Bùng nổ trong đại dịch, trào lưu cắm trại đang lộ những bất cập như ô nhiễm môi trường, thiếu an toàn và trải nghiệm ảo.
Minh Tâm (30 tuổi, Nha Trang) là thành viên hội nghiện cắm trại, từng làm chủ một đơn vị cung cấp dịch vụ camping. Nhưng hiện anh cắt giảm những buổi cắm trại ngoài trời, thay vào đó là tại gia. Theo Tâm, hoạt động cắm trại ở Việt Nam phần lớn là tự phát nên c̣n nhiều bất cập. "Giá như người ta đừng hát karaoke ầm ĩ ở những khu trại th́ tốt", Tâm cho hay.
Nguyễn Hà My (31 tuổi, Hà Nội) là giáo viên tiếng Anh. Cả gia đ́nh My gồm 4 thành viên, đều mê cắm trại. Trong hai năm dịch, cắm trại là hoạt động đă giúp cả nhà gắn kết nhau và gắn kết nhiều hơn với thiên nhiên. Con trai cả của My, từ một đứa trẻ nhút nhát đă hoạt bát, chủ động tṛ chuyện, đặt câu hỏi về các hiện tượng thiên nhiên... cũng nhờ cắm trại.
Vợ chồng Hà My đầu tư hơn 70 triệu đồng mua đồ và vẫn tiếp tục cùng nhau khám phá nhiều vùng đất camping. Tuy nhiên, dù có nhiều kinh nghiệm và trang thiết bị, My thừa nhận, trào lưu cắm trại đang tồn tại nhiều rủi ro, thiếu an toàn. Càng đông người tham gia, càng nảy sinh vấn đề, trong khi chưa có một đơn vị nào quản lư chuyên nghiệp.

Gia đ́nh Hà My, 4 thành viên, đều nghiện cắm trại. Ảnh: NVCC
Ô nhiễm môi trường và tiếng ồn
Nhiều tháng nay, hoạt động cắm trại tự phát bùng nổ ở hồ Dầu Tiếng (xă Định Thành, B́nh Dương). Du khách đến đây được mời chào thuê lều trại giá từ 300.000 đến 500.000 đồng. Các điểm du lịch có dịch vụ đi cano, chèo thuyền, câu cá, chụp ảnh... Khách có thể tự mang lều, chọn băi đất trống để cắm trại.
Hàng tuần có hàng trăm người đến cắm trại, xả rác quanh hồ, dưới mặt hồ, nước thải sinh hoạt không được qua xử lư, các công tŕnh trái phép phục vụ cắm trại mọc lên quanh hồ, gây ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân xă Định Thành.
Tương tự, khu vực ven sông Bôi (huyện Kim Bôi, Hoà B́nh) cũng xuất hiện nhiều bè nổi trên mặt sông, và dịch vụ cho thuê băi cắm trại tự phát. Anh Tiến Dũng (34 tuổi) một du khách địa phương, cho biết đă có trải nghiệm không vui ở đây. "Phần lớn các đoàn khách đều thuê loa thùng và bật tối đa công suất. Họ hát ḥ, thi với các trại khác xem bên nào to hơn. Tôi đă không thể ngủ trưa và không có một ngày nghỉ ngơi đúng nghĩa", anh Dũng nói.
Hoạt động cắm trại về bản chất là một h́nh thức đưa con người trở về gần thiên nhiên, thường diễn ra ở những khu vực trống, có phong cảnh đẹp, gần bờ sông, bờ biển, trên băi cỏ... Nên chỉ cần một hành động thiếu ư thức nhỏ của các trại viên cũng có thể tác động ngay đến môi trường.
Anh Minh Tâm chia sẻ thêm trong lần cắm trại bên một bờ biển vắng ở Nha Trang, anh và nhóm bạn đă phải ở lại để dọn dẹp hộ trại bên cạnh. "Họ đi về và để lại một đống rác, toàn cốc giấy nhựa, túi nilon, vụn thức ăn... Nếu không dọn, chỉ cần một cơn sóng, tất cả sẽ bị cuốn trôi và nổi lềnh bềnh trên mặt biển", Tâm kể.
Với kinh nghiệm và làm dịch vụ liên quan đến hoạt động cắm trại, Minh Tâm gợi ư mọi người nên mang theo bát đũa, xoong nồi và những vật dụng có thể tái sử dụng. Kết thúc ngày, đồ dùng cất gọn mang về, rác thải trong quá tŕnh sinh hoạt dồn vào một túi lớn, cầm theo đến khi gặp thùng rác mới vứt.
Nguy cơ mất an toàn
An ninh của khu cắm trại luôn là vấn đề lớn. Do bùng phát tự do nên ở một số khu vực, nạn trộm cắp xảy ra phổ biến. Quá đông người lạ trong khi thiết kế của lều trại thường không có khoá, chất liệu vải, dù, dễ rạch.
"Những chỗ đông người như chân cầu Vĩnh Tuy rất khó để kiểm soát đồ dùng cá nhân. C̣n những chỗ vắng người, chưa ai đi, gia đ́nh ḿnh cứ đến review th́ lại có mấy anh xăm trổ tới xin tiền", Hà My cho biết.
Ngoài ra, khi cắm trại ngoài trời, các trại viên cũng phải đối diện với những rủi ro về thời tiết, thiên nhiên như sạt lở đất, sóng to, gió lớn lật tung lều. Có nhiều khu vực ở trên cao, không có sóng điện thoại như ở hang Táu (Mộc Châu, Sơn La) khi gặp sự cố, rất khó để t́m kiếm sự trợ giúp.
Anh Trần Quang Tú, 38 tuổi, đang kinh doanh dịch vụ cắm trại ở Cao Bằng, cho biết, việc xem dự báo thời tiết và xác định địa h́nh rất quan trọng. Không nên cắm trại quá gần bờ sông, suối, mép biển v́ khi mưa gió bất ngờ đến, lũ quét, sạt lở không kịp trở tay. Ngoài ra, khi cắm trại trên núi, đồi cao nên tránh các gốc cây v́ dễ hút sấm, sét.
Trải nghiệm ảo
Khi trào lưu cắm trại bùng nổ ở Việt Nam, nhiều hội nhóm có hàng chục ngh́n thành viên. Và có thể nh́n thấy rơ hai nhóm người: nhóm đi cắm trại để ḥa ḿnh cùng thiên nhiên, vui chơi cùng bạn bè, và nhóm đi chỉ để chụp ảnh, cho mọi người thấy ḿnh không bỏ lỡ trào lưu.
"Việc chụp ảnh không sai, v́ ai cũng muốn ghi lại những khoảnh khắc đẹp trong chuyến đi. Nhưng có lần ḿnh từng camping chung nhóm với một bạn, mà từ lúc dựng trại, dọn đồ ăn, sắp xếp đồ dùng vào vị trí... bạn ấy không tham gia công việc ǵ. Nhưng khi vừa xong xuôi bạn ấy ngồi luôn giữa trại để chụp ảnh mà không để ư mọi người xung quanh đang luôn tay luôn chân. Kết thúc buổi cắm trại, bạn đó cũng là người duy nhất không nhớ tên các thành viên trong đoàn", Minh Tâm kể.
Tâm cho biết thêm, trong quá tŕnh mở dịch vụ cắm trại, một số khách hàng của anh chia sẻ rằng, họ từng rơi vào những "trải nghiệm ảo" trong việc mua sắm đồ cắm trại. Họ thấy ai gợi ư ǵ th́ mua đồ đó, thấy hội trại khác có bộ bàn ghế di động 8 triệu, họ cũng chi. Trong khi, những người đó không hiểu rơ tính năng, không biết thương hiệu, thậm chí mua về không bao giờ sử dụng đến.
Trại viên cần định vị rơ nhu cầu và khả năng của bản thân trước khi mua sắm đồ cắm trại. Ảnh: Minh Tâm.
Trại viên cần định vị rơ nhu cầu và khả năng của bản thân trước khi mua sắm đồ cắm trại. Ảnh: Minh Tâm.
Chỉ khi đă ngốn gần 100 triệu cho những món đồ không mang lại lợi ích thực sự, họ mới nhận ra những nhu cầu này không có thật. Minh Tâm khuyên, với những trại viên chỉ thi thoảng đi vài chuyến đổi gió không cần mua sắm ǵ cả mà nên thuê. Đồ camping cơ bản giá thuê tương đối rẻ, chỉ từ 200.000 đến 400.000 đồng cho nhóm bốn người.
Với người muốn chơi chuyên nghiệp, có điều kiện kinh tế, Minh Tâm gợi ư nên t́m hiểu kỹ các thương hiệu và định vị nhu cầu của bản thân. Không phải lúc nào đồ đắt tiền cũng tốt. Có thể mua dần món đồ tầm trung đến cao cấp, chú ư việc phối màu giữa các món đồ, làm tăng giá trị thẩm mỹ.
Trào lưu cắm trại ở Việt Nam phổ biến khoảng 3 năm nay khi nhiều người không thể đi du lịch do dịch bệnh, buộc phải t́m kiếm những trải nghiệm mới ở những nơi gần thiên nhiên, ít tiếp xúc. Họ ra ngay ngoại thành, được thư giăn trong những chiếc lều lớn, đầy đủ tiện nghi thay v́ phải di chuyển đến những nơi xa, đông đúc, đắt đỏ nhưng vẫn cấm v́ dịch. Đến nay, trào lưu này đang trở thành một xu hướng du lịch, ngày càng được nâng cấp với những trải nghiệm sang trọng, đắt tiền.