Ấn Độ tìm thế đối trọng Trung Quốc?

Thời gian gần đây, Ấn Độ liên tục có các động thái tăng cường tiềm lực quốc phòng, từ tăng quân cho tới đẩy mạnh mua sắm các trang thiết bị quân sự. Vậy đầu là động cơ thực sự khiến giới hoạch định chính sách New Delhi đưa ra những quyết định này?

Tăng cường tiềm lực quốc phòng

Tại Hội thảo an ninh châu Á - Thái Bình Dương (APSEC) diễn ra ngày 13/2/2012 tại Singapore - sự kiện nằm trong khuôn khổ Triển lãm hàng không thế giới (Singapore Airshow 2012 diễn ra đến ngày 19/2), Chuẩn tướng Gurmeet Kanwal, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chiến tranh trên bộ của Ấn cho biết, đến năm 2020, New Dehli sẽ chi tối thiểu 100 tỉ USD để tăng cường năng lực quốc phòng giữa lúc có nhiều quan ngại về an ninh trong khu vực.

Ấn Độ tăng cường tiềm lực quốc phòng nhằm đối trọng với Trung Quốc. Ảnh minh họa: koffii

Theo tờ The Hindu, New Delhi đang lên kế hoạch tăng thêm gần 100.000 quân trong vòng 5 năm tới, cũng như mua sắm thêm khí tài quân sự hiện đại. Mới đây, Ấn Độ cũng đã tiếp nhận một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân thuê của Nga và quyết định thương lượng với hãng Dassault của Pháp để mua 126 chiến đấu cơ Rafale trị giá tới 12 tỷ USD.

Giới quan sát cho biết, trước khi chọn mẫu Rafale, Ấn Độ cũng đã xem xét các mẫu chiến đấu cơ của các nhà sản xuất Boeing hay Lockheed Martin (cùng của Mỹ), cũng như một số mẫu khác của các hãng sản xuất Nga, Thụy Điển. Theo hợp đồng giữa Dassault Aviation và Ấn Độ, 18 chiếc Rafale sẽ được giao trong vòng 3 năm tới, trong khi 108 chiếc còn lại sẽ được chế tạo và lắp ráp bởi Hindustan Aeronautics Ltd, một công ty nhà nước của Ấn Độ, theo hình thức chuyển giao công nghệ.

Giới chuyên gia quân sự cho biết, đây là một hợp đồng lớn nhưng chưa thấm vào đâu so với các gói thầu cung cấp vũ khí mà New Delhi dự định tung ra trong thời gian tới, đặc biệt là các chương trình mua sắm trực thăng và vũ khí hạng nặng.

Vậy đâu là lý do khiến giới hoạch định chính sách New Dehli đưa ra các đông thái này?

Cường quốc cân đối

Trong những năm gần đây, kinh tế Ấn Độ tăng trưởng rất ấn tượng. New Dehli không muốn mình trở thành một cường quốc “không cân đối”, do đó cần phải đẩy mạnh mua sắm các trang thiết bị quân sự hiện đại để thay thế kho vũ khí đã lỗi thời, lạc hậu.

Theo nhận định của James Hardy, chuyên gia phân tích khu vực châu Á - Thái Bình Dương thuộc chuyên san Jane’s, phi đội của New Dehli hiện rất cũ kỹ. Do đó, họ muốn sở hữu một loại thiết bị có thể tuần tra, cất cánh và hạ cánh ở bất cứ nơi nào, từ dãy Himalaya cho đến sa mạc Rajasthan.

Đối trọng Trung Quốc

Tuy nhiên, nhiều người khác lại cho rằng, Ấn Độ tăng cường tiềm lực quốc phòng là để chĩa mũi rùi vào Trung Quốc và Pakistan. Trong buổi điều trần trước Thượng viện mới đây về những mối đe dọa an ninh năm 2012, Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ James Clapper cảnh báo, quân đội Ấn Độ đang nỗ lực củng cố sức mạnh để sẵn sàng cho một cuộc xung đột “quy mô giới hạn” trong tương lai với Trung Quốc.

Theo ông Clapper, dù nguy cơ diễn ra xung đột lớn với Trung Quốc rất khó xảy ra nhưng Ấn Độ vẫn đang đẩy mạnh hiện đại hóa quốc phòng nhằm cân bằng tương quan lực lượng với Bắc Kinh.

Tại APSEC lần này, đại biểu Ấn Độ cũng tỏ ra quan ngại trước những nguy cơ đe dọa an ninh. Ngoài những nguy cơ nội tại như xung đột và bạo động ở vùng Tây Bắc, các nhóm cực tả và khủng bố trong nước thì quan hệ quân sự giữa Trung Quốc và một số nước láng giềng của Ấn cũng là một mối lo lớn.

Ông Kanwal còn cáo buộc Trung Quốc “đang chiếm giữ 38.000 km2 vùng Ladakh và tuyên bố chủ quyền 96.000 km2 vùng Arunachal Pradesh của Ấn Độ. Đây là những mâu thuẫn dai dẳng có nguy cơ biến thành chiến tranh”. Vì thế, “Ấn Độ phải nâng cấp chiến lược nhằm ngăn chặn Trung Quốc”, từ đối sách cho đến sách lược chiến tranh và hiện đại hóa quân sự.

Ấn Độ từng nhiều lần bày tỏ quan ngại trước các động thái của Trung Quốc trên biển và tại khu vực biên giới giữa hai nước cũng như việc Bắc Kinh tăng cường quan hệ quân sự với Pakistan. Theo giới quan sát, trong bối cảnh hiện nay, tiến trình hiện đại hóa quân sự của Ấn Độ chủ yếu tập trung vào hai binh chủng là Hải quân và Không quân thay vì Lục quân như trước đây.

Đối với New Dehli, lực lượng hải quân Trung Quốc đang trở thành mối đe dọa đối với các tuyến hàng hải thiết yếu của nước này trên Ấn Độ Dương.

Tìm kiếm đồng minh

Không chỉ tăng cường tiềm lực quốc phòng của mình, New Dehli cũng ủng hộ sự tăng cường hiện diện tại châu Á - Thái Bình Dương của Mỹ. Theo ông James Clapper, Ấn Độ còn ủng hộ việc Mỹ bố trí quân ở Đông Á cũng như những lời hứa hẹn của Washington ở châu Á.

Đây được cho là động thái tìm kiếm “đồng minh” của Ấn Độ nhằm tăng cường khả năng đối trọng với Trung Quốc trong bối cảnh Bắc Kinh đang trỗi dậy hết sức mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực từ kinh tế đến quân sự, kéo theo sức ảnh hưởng và khả năng chi phối của nước này không ngừng gia tăng trên phạm vi toàn cầu.

Thế Phương (theo BBC)