Hà Nội giãn cách, nhiều công trường buộc phải dừng xây dựng, các công nhân không có việc làm, sống lay lắt trong những phòng trọ và lán tạm chật chội.
Chiều 6/8, đọc tin tức thấy Hà Nội tiếp tục giãn cách thêm 15 ngày, Giàng A Tòng (24 tuổi, quê ở Mù Cang Chải, Yên Bái) buồn bã. Điều đó có nghĩa Tòng sẽ không có việc gì làm trong hai tuần tiếp theo.
Ngay khi Hà Nội bước vào đợt giãn cách xã hội, chỗ Tòng làm thợ xây cũng buộc phải dừng lại. Lúc đầu, Tòng tặc lưỡi nghĩ hai tuần giãn cách qua nhanh thôi nhưng không ngờ lại phải kéo dài thêm thời gian. "Bây giờ có muốn về quê cũng khó", Tòng chia sẻ.
Trong lán trại dựng tạm nằm lọt giữa những căn nhà cao tầng ở khu Đồng Đế, phường Dương Nội (quận Hà Đông), Tòng ở cùng với 5 người khác quê Sơn La, Nam Định, như anh, tất cả cùng mắc kẹt trong giãn cách.

Tòng trong lán trại chật hẹp cùng với 5 người khác. Ảnh: Phạm Chiểu
Năm ngoái, Tòng lấy vợ, sau đó có thêm đứa con nên kinh tế khó khăn. Nhờ kết nối của người bạn, Tòng lên Hà Nội làm phụ hồ kiếm thêm thu nhập mới được gần 2 tháng. Tiền làm chưa gửi về được bao nhiêu thì lại "ăn, chơi" trong một tháng trời. "Tôi định làm thêm cho khi nào tới mùa gặt thì lại về quê", Tòng nói, nhưng mọi dự định đành phải gác lại vì Covid-19.
Nhiều lúc bí bách, ngột ngạt trong cái lán với tiếng quạt kêu vè vè, Tòng nhớ nhà, nhớ cái cảm giác mát mẻ nơi rừng núi. Không ít lần, Tòng liên hệ để tìm cách về quê, nhưng ra khỏi Hà Nội không dễ. Một chủ xe nói với Tòng giá 2,6 triệu, gồm cả giấy xét nghiệm Covid-19 để đi đường, anh đành chịu.
"Về quê chắc kiểu gì cũng phải đi cách ly tập trung, nên ở luôn đây cho đỡ tốn kém", Tòng tâm sự. Trước đấy, hai người cùng lán với Tòng quê ở Nam Định đã tự đạp xe về quê. "Họ đạp xe từ sáng tới tối mới về tới Nam Định, tôi mà cũng về bằng cách này thì chắc phải hai ba ngày mất", Tòng nói.
Cùng cảnh như Tòng, Giàng A Da (21 tuổi, quê ở Sơn La) cũng mới lên Hà Nội làm phụ hồ được một thời gian thì giãn cách. Chưa có gia đình, nên cuộc sống của Da đỡ áp lực hơn. Da là con út trong gia đình 12 anh chị em, cậu lên Hà Nội làm chủ yếu là để trang trải cho cuộc sống của chính mình. "Lúc nào dư dả mới gửi về cho bố mẹ ở quê chút ít", Da nói.
Hai tuần qua với Da là quãng thời gian buồn chán nhất. Hết ăn lại nằm, chỉ có chiếc điện thoại làm bạn. Da kể, có ngày không ra khỏi lán vì sợ công an phạt tiền. Là người bé nhất trong lán trại, Da được ưu ái, nhưng thi thoảng cậu cũng xung phong xào rau.
Bữa cơm chiều của những công nhân xây dựng mắc kẹt như Tòng với Da chỉ có rau muống và một đĩa thịt. Cả hai thấy mình có chút may mắn khi được chủ thầu quan tâm. Những ngày đi làm tiền ăn hết khoảng 60.000 đồng/ngày, thì nay giảm một nửa. Thợ không có phiếu đi chợ, mấy ngày chủ thầu sẽ gọi điện cho người giao thực phẩm tới một lần.

Cuộc sống bí bách của những công nhân xây dựng ngày Hà Nội giãn cách. Ảnh: Phạm Chiểu
Nằm cách lán của Tòng và Da không xa, là một nhóm công nhân khác hơn 10 người. Trước giãn cách, tất cả cùng làm xây dựng trong một khu biệt thự ở quận Hà Đông. Họ được chủ thầu thuê cho một căn nhà cấp 4, tiền thuê sẽ trừ vào lương hàng tháng.
Hà Nội giãn cách, họ cũng muốn về quê nhưng nhiều người không đủ tiền để làm xét nghiệm PCR nhằm ra khỏi thành phố nên đành phải ở lại.
Đi làm ở Hà Nội gần 5 năm nhưng chưa khi nào Lường Văn Toan (35 tuổi, quê ở Mường Ảng, Điện Biên) rơi vào hoàn cảnh như hiện tại.
Toan kể, bình thường, nếu làm đủ ngày công và chịu khó làm ngoài giờ, anh có thể kiếm khoảng 9 triệu/tháng, một phần sẽ gửi về quê cho vợ nuôi con. Nhưng không phải lúc nào cũng lấy được tiền, Covid-19 khiến nhiều chủ thầu mất hút. Những người làm thuê như Toan đành nuốt đắng, không biết kêu ai. Đấy là lý do mà bản thân Toan và nhiều người khác lúc cần lại không có đủ tiền để làm xét nghiệm.
Những ngày qua, Toan và nhiều công nhân khác sống lay lắt. Sàn nhà một nửa được trải chiếu làm chỗ ngủ, nửa còn lại trở thành chỗ sinh hoạt chung. Không có tiền, nhiều lúc nhìn thấy nhau càng thêm chán. Bữa cơm cũng vì thế mà thiếu đủ thứ.
Phòng trọ nóng bức, tất cả cởi trần cả ngày. Họ cùng để đầu trọc để đỡ phải mất tiền dầu gội. "Nhiều lúc mọi người nhìn vào cũng thấy gớm", Toan chia sẻ.

Những công nhân tự cắt tóc cho nhau. Ảnh: Phạm Chiểu
Ông Bùi Huy Quang - Chủ tịch phường Dương Nội (quận Hà Đông) cho biết, hiện trên địa bàn phường có 817 công nhân và lao động khó khăn. Trong đó có 47 nhóm công nhân xây dựng (với 720 người) và 86 hộ gia đình khó khăn (với 97 người).
"Trong thời gian vừa qua, chính quyền đã tiến hành rà soát lại những trường hợp công nhân bị kẹt lại trên địa bàn sau giãn cách xã hội. Trong ngày 5/8, được sự ủng hộ của các cá nhân, đoàn thể, địa phương đã trao trên 3 tấn gạo, 200 thùng mì tôm và 300 hộp khẩu trang cho những người công nhân, lao động có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 trên địa bàn phường Dương Nội", ông Quang nói.