Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ Leon Panetta đang có chuyến thăm Việt Nam đầu tiên kể từ khi nhậm chức.
Mục tiêu của chuyến thăm là nhằm thúc đẩy quan hệ quốc pḥng song phương, mà giới quan sát đánh giá là đă có bước tiến đáng kể trong những năm gần đây.
Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh,Thứ trưởng Quốc pḥng, nói việc Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ thăm Việt Nam "không có lư do ǵ" khiến cho bất kỳ quốc gia nào quan ngại.
'Thăm cảng là hoạt động b́nh thường'
Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Leon Panetta hiện đang ở Việt Nam trong chuyến thăm hai ngày tới thứ Ba 5/6.
Trưa Chủ nhật 3/6, phát biểu trước các thủy thủ tàu vận tải USNS Richard E. Byrd hiện đang neo đậu để sửa chữa ở Vịnh Cam Ranh, ông Panetta tuyên bố: "Đây là môt chuyến đi lịch sử".
Ông nói: "Việc chiếc tàu đang có mặt tại đây và được công nhân Việt Nam bảo dưỡng là chỉ dấu to lớn cho thấy chúng ta đă tiến xa tới đâu".
Tuy nhiên, nhiều phân tích gia cho rằng trước con mắt theo dơi sít sao của Trung Quốc, Hà Nội luôn muốn tỏ ra là giữ cân bằng trong quan hệ với Bắc Kinh và Washington.
BBC đă có cuộc phỏng vấn với Thứ trưởng Quốc pḥng Việt Nam, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, bên lề diễn đàn an ninh Đối thoại Shangri-La 11 ở Singapore.
Trước hết, ông Vịnh cho biết nhận định của ông về các vấn đề an ninh đang thu hút sự quan tâm của thế giới.
Ông Nguyễn Chí Vịnh: Nhận xét của chúng tôi khi tham dự hội nghị lần này là nhu cầu hợp tác về quốc pḥng-an ninh [trên thế giới] đang tăng lên rơ rệt.
Một diễn đàn không chính thức như thế này mà tập trung được rất nhiều lănh đạo các quốc gia, quốc pḥng, học giả, nhà báo... Tiếng nói chung của hội nghị là mong muốn t́m được cơ hội và đường hướng để tạo ổn định và ḥa b́nh cho từng quốc gia.
Bên cạnh xu thế chung của thời đại là ḥa b́nh, ổn định và phát triển, thế giới trong năm vừa qua cũng gặp nhiều vấn đề về an ninh và không chỉ ở một khu vực. Điển h́nh là ở Trung Đông và Bắc Phi; hay Đông Bắc Á, rồi châu Á-Thái B́nh Dương và Đông Nam Á.
V́ sao lại có nhiều bất ổn như vậy khi mà thế giới ngày một văn minh hơn? Tôi nghĩ một lư do là hệ lụy của khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Mọi quốc gia đều phải t́m con đường đi của ḿnh [để thoát khỏi khủng hoảng].
Thứ hai nữa là trong thời gian ngắn, châu Á-Thái B́nh Dương đă trở nên một khu vực thu hút sự chú ư nhiều nhất trên thế giới. Ngay Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ cũng đă nhận định, rằng châu Á-Thái B́nh Dương là tương lai của thế kỷ 21.
Chính v́ vậy, khu vực này tạo ra nhiều lợi ích , đương nhiên dẫn đến nhiều cọ xát v́ lợi ích và xảy ra xung đột.
|
Ông Vịnh đă có mặt tại diễn đàn Đối thoại
Shangri-La 11 ở Singapore |
Về Biển Đông tôi cho rằng về đại cục th́ đă có tiến bộ nhưng vẫn c̣n tiềm ẩn và xảy ra những điều đáng tiếc, v́ các nước vẫn chưa t́m được tiếng nói chung, chưa tạo dựng được luật chung trong cách ứng xử và phân chia lợi ích trong khu vực.
BBC: Theo ông nhận định th́ nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang ở Biển Đông có lớn hay không và làm sao để kiểm soát nguy cơ này?
Ông Nguyễn Chí Vịnh: Theo tôi nguy cơ xảy ra xung đột vũ trang không lớn v́ nếu xảy ra vào lúc này, nó sẽ không chỉ diễn ra giữa hai nước mà sẽ lôi kéo rất nhiều quốc gia.
Hậu quả của nó cũng sẽ không dừng lại ở các nước trực tiếp liên quan, mà ảnh hưởng tới tất cả các nước có lợi ích trong khu vực. V́ vậy không một nước nào đủ liều lĩnh để tạo ra xung đột quân sự trên biển.
Tuy nhiên các mâu thuẫn và bất b́nh đẳng trong ứng xử và t́m kiếm lợi ích trên Biển Đông th́ vẫn hiện hữu, vẫn diễn ra và cần đấu tranh để đẩy lùi chúng.
BBC: Đúng một năm trước đây, đă có biểu t́nh phản đối chính sách Biển Đông của Trung Quốc ở trong nước. Lúc đó ông có kêu gọi người dân nên tin tưởng vào cách giải quyết của chính phủ. Vậy một năm qua, chính phủ đă có cách giải quyết như thế nào?
Ông Nguyễn Chí Vịnh: Không chỉ một năm mà một thời gian tương đối dài vừa qua, Đảng CSVN và Nhà nước Việt Nam đă rất quan tâm tới việc xử lư các vấn đề trên Biển Đông với ba mục tiêu rơ ràng.
Trước hết là bảo vệ chủ quyền lănh thổ, như quy định cụ thể trong Luật Biển mà ông Thủ tướng đă phát biểu trước Quốc hội.
Thứ hai là bảo đảm quan hệ ḥa b́nh, hữu nghị và từng bước phát triển với các nước láng giềng, đặc biệt là với Trung Quốc. Không thể đặt vấn đề Biển Đông ra ngoài quan hệ chung với Trung Quốc.
Đây cũng là động lực giúp giải quyết mục tiêu thứ nhất ở trên v́ chỉ khi nào có mối quan hệ b́nh đẳng, hiểu biết lẫn nhau th́ mới có thể yên tâm về một nền ḥa b́nh bền vững, giữ ổn định nhưng lại bảo vệ được chủ quyền lănh thổ.
Mục tiêu thứ ba là làm cho người dân hiểu về Hoàng Sa, Trường Sa, Biển Đông, các khái niệm như vùng đặc quyền kinh tế... và rằng Việt Nam đă và sẽ làm những ǵ có thể để bảo vệ chủ quyền nhưng cũng không đem thảm họa khác cho dân tộc, là chiến tranh.
Tôi nghĩ là người dân đă có hiểu biết cơ bản về những điều mà tôi vừa nói.
|
Bộ trưởng Panetta gặp binh sỹ trên tàu USNS Richard E. Byrd hôm Chủ nhật |
'Hoạt động kinh tế'
BBC: Nói đến một nước lớn khác, th́ Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Leon Panetta đang có chuyến thăm Việt Nam. Nghị tŕnh của ông Panetta ở Việt Nam là ǵ, thưa ông?
Ông Nguyễn Chí Vịnh: Hoạt động chủ yếu là ông Panetta sẽ đàm phán với Bộ trưởng Quốc pḥng Phùng Quang Thanh. Ông cũng sẽ tới chào lănh đạo chính phủ Việt Nam.
Ngoài ra ông Panetta sẽ thăm cảng Ba Ng̣i ở Vịnh Cam Ranh, nơi mà Tỉnh Khánh Ḥa cùng Tập đoàn Tàu thủy Việt Nam đang sửa chữa tàu vận tải quân sự cho Mỹ.
Ông c̣n thăm cơ quan MIA (T́m kiếm người Mỹ mất tích trong cuộc chiến Việt Nam). Đây là lĩnh vực hợp tác mà cả Hoa Kỳ và Việt Nam đều hài ḷng.
BBC: Ông Panetta đă tới thăm hải cảng Cam Ranh, nơi mà Hoa Kỳ từng sử dụng trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Bởi vậy hành động này được cho là mang tính biểu tượng lớn. Liệu có quan ngại rằng một nước thứ ba nào khác, hay nói thẳng ra là Trung Quốc, sẽ lo lắng về việc Việt Nam "xích lại quá gần" với Hoa Kỳ?
Ông Nguyễn Chí Vịnh: Trước hết cần nói về Cam Ranh. Vịnh Cam Ranh là khu vực rất rộng lớn, quân cảng chỉ là một phần. Trong khu vực quân cảng, Việt Nam không có hợp tác với nước nào và cũng không cho tàu thuyền bất kỳ nước nào vào trong cả.
Bên cạnh đó, có một khu vực kinh tế rất lớn là cảng Ba Ng̣i, do Tỉnh Khánh Ḥa quản lư. Tại đây, có một xưởng sửa chữa tàu biển và cho tới nay một số tàu vận tải của Mỹ đă vào sửa chữa.
"Đây là hoạt động kinh tế b́nh thường. Cảng Ba Ng̣i đă đón tàu vận tải Mỹ vào sửa chữa và cũng sẽ đón tàu của Trung Quốc, Nhật Bản, Nga... nếu như có nhu cầu trên cơ sở hợp đồng kinh tế."
Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh
Trong quá tŕnh phát triển kinh tế đối ngoại, Tỉnh Khánh Ḥa và Tập đoàn Tàu thủy Việt Namđă kư hợp đồng để sửa chữa cho các tàu dân sự và vận tải quân sự nhưng không vũ trang của nước ngoài, ở mức tiểu tu và bảo dưỡng nhỏ v́ tŕnh độ của Việt Nam c̣n hạn chế.
Nếu [nước nào] hiểu đúng t́nh h́nh thực tế như vậy th́ tôi cho là không có lư do ǵ để quan ngại cả.
Đây là hoạt động kinh tế b́nh thường. Cảng Ba Ng̣i đă đón tàu vận tải Mỹ vào sửa chữa và cũng sẽ đón tàu của Trung Quốc, Nhật Bản, Nga... nếu như có nhu cầu trên cơ sở hợp đồng kinh tế.
BBC: Chúng tôi vừa có cuộc nói chuyện với Thượng nghị sỹ John McCain, trong đó ông McCain tỏ ra lạc quan về việc Mỹ có thể bán một số loại vũ khí sát thương cho Việt Nam trong tương lai. Thưa, ông có thể b́nh luận ǵ về việc này?
Ông Nguyễn Chí Vịnh: Việc bỏ cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam mang ư nghĩa biểu tượng là chủ yếu v́ không thể có quan hệ lành mạnh, b́nh đẳng mà nước này lại cấm vận với nước kia.
Bỏ cấm vận sẽ tạo tin tưởng rằng Mỹ tôn trọng Việt Nam. Chừng nào chưa bỏ cấm vận th́ Mỹ cũng chưa thể nói rằng hai bên đă có quan hệ lành mạnh và b́nh đẳng.
Tuy nhiên đây là công việc mang tính chính trị là chủ yếu, c̣n cho tới nay Việt Nam chưa có nhu cầu mua vũ khí, trang bị của Mỹ.
BBC: Một trong các điều kiện mà Hoa Kỳ đ̣i hỏi nhằm bỏ cấm vận vũ khí với Việt Nam là phải cải thiện nhân quyền. Theo ông đánh giá, khác biệt về nhân quyền giữa Việt Nam và Hoa Kỳ c̣n lớn hay không?
Ông Nguyễn Chí Vịnh: Theo tôi c̣n khác biệt là do Mỹ chưa hiểu đầy đủ về Việt Nam. Tôi không thấy có điều ǵ để nói là vi phạm nhân quyền ở Việt Nam.
Hành động vi phạm pháp luật, cản trở tiến bộ xă hội, bị xă hội lên án, cơ quan nhà nước xử lư th́ không thể gọi là vi phạm nhân quyền được.
Tôi mong là quan chức Mỹ t́m hiểu Việt Nam kỹ hơn, sang Việt Nam nhiều hơn th́ sẽ không nói là Việt Nam thiếu nhân quyền.