai phạm về tuyển sinh ở các trường trên cần làm triệt để, để làm gương cho các trường khác. Không thể để tiến sĩ “giấy” được đào tạo một cách hời hợt, không chuyên môn rồi ung dung ra làm việc ở các cơ quan nhà nước được. “Tôi không thể tưởng tượng được là ở Việt Nam lại xảy ra chuyện vô lư như thế. Điều này chứng tỏ sự quản lư giáo dục từ trên là quá lỏng lẻo. Tôi c̣n biết, có trường cũng liên kết đào tạo với nước ngoài và yêu cầu thí sinh nộp tiền thi. Ai đă nộp tiền, sẽ được phát một cái bút bi “đặc biệt”. Bài nào được viết từ loại bút bi này th́ sẽ được cho qua. TTCP cần nhổ tận gốc những con sâu làm rầu nồi canh này để trả lại sự trong sạch cho môi trường giáo dục.
Luật sư Bùi Đ́nh Ứng (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng: Không phải cứ xin giấy phép liên kết đào tạo là các đơn vị liên quan muốn làm ǵ th́ làm. Tất cả đều phải được làm đúng theo quy định của pháp luật, của Luật giáo dục. Nếu TTCP làm rơ những việc trái pháp luật, việc thu hồi lại những tấm bằng kia là hợp lư. Những người làm sai cũng phải bị xử lư theo quy định.
Trong khi TTCP vẫn tiếp tục đưa ra các bằng chứng khẳng định những sai phạm của mô h́nh đào tạo này ở Việt Nam th́ một bộ phận doanh nhân lại đang cố ra sức bảo vệ tấm bằng thạc sĩ, tiến sĩ danh giá của ḿnh. Họ đang tạo ra những tranh căi nóng bỏng trên các diễn đàn.
Theo nguoiduatin