Bầu không khí lo ngại đang bao trùm Hàn Quốc bởi sự ấm lên trong quan hệ Mỹ - Triều Tiên. Lư do là, Seoul nhận thấy những ǵ đang diễn ra ở hiện tại trùng khớp lạ kỳ với những sự kiện tồi tệ trong quá khứ.
Tháng 6/1994, cựu lănh đạo Triều Tiên Kim Il-sung và cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter đặt bút kư Hiệp ước Khung (Agreed Framework). Theo đó, bán đảo Triều Tiên sẽ trở thành khu phi nguyên tử. Mỹ cam kết giảm các biện pháp trừng phạt Triều Tiên và hai nước sẽ tiến tới trao đổi đại sứ. Triều Tiên sẽ được trang bị hai ḷ phản ứng nước nhẹ (Light Water Reactor - LWR) không sản xuất plutonium là nhiên liệu có thể chế bom nguyên tử.
Ngoài ra, Mỹ cũng sẽ cung cấp nhiên liệu giúp Triều Tiên sản xuất điện trong khi các ḷ điện nguyên tử của nước này ở Yongbyon tạm ngừng hoạt động.
Thời điểm này, Washington và B́nh Nhưỡng cũng đưa ra đề xuất tổ chức một hội nghị liên Triều nhưng Seoul không đồng ư bởi họ theo đuổi tham vọng muốn Triều Tiên phải kết thúc hoàn toàn chương tŕnh hạt nhân.
Nhưng điều c̣n tệ hơn là, cuối cùng, Hiệp ước Khung cũng không thể được thực thi bởi Chủ tịch Kim Il-sung đột ngột qua đời. Con trai ông, Chủ tịch Kim Jong-il lên “kế nhiệm” cha, không buồn quan tâm đến một hội nghị thượng đỉnh với Hàn Quốc, bắt đầu các cuộc đàm phán với Mỹ và cuối cùng kư hiệp định Geneva vào tháng 10 năm đó.
Chủ tịch Kim Jong-il đơn phương kư hiệp định Geneva với Mỹ mà không thèm bận tâm đến vai tṛ của Hàn Quốc. Ảnh minh họa:
3news.
Chủ tịch Kim Jong-il từ chối đàm phán với Hàn Quốc v́ cho rằng Seoul không tôn trọng cha ḿnh khi không cử đại diện đến viếng trong lễ tang Chủ tịch quá cố Kim Il-sung. Do đó, ông Kim Jong-il chỉ “lắng nghe” Washington. Thời gian này, Hàn Quốc t́m mọi cách để bắt đầu đối thoại với miền Bắc nhưng không được đáp trả, trong khi đó, quan hệ Mỹ - Triều Tiên đang ấm dần lên.
T́nh trạng này kéo dài trong trong 6 năm cho đến khi hội nghị thượng đỉnh liên Triều đầu tiên được tổ chức vào năm 2000.
Nay, với dấu hiệu đầu tiên là cái chết đột ngột của Chủ tịch Kim Jong-il chẳng khác nào sự ra đi bất ngờ của Chủ tịch Kim II-sung trước đó, dường như kịch bản năm nào đang lặp lại liên quan đến quan hệ giữa Mỹ, Hàn Quốc, Triều Tiên xung quanh khúc mắc muôn thuở mang tên hạt nhân.
Trước khi qua đời, Chủ tịch Kim Jong-il cũng sắp sửa đạt được một thỏa thuận với Mỹ để tạm thời ngừng làm giàu uranium cũng như các thử nghiệm hạt nhân và tên lửa để đổi lấy viện trợ lương thực.
Triều Tiên cũng đồng ư với đề xuất của Mỹ để tổ chức hai ṿng đàm phán phi hạt nhân hóa với Hàn Quốc nhằm hóa giải mối căng thẳng, thù địch nhau giữa hai miền liên quan đến vụ ch́m tàu Hải quân của Hàn Quốc, Cheonan.
Tuy nhiên, lúc này, lănh đạo trẻ của Triều Tiên, Kim Jong-un lại từ chối đối thoại với Hàn Quốc trong khi đó, đạt được thỏa thuận với Mỹ dựa trên các điều khoản mà người cha quá cố của ông trước đó đă đàm phán thành công. Lịch sử dường như lặp đi lặp lại ở điểm này.
Có thể thấy, điều quan trọng nhất đối với ông Kim Jong-un hiện nay là làm thế nào để lên nắm quyền lực một cách vững vàng, chắc chắn trong bối cảnh khá nhạy cảm và tiềm ẩn nhiều rủi ro bởi cái chết của ông Kim Jong-il.
Nhiệm vụ trước mắt của lănh đạo trẻ là phải nắm được quyền kiểm soát quân đội hùng mạnh lên đến hàng triệu người; tranh thủ được sự ủng hộ và yêu mến của 25 triệu người dân trong nước. Rơ ràng việc “Kế thừa một Triều đại” không đơn giản như người ta vẫn tưởng.
Mối đe dọa lớn nhất đối với ông Kim Jong-un là một Hàn Quốc thịnh vượng và không kém phần hùng mạnh.
Một sự thật không thể phủ nhận là có một số lượng không nhỏ người Triều Tiên vượt biên sang Hàn Quốc. Theo
The Chosun, có khoảng 30.000 người Triều Tiên vượt biên đang sống tại Hàn Quốc. Nhiều người trong số họ gửi tiền về giúp đỡ gia đ́nh.
Văn hóa Hàn Quốc đang len lỏi vào cuộc sống của người dân Triều Tiên, trong nhiều h́nh thức, chẳng hạn, các bộ phim truyền h́nh và các thể loại âm nhạc đa dạng, được không chỉ giới trẻ Triều Tiên ưa chuộng mà c̣n phổ biến trên phạm vi thế thế. Tất cả những điều này đang làm xă hội Triều Tiên thay đổi..
Trong khi đó, kế hoạch cải cách tiền tệ bất thành cách đây hai năm đang phải đối mặt với sự phản đối gay gắt của công chúng và cuối cùng phải hủy bỏ.
Giới chức Triều Tiên hiểu rằng họ không thể thiết lập sự kiểm soát một cách hiệu quả khi chưa đẩy lùi được những ảnh hưởng từ phía Hàn Quốc
Đó có thể là lư do khiến chính quyền Triều Tiên không muốn “nói chuyện” với Hàn Quốc.
Trước t́nh h́nh này, Chính phủ Hàn Quốc sẽ đối mặt với hàng loạt các chỉ trích v́ để Triều Tiên thỏa thuận riêng với Mỹ và lờ đi Seoul.
Chỉ trích sẽ càng mạnh mẽ hơn trước thềm cuộc Tổng tuyển cử của Hàn Quốc vào tháng tư sắp tới cũng như cuộc bầu cử Tổng thống nước này vào tháng 12.
Tuy nhiên,
The Chosun b́nh luận
, nếu Seoul bằng mọi giá cố t́m cách đối thoại song phương vào thời điểm này, chỉ tổ làm gia tăng sự cao ngạo của B́nh Nhưỡng.
Chính phủ Hàn Quốc càng tỏ ra nhún nhường để mưu cầu các cuộc đàm thoại với B́nh Nhưỡng, Kim Jong-un sẽ càng có thêm niềm tin vào chiến lược của ông. Đây là điều Hàn Quốc cần tránh.
Cuối cùng,
The Chosun nhấn mạnh đối thoại liên Triều là một công cụ chứ không phải là sự kết thúc. Một mục tiêu quan trọng trong nỗ lực đàm phán với B́nh Nhưỡng của Seoul là để có khả năng kiểm soát những bất ổn và hỗn loạn có thể nổi lên bởi quá tŕnh chuyển giao quyền lực ở Triều Tiên gây ra những tác động tiêu cực đối với xă hội Hàn Quốc.
Một mục tiêu khác quan trọng không kém là để thuyết phục Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân và thực hiện cải cách chính trị. Đối thoại liên Triều không phải là công cụ duy nhất để Hàn Quốc đạt được mục tiêu này. Seoul có thể lợi dụng Mỹ và Trung Quốc như là đ̣n bẩy cũng như các biện pháp trao đổi kinh tế và văn hóa. Để làm được điều này, họ cần phải vượt qua nỗi sợ hăi bị bỏ lại, tin vào sự đa dạng của các công cụ khác cũng như t́m ra cách sử dụng chúng khéo léo, hiệu quả nhất.
Bạch Dương (theo The Chosun)
Hàn Quốc lo bị 'ghẻ lạnh' v́ Mỹ - Triều Tiên 'nồng ấm'?
