Cánh tay phải của bộ binh trong tương lai

Đối với những người lính bộ binh, việc thu thập thông tin tình báo tại những vị trí ngoài tầm nhìn của đối phương luôn mang một ý nghĩa sống còn.

Mini UAV cất cánh thẳng đứng (kỳ 1)

(ĐVO) Một trong những phương tiện cực kỳ hữu hiệu có thể giải quyết được bài toán này chính là các mini UAV cất cánh thẳng đứng (Mini Vertilift UAV - MVU)

Khác với các UAV hoạt động theo nguyên lý như máy bay thông thường, mini UAV cất cánh thẳng đứng có rất nhiều ưu điểm.

Thứ nhất, loại UAV này có kích thước đủ nhỏ để đeo trên lưng các binh sĩ trước khi đưa ra chiến trường.

Thứ hai, chúng có thể bay treo tại một điểm nhất định, sử dụng camera hay các loại cảm biến khác để cung cấp thông tin chính xác cho người lính trong thời gian dài.

Thứ ba, nhờ sử dụng động cơ điện cực êm, những mini UAV này hoạt động gần như không có tiếng động khiến đối phương khó nhận biết mà đề phòng hoặc bắn hạ.

Cuối cùng, nhờ đặc điểm cất cánh thẳng đứng cùng 4 - 8 cánh quạt và kích thước nhỏ, MVU có thể len lỏi trong các địa hình phức tạp như các tòa nhà hay hang động, nơi các mini UAV thông thường khác không thể hoạt động.

UAV mini cánh cố định có nhiều nhược điểm khi so sánh với những chiếc MVU.

Mini UAV châu Âu

Kể từ khi Mỹ và Israel thống trị thị trường UAV trinh sát và tấn công cỡ lớn, các công ty vũ khí châu Âu có lý do để tập trung hơn vào mảng chế tạo UAV trinh sát cỡ nhỏ, đặc biệt là MVU.

Năm 2005, EDA (European Defence Agency - Ủy ban quốc phòng châu Âu) đã thực hiện một chương trình nghiên cứu trị giá bốn triệu euro (5,34 triệu USD) có tên Mavdem (Miniature Air Vehicle Demonstration) nhằm phát triển một loại mini UAV có khả năng cất cánh thẳng đứng, mang vác sau lưng binh sĩ như một chiếc ba lô thông thường.

Loại UAV này dự tính sẽ có sải cánh nhỏ hơn 50 cm, có khả năng hoạt động liên tục 30 phút và có tốc độ hành trình 72 km/h.

MVU Novadem NX110 m là một phần trong dự án trang bị chiến binh tương lai FELIN () của Pháp.

Rất nhiều mẫu thiết kế đã được gửi đến chương trình và đánh giá.

Năm 2007, mẫu thử được chọn để phát triển tiếp đã được chọn với một sản phẩm MVU bốn cánh quạt được phát triển bởi liên doanh bốn công ty: Onera của Pháp, Oto Melara của Italy, Sener của Tây Ban Nha và Tellmie của Na Uy.

Ba chiếc MVU loại này đã được chế tạo và các cuộc thử nghiệm đã được tiến hành tại Tây Ban Nha vào nửa đầu năm 2008 và tại Na Uy vài tháng sau đó.

Ngoài chương trình trên, các trung tâm nghiên cứu trên khắp châu Âu cũng đang tự phát triển các mẫu MVU cho riêng mình. Một trong những trung tâm thành công nhất phải kể đến ENAC (Ecole Nationale de l’Aviation Civile) của Pháp.

Sản phẩm của ENAC đã dành chiến thắng tại rất nhiều cuộc thi thiết kế mini UAV như European Micro Aerial Vehicle (Emav) tại Braunschweig năm 2004 và năm 2010; Delegation Générale pour l’Armement (DGA) năm 2009.

MVU Blender của ENAC trang bị hệ thống điều khiển bay Paparazi đã chiến thắng trong cuộc thi DGA Challenge năm 2009

Chìa khóa thành công của ENAC chính là hệ thống điều khiển bay điện tử có tên Paparazi.

Hệ thống điều khiển bay này đã được lắp đặt trên rất nhiều loại UAV cánh cứng hay cất cánh thẳng đứng như UAV Spy Arrow của Thales.

Trong năm 2010, hệ thống Paparazi cũng đã được lắp đặt trên chiếc UAV thắng cuộc có tên Blender. UAV siêu nhỏ này chỉ nặng 330 gam và có sải cánh 32 cm.

Chiếc máy bay điều khiển từ xa thiết kế tương tự như MVU có tên AR Drone được nhiều người yêu thích vì giá thành rẻ và khả năng điều khiển qua các thiết bị điện tử của Apple như Ipad và Ipod Touch.

Dù là sản phẩm dân sự, nhưng cũng không thể không kể đến loại máy bay điều khiển từ xa cất cánh thẳng đứng bốn cánh quạt có tên AR Drone của công ty Parrot (Pháp).

Chiếc AR Drone chỉ nặng 400g với thân được bọc kim loại bảo vệ và có sải cánh tối đa 52 cm.

AR Drone sở hữu một bộ vi xử lý xung nhịp 486 MHz, hệ thống dẫn đường quán tính, cơ chế chống va chạm bằng sóng siêu âm, có hệ thống con quay hồi chuyển cân bằng hai trục và sử dụng phần mềm điều khiển bay dựa trên hệ điều hành Linux.

Dù chỉ bay liên tục được 15 phút với vận tốc 18 km/h và hầu như không thể bay trong điều kiện trời có gió nhưng cơ chế điều khiển của AR Drone cực kỳ đơn giản. Nó có giá 500 USD và dễ dàng được điều khiển bằng sóng wifi 2,4GHz từ các thiết bị điện tử dân sự như iPhone hay iPod Touch.

Với thông số như trên, AR Drone có thể dễ dàng được sửa đổi thành sản phẩm quân sự trinh sát chiến trường giá rẻ với cơ chế điều khiển đơn giản hơn bao giờ hết.

Không kém cạnh Pháp, công ty Ascending Technology (Asctec), đi đầu trong lĩnh vực sản xuất MVU của Đức cũng đưa ra nhiều sản phẩm đáng chú ý.

Ngoài một số khung thân đã được bán cho ENAC và đạt được thành công tại DGA Challenge năm 2009, Asctec cũng đã sở hữu nhiều sản phẩm nổi tiếng trong tay như MVU Pelican sử dụng trong chương trình Mast của quân đội Mỹ hay MVU trinh sát 8 cánh Falcon-8.

Chiếc MVU có tên Falcon-8 có khả năng bay linh hoạt trong thời tiết có gió trung bình và có khả năng gắn thêm máy ảnh.

Sản phẩm MVU bốn cánh quạt đi đầu của Asctec chính là MVU Pelican. Loại MVU này có kích thước 50 x 50 cm, khối lượng chỉ 750g và có giá gần 7.000 USD.

Pelican sử dụng một bộ pin Lithium Polymer (thường được dùng trong các loại điện thoại di động hiện đại nhất) dung lượng 6.000 mAh cho phép nó có thể hoạt động liên tục từ 15 đến 25 phút.

Trong khi đó, sản phẩm Falcon-8 lại được sản xuất chuyên biệt cho nhiệm vụ chụp ảnh chiến trường. Chiếc MVU này có 8 cánh quạt bố trí theo hình chữ V xung quanh một camera chính cho phép nó có khả năng thay đổi hướng bay 180 độ gần như ngay lập tức. Thiết kế ổn định của Falcon-8 cho phép nó có khả năng hoạt động trong gió mạnh tới 36 km/h.

Falcon-8 cũng là một sản phẩm được ưa chuộng của các tay săn ảnh. Với khả năng gắn máy ảnh lên trên MVU và thao tác từ xa, Falcon-8 rất thích hợp để chụp các bức không ảnh và đặc biệt là các mục tiêu không thể tới gần.

Tuy nhiên, giá của Falcon-8 không hề rẻ cho mục đích dân sự, một chiếc MVU này có giá tới 14.000 USD.

UAV Dragon Fly của Sagem với thiết kế tất cả các cảm biến đặt trong thân, khác hẳn so với các MVU khác chỉ gắn cảm biến bên ngoài

Một sản phẩm khác cũng không kém phần đặc sắc là UAV E-TRP5 Ibis của hãng Oto Melara (Italia). Chiếc MVU nặng 14 kg, có thiết kế tàng hình này có khả năng tự sạc điện cho nó bằng cách đáp lên một tấm sạc cảm ứng được gắn trên thân của UGV Praetor cũng do Oto Melara sản xuất.

Công nghệ này cho phép cặp đôi Ibis và Praetor có thể hoạt động dài ngày sâu trong vùng quân địch chiếm đóng mà không cần sự hỗ trợ của con người và gián đoạn nhiệm vụ.

Về trang bị, tương tự như các UAV trinh sát khác, Ibis được lắp đặt hệ thống camera quang học có khả năng thu và truyền hình ảnh trực tiếp về trung tâm chỉ huy liên tục trong 35 phút hoạt động.

MVU Ibis của Oto Melara có khả năng tự động sạc lại điện cho mình bằng cách đáp lên tấm sạc cảm ứng gắn trên UGV Praetor

Ngoài các sản phẩm đáng chú ý trên, thị trường MVU của châu Âu cũng đang rất nhộn nhịp với sự tham gia của các công ty khác từ Pháp, Đức, Italy và cả các công ty Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ.

Có thể kể đến các sản phẩm đã xuất hiện trước công chúng như Novadem NX110m của Sagem (Pháp), Diehl BGT Defence Sensocopter, Airrobot AR100-B, Rheinmetall Kolibri 60, Penzberg Fancopter của Đức; Asio và Spyball của Selex Galileo (Italia), Tarkus của Ba Lan và AES-405 Aero Seeker của Thổ Nhĩ Kỳ. Chắc chắn, trong tương lai, các binh sĩ châu Âu sẽ có rất nhiều lựa chọn để trang bị một chiếc MVU trinh sát cá nhân cho đơn vị mình.

Đồng Tâm (tổng hợp)

thanks.