Tại sao “kín cổng cao tường”?

[Romano]

Không biết các bạn thì sao, chứ tôi mỗi lần ghé qua các cơ quan Nhà nước, tôi có cảm giác ngài ngại. Cái đầu tiên đập vào mắt là cái hàng rào bằng thép (hay giả thép) kéo ngang cổng, một hình ảnh nói rằng “chúng tôi không chào đón các bạn” (hay nói theo cách nói phổ biến của người Tây là “you are not welcome”). Kế đến là cái lô cốt có người ngồi trong đó, thêm một hình ảnh mang tính nghi ngờ, cửa quyền. Cái lô cốt và người bảo vệ thầm nói: “ông muốn vào trong kia thì phải bước qua cái quyền lực của tôi”, hay “Tôi có quyền không cho ông vào trong đó”. Mà, không phải chỉ các cơ quan cấp địa phương, ngay cả cơ quan cao nhất như Quốc hội cũng toát lên cái dáng dấp và phát biểu không chào đón – unwelcome.
Thử nhìn vào bức hình dưới đây. Đó là hình chụp cái cổng của toà nhà QH mới toanh (1). Các bạn thấy gì? Bỏ qua những bụi bậm có vẻ mú mịt và dơ bẩn, hay những hàng cây hờ hững và dãy xe auto đậu giống như một siêu thị, mà hãy nhìn vào những con người ở đó. Có 4 người mắc đồng phục giống như là lính, nhưng chắc là an ninh. Có ít nhất 9 cảnh sát! Họ hình như chẳng có việc gì làm nên đứng lóng ngóng, người thì tay chấp sau đít, kẻ đang tán gẫu với ai đó. Một cái lô cốt xây bằng sắt thép có vẻ rất phản cảm ngay phía trước toà nhà nguy nga tráng lệ. Còn mấy cái hàng rào di động được sắp xếp một cách vô trật tự, và tạm bợ, và nó chỉ mở cho vừa một chiếc xe auto ra vào. Còn toà nhà QH thì cửa đóng im lìm. Toàn cảnh quang như là một nói một cách khẳng định rằng: you are not welcome here – bạn không được chào đón ở đây.
Cái quang cảnh này rất khác với các nước mà bà phó chủ tịch nói dân chủ kém vạn lần so với VN. Hãy lấy Quốc hội Úc làm ví dụ. Đó là nơi mà tất cả chúng ta, tôi và các bạn, kể cả người nước ngoài, đều có thể ghé thăm thoải mái. Lái xe một cái vèo lên Canberra, chẳng phải vất vả tìm chỗ đậu xe vì toà nhà QH Úc có chỗ đậu xe rất lớn. Đậu xe xong, lấy thang máy lên đại sảnh tham quan các phòng ốc. Tham quan một vòng để biết các đời thủ tướng có chân dung đang nhìn chầm chầm vào khách (nhưng không đáng sợ), lên sân thượng toà nhà để chụp vài tấm hình làm kỉ niệm. Nếu ghé thăm nhằm ngày họp QH, tại sao không vào khán phòng dành riêng cho công chúng để nhìn và nghe các dân biểu tranh luận, có khi cãi nhau chí choé rất vui. Chẳng có bảo vệ nào làm khó. Chẳng có bóng dáng quân sự ở đâu. Cũng chẳng có cảnh sát nào đứng lóng ngóng trước cổng. Chẳng tốn một xu nào để vào cổng. Tất cả toát lên cái air thân thiện, và nó làm cho người đóng thuế xây dựng cái toà nhà đó cảm thấy tự hào. Nhưng cái chính quyền của cái nước kém dân chủ này nó chẳng bao giờ gân cổ nói oang oang là “của dân, vì dân, và do dân”.
Thế nhưng ở một nơi mà các quan chức cứ ra rả “chính quyền của dân, vì dân và do dân” thì toà nhà QH lại kín cổng cao tường như chúng ta thấy qua bức hình! Kể ra thì cũng trớ trêu. Không thể giải thích được. Người dân chính là chủ nhân của cái toà nhà đó, vì họ đóng tiền thuế để xây nó. (Tôi cũng có đóng thuế bên VN nhé, đóng nhiều là đằng khác!) Vậy mà người dân không được chào đón vào cái căn nhà mình góp phần xây dựng lên! Họ cũng không được dự thính lời vàng ý ngọc của các dân biểu. Có lẽ nên xem lại khẩu hiệu “chính quyền của dân, vì dân và do dân”.
Thật ra thì người ta cũng có lí do để không cho người dân vào toà nhà QH. Lí do dễ nghĩ đến là an ninh. Các cảnh sát viên và an ninh viên trước cổng toà nhà QH có nhiệm vụ giữ gìn an ninh cho các đại biểu QH. Lí do này nếu chỉ nghe qua thì cũng chính đáng, nhưng nghĩ kĩ thì thấy có vấn đề nghiêm trọng. Câu hỏi đặt ra là tại sao các đại biểu họ cảm thấy không an toàn? Mượn cách nói của ngài tổng bí thư (“Mình phải như thế nào người ta mới mời chứ”), người ta có thể hỏi: họ làm cái gì để cảm thấy nơm nớp lo sợ có người tấn công, để phải có hàng tá cảnh sát và an ninh phải gác cổng? Có lẽ họ chẳng làm điều gì ghê gớm cả, mà chỉ là do tâm lí complex inferiority (phức cảm tự ti) mà thôi. Theo đó, họ cảm thấy mình không có quyền gì nhiều, nên phải thiết kế một cái hệ thống cổng và tường bao bọc chung quanh để nâng cao cái sắc diện “ta đây quan trọng”. Một lí do khác cũng có thể là họ thấy bất an, nên tất cả các cơ quan công quyền đều có cái air “kín cổng cao tường”. Nhưng một đất nước thanh bình, đã 40 năm nay không có bạo loạn, thì tại sao cảm thấy bất an? Thật khó hiểu nổi.
Fb Que Diêm