Nhạc vàng giờ đây không còn ai gọi mà đã bị cho vào lãng quên. Thay vào đó họ gọi là nhạc bolero, có cái gì đó trìu tượng tên tiếng tây nhiều người già cũng không hiểu. Cùng vietbf.com khám phá Như Quỳnh, Hương Lan, và các ca sĩ khác.
Bolero hay còn gọi là nhạc trữ tình quê hương, có nơi gọi là nhạc vàng, nhạc sến, là một dòng nhạc quen thuộc, phổ biến với công chúng nghe nhạc trên khắp mọi miền đất nước suốt hàng chục năm qua.
Bằng sự giản dị, mộc mạc trong giai điệu và vẻ đẹp thăng hoa trong ngôn từ, bolero đã len lỏi tới mọi ngóc ngách, chiếm lĩnh trái tim của hàng triệu khán giả. Có thể nói, ở Việt Nam hiện nay, chưa có dòng nhạc nào lại thu hút được nhiều người nghe đến như thế. Khắp từ Nam ra Bắc, từ những sân khấu lớn tới những quán ăn, quán cà phê, những hộ gia đình nhỏ lẻ, thậm chí cả trên những chuyến xa đường dài, bolero vẫn luôn được bật lên để mọi người cùng thưởng thức.
Trong thời đại lên ngôi của các dòng nhạc thịnh hành có xuất xứ từ phương Tây, dòng nhạc quê hương và bolero ở Việt Nam vẫn có chỗ đứng vững chắc của mình nhờ vào sự thân quen, gần gũi với người nghe.
Đặc trưng của những dòng nhạc này chính là sự chân thành, tình cảm, không quá “màu mè” để tạo cảm giác gần gũi và dễ gần với người nghe. Không đòi hỏi những kĩ thuật khó của thanh nhạc cổ điển, hay những kĩ thuật hiện đại của âm nhạc phương Tây như melisma, run/riff, growling, scat singing... nhưng bolero vẫn luôn luôn đòi hỏi ở ca sĩ những kĩ thuật vững chắc để ca hát. Đó là lí do vì sao rất nhiều ca sĩ có kĩ thuật khủng, chất giọng tốt như Thu Minh, Hồ Quỳnh Hương lại khó hát hay được một ca khúc bolero.
Một trong những đòi hỏi lớn nhất với ca sĩ hát dòng nhạc bolero chính là khả năng điều khiển làn hơi. Những ca khúc thể loại này không chỉ yêu cầu một làn hơi dài để tránh ngắt câu nhiều, mà còn đòi hỏi ca sĩ phải biết dàn trải làn hơi một cách điêu luyện để có thể nhả những đường legato (kĩ thuật hát liền note) mượt đẹp nhất.
Bên cạnh đó, khả năng điều khiển âm lượng giọng hát cũng rất quan trọng. Thẩm mĩ của những người nghe dòng nhạc này không phù hợp với những cú belt giọng ngực hay gằn giọng nhằm tạo kịch tính, mà ca sĩ phải biết điều chỉnh âm lượng to nhỏ sao cho mềm mại, mượt mà, không quá phô diễn như các kĩ thuật fortissimo (hát to tiếng), pianissimo (hát nhỏ tiếng) trong opera mà vẫn giữ được tính trữ tình của những câu hát không bị mất đi. Một điều quan trọng nữa là ca sĩ phải có kĩ thuật chuyển giọng giữa giọng ngực (chest voice) và giọng giả thanh (falsetto) thật tốt, thật khéo để người nghe không nhận ra được đoạn chuyển giọng của mình.
Như vậy, có thể thấy, mỗi dòng nhạc đều có những nữ hoàng của riêng nó, là những nữ ca sĩ có thể thực hiện đỉnh cao các kĩ thuật khó riêng có của dòng nhạc và sở hữu giọng hát, cách hát không thể thay thế. Giống như nhạc soul có Aretha Franklin, nhạc jazz có Nina Simone, Ella Fitzgerald, nhạc blues có Etta James, nhạc r&b có Mariah Carey, Whitney Houston, Beyonce, Toni Braxton…, có những ca sĩ, nhờ khả năng sử dụng điêu luyện các kĩ thuật đặc trưng của bolero, cùng giọng hát trời phú, đã trở thành nữ hoàng của dòng nhạc này. Đó chính là Hoàng Oanh, Thanh Tuyền, Hương Lan, Bảo Yến, Như Quỳnh.
Bộ ba Hoàng Oanh, Hương Lan, Như Quỳnh
Trong phần 1 này, xin giới thiệu bộ ba Hoàng Oanh, Hương Lan và Như Quỳnh – ba thế hệ giọng ca vàng nối tiếp của bolero.
3 thế hệ giọng ca vàng cùng đứng chung một sân khấu
Hoàng Oanh
Hoàng Oanh sở hữu một giọng hát rực rỡ nhưng vẫn ngọt dịu như ánh nắng buổi sớm mai. Ở quãng trung, âm sắc của cô sang sảng, tiếng vang xa như tiếng chuông vàng, rót vào tai người nghe những âm vang đẹp tuyệt vời.
Hoàng Oanh
Dù sở hữu một giọng hát đẹp rực rỡ và một làn hơi dài đặc trưng, Hoàng Oanh không dàn trải hơi thở tốt như những ca sĩ khác. Vì quá tập trung dồn sức vào những chỗ hát ngang ngang nên khi lên cao hay xuống thấp giọng cô mỏng hẳn đi. Bên cạnh đó, cô không tập chuyển giọng tốt, nên khi chuyển lên cao cô dùng giọng giả thanh một cách lộ liễu.
Tuy nhiên, những khuyết điểm đó được bù lại bởi một giọng hát đẹp rạng ngời, cùng khả năng truyền tải cảm xúc sâu sắc cộng với cách nhả chữ vô cùng chính xác và đặc sắc. Chính vì thế Hoàng Oanh vẫn luôn là một huyền thoại cho những thế hệ sau vươn tới.
Hãy cùng thưởng thức tiếng hát Hoàng Oanh qua ca khúc Ai nhớ chăng ai, bài hát đã lột tả toàn bộ thế mạnh của cô. Từ âm sắc, cách nhả chữ, đến làn hơi dài đều đặn.
Hương Lan
Chỉ sau Hoàng Oanh vài năm, Hương Lan nổi lên như một trong những giọng ca trữ tình quê hương và bolero hàng đầu.
Không những sở hữu một giọng hát ngọt lịm, cực kì giàu âm sắc – Hương Lan là con của cố nghệ sĩ cải lương Hữu Phước, nên ngay từ nhỏ cô đã được cha “truyền nghề” để có những kĩ thuật điêu luyện. Bằng chứng là khả năng điều khiển làn hơi của cô gần như vô địch. Những câu hát dài ngót nghét 20 giây điển hình của dòng nhạc cải lương không hề gây khó dễ cho cô.
Bên cạnh đó, Hương Lan chuyển giọng cũng rất tốt, không lộ liễu như Hoàng Oanh, và ngọt hơn cả bậc thầy Thái Thanh.
Một điều đáng nói nữa là những kĩ thuật luyến láy của cô cũng vô cùng đỉnh cao. Nếu trill (rung láy) là một kĩ thuật khó, hiếm gặp với cả những diva thế giới kĩ thuật thượng thừa, thì Hương Lan vẫn dư sức sử dụng mezzo-trillo (trillo ngắn) một cách nhẹ nhàng, điển hình là ở chữ “ghi” trong ca khúc sau.
Có thể nói, Hương Lan sở hữu kĩ thuật xuất sắc, từ điều khiển làn hơi, chuyển giọng đến những kĩ thuật luyến láy. Từ đó có thể thấy, vì yêu cầu của dòng nhạc bolero là sự chân thành mộc mạc, người ca sĩ không nên lạm dụng những kĩ thuật màu mè làm cho mất chất nhạc chứ không phải dòng nhạc này không đòi hỏi kĩ thuật thượng thừa
Như Quỳnh
Là thế hệ đàn em của Hoàng Oanh và Hương Lan, Như Quỳnh cũng sở hữu một giọng hát trữ tình ngọt lịm đầy nữ tính.
Như Quỳnh điều khiển hơi rất lạ, nhiều chữ bị ngắt ra tưởng chừng như sắp đứt hơi, nhưng kì thực lại kéo dài vô tận.
Với khả năng chuyển giọng rất khéo, nên dù kĩ thuật của Như Quỳnh không điêu luyện như Hương Lan nhưng cũng đủ để khán giả ngất ngây vì những đường legato mượt đẹp tuyệt diệu.
Điểm chung của ba ca sĩ là đều sở hữu chất giọng nữ trung. Nếu âm sắc của Hoàng Oanh kiêu sa, mềm mại dẻo dai nhưng lại chứa đựng một thứ tiềm lực bền bỉ như cành thùy dương, thì âm sắc của Hương Lan lại tối hơn và giống như cành lệ liễu đung đưa trong gió nhẹ. Còn Như Quỳnh, tuy âm sắc chưa bằng hai đàn chị, nhưng cũng gợi đến một tấm lụa mỏng manh màu hồng phấn vô cùng quyến rũ. Hoàng Oanh, Hương Lan và Như Quỳnh chắc chắn là ba thế hệ giọng ca vàng nối tiếp nhau của dòng nhạc bolero.
(Còn tiếp)
Đức Long
Theo Vietnamnet
