Có tử tù trước giờ ra pháp trường, xúc động đề nghị được ôm Ban để cảm ơn và để níu giữ chút t́nh người ấm áp trước khi từ giă cơi trần. Bởi lẽ, những ngày cuối cùng của cuộc đời, họ được đối đăi bằng tất cả lương tri của con người…
Câu chuyện về tử tù
Nơi trại tạm giam của Công an Hải Pḥng, các phạm nhân gọi quản giáo Nguyễn Mạnh Hùng là thầy và xưng con. Tṛ chuyện về vai tṛ người thầy đặc biệt của ḿnh, quản giáo Hùng tâm sự, anh là một người thầy không muốn có học tṛ, như vậy xă hội sẽ b́nh yên, tốt đẹp hơn.
Quản giáo Nguyễn Mạnh Hùng trong buổi tṛ chuyện với PV
Nhận nhiệm vụ quản giáo buồng giam tử tù, nhiều năm nay anh Hùng đă tiếp xúc với rất nhiều “học tṛ đặc biệt”. Tính riêng thời điểm này, tại trại tạm giam nơi anh Hùng công tác có 13 tử tù đang chờ thi hành án. Hàng ngày, tiếp xúc, giáo dục những “học tṛ tử tù”, quản giáo Hùng và đồng nghiệp không ít lần phải đối mặt với sự chống phá quyết liệt của những kẻ phạm trọng tội mới nhập trại, thậm chí là hắt cả bô chất thải vào người. Rồi khi b́nh tĩnh hơn, tử tù lại ỉ ôi xin lỗi, kể lể sự t́nh… “Nói thật với nhà báo, các tử tù lúc thế này, lúc thế kia, diễn biến tâm lư rất phức tạp, phải nói là thay đổi như thời tiết. Mà cũng đúng thôi bởi con người ta đang trong giai đoạn sống để chờ chết mà, nếu không làm tốt công tác giáo dục về mặt tư tưởng th́ các tử tù sẽ tỏ ra bất cần đời, sinh lắm chuyện lắm. Phá phách có, rồi đủ các chiêu tṛ trên đời.” - quản giáo Hùng chia sẻ.
Từng tiếp xúc với không ít tử tù, chứng kiến nhiều cảnh tượng cuồng loạn của kẻ rơi vào bước đường cùng, đang từng ngày đối diện với cái chết nên chúng tôi thực sự ngạc nhiên khi đến trại tạm giam Hải Pḥng và tiếp xúc với các tử tù nơi đây. Không c̣n sự cuồng loạn, bất ổn tâm lư, thay vào đó là sự ăn năn, hối lỗi, day dứt muộn màng. Và chúng tôi hiểu, để giúp các tử tù t́m lại sự cân bằng về tâm lư, sự giáo dục của các cán bộ trại giam là không thể thiếu.
Nói về công việc đặc thù của ḿnh, quản giáo Nguyễn Mạnh Hùng tâm sự: “Làm quản giáo, nhất là trực tiếp quản lư buồng giam các tử tù, điều cốt yếu trước tiên là phải nắm bắt gần như toàn bộ tâm lư của đối tượng. Những căng thẳng th́ ai cũng giống ai thôi, cùng là con người cả. Cơ bản nhất, chúng tôi được Ban giám thị trại tạm giam chỉ cho cách thức làm việc. Chúng tôi phải nắm bắt tâm lư của từng đối tượng, từng hoàn cảnh, chứ không phải là tử tù ai cũng giống ai. Khi đă hiểu họ rồi th́ ḿnh mới chia sẻ được.”
Trong số những tử tù hiện tại quản giáo Hùng đang phụ trách, có tử tù Hồ Xuân Phú (ở xóm 10, thôn Ao La, xă Minh Tân, Thủy Nguyên, Hải Pḥng) là tử tù trẻ nhất (SN 1987) và cũng khiến Trung tá Hùng mất nhiều công sức giáo dục nhất. “Với trường hợp của Hồ Xuân Phú như nhà báo thấy đấy, tính t́nh th́ người lớn không ra người lớn, trẻ con không ra trẻ con. Nhiều khi đ̣i hỏi những điều hết sức vô lư. Những lúc như thế, đương nhiên chúng tôi phải nắm bắt mọi vấn đề, kể cả luật pháp, cả tâm lư, t́nh cảm gia đ́nh để giải thích. Ví dụ như Phú chia sẻ điều b́nh thường nhất, rằng mỗi lần gặp mẹ chỉ toàn khóc, không nói được ǵ. Trước tâm lư ấy của phạm nhân, tôi phải có biện pháp giáo dục. Tôi đă động viên Phú, nếu biết thương mẹ phải cứng rắn lên. Bởi v́ nếu như cứng rắn th́ sau này mẹ cũng an tâm, không suy nghĩ nhiều. Đôi ba lần như thế, tử tù Phú có hiểu ra và mỗi lần được thăm nuôi không c̣n khóc nức nở như trẻ con nữa.”
Khi được hỏi về kinh nghiệm trong công tác quản lư phạm nhân, anh Hùng nói: “Tôi nghiệm ra rằng giáo dục tử tù cần phải kết hợp giữa nội quy, quy chế và t́nh người. Ví dụ nhỏ thôi, như trường hợp của tử tù Phú. Thường th́ bóng điện trong buồng biệt giam được thắp sáng cả ngày đêm v́ c̣n để theo dơi các hoạt động của tử tù, để canh chừng các vi phạm. Có một lần, cả trại tạm giam bị mất điện, buồng giam tử tù kín như bưng nên càng tối tăm. Phú sợ lắm, la hét và đ̣i quản giáo mắc riêng cho ḿnh một bóng điện từ nguồn điện dự trữ, để không bị tối. Tôi đă vừa phải nghiêm khắc giải thích nội quy, vừa phải dùng t́nh cảm để động viên tinh thần Phú. Khi được tôi giải thích, đây là hoàn cảnh chung, đă là tử tù, là tội phạm th́ b́nh đẳng như nhau, ai cũng như ai, vi phạm kỷ luật phải nhận mức xử lư, không thể lắp riêng cho anh một bóng điện được, tất nhiên chưa quen th́ sau này sẽ quen…Giờ th́ Phú đă hiểu ra và biết chấp nhận hoàn cảnh.”
Nói về tinh thần của các tử tù sau khi nhận mức án tử h́nh, quản giáo Hùng cho biết: “Tôi cảm tưởng rằng, sau khi các phạm nhân, đặc biệt là tử tù đă giết người man rợ thường có tư tưởng bị ám ảnh. Ví dụ, với trường hợp của tử tù Nguyễn Dũng Giang (SN 1980, thường trú tại số 5B 202 khu T3 - Thành Tô - quận Hải An – Hải Pḥng), kẻ giết chết chủ cửa hàng quần áo rồi chặt đứt đầu, cánh tay để phi tang th́ ngay cả khi nhận án tử h́nh và vào trại rồi nhưng vẫn tỏ ra oan ức. Về việc chấp hành nội quy, quy chế th́ Giang chấp hành tốt, không chống đối. Nhưng về mặt tư tưởng, y luôn cho rằng y bị oan và nói rằng khi về nhà phát hiện ra xác nạn nhân nên sợ quá đem đi phi tang thôi chứ không giết nạn nhân. Mà thực chất, đó chỉ là biểu hiện của sự phản ứng tự nhiên trước cái chết thôi chứ mọi tang chứng, vật chứng điều tra đều khẳng định Giang là kẻ giết người”.
T́nh người nơi giam giữ
Ảnh mang tính chất minh họa
Trước tội ác của các tử tù, về mặt bản năng, người quản giáo tâm sự, anh cũng chỉ muốn kết thúc cuộc sống của những kẻ đó luôn. Thế nhưng, nếu cứ giữ lối suy nghĩ ấy, không thể làm được công việc này. Hàng ngày, quản giáo Hùng có nhiệm vụ tiếp xúc, giáo dục các tử tù nên phải đối đăi với họ bằng cái tâm của con người. Họ có tội và tội của họ đă bị Pháp luật trừng trị đích đáng, ở một khía cạnh nào đó, các quản giáo phải gạt bỏ suy nghĩ về tội trạng của tử tù để đối đăi, cảm hóa họ bằng t́nh người. Những chia sẻ của người quản giáo dạn dày kinh nghiệm khiến tôi cảm nhận được rằng, ở một góc khuất trong cuộc sống này, những tử tù đang phải trả giá cho tội ác của họ vẫn được hưởng chút ấm áp t́nh người.
Chẳng thế mà các tử tù nơi đây, trước khi đi trả án đều không một lời trách cứ các giám thị, các quản giáo. Thượng tá Phạm Ngọc Tươi - Giám thị trại tạm giam, Công an Hải Pḥng – từng chia sẻ: Có tử tù trước giờ ra pháp trường, xúc động đề nghị được ôm Ban (cách gọi của các phạm nhân với Ban giám thị - PV) để cảm ơn và để níu giữ chút t́nh người ấm áp trước khi từ giă cơi trần.
đời là bể khổ, phải chi lúc trước hiểu được giá trị của cuộc đời đừng làm chuyện ác th́ đâu phải chịu cảnh này. Trách nhiệm của gia đ́nh & xă hội rất lớn trong việc này, nếu họ được giáo dục đàng hoàng th́ đâu nên nổi
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.