Vừa qua, phiên ṭa tại Liverpool xử Leslie Gadsby, 39 tuổi, đă khiến cả dư luận nước Anh rúng động. Công luận quan tâm và bức xúc không phải v́ tính chất dă man vô luân của vụ án (kẻ thủ ác đă cắt cổ chính mẹ đẻ của ḿnh), bản án chung thân giành cho kẻ giết người, mà v́ sự chậm trễ và thiếu hiệu quả của các cơ quan bảo vệ pháp luật.

Chân dung bệnh nhân tâm thần giết cả cha lẫn mẹ
Thực tế là chính bị cáo đă từng đứng trước Ṭa án này cách đây hơn 6 năm v́ một vụ thảm án khác: giết chết cha ruột và phải chịu án quản chế y tế vô thời hạn (do Gadsby là bệnh nhân tâm thần phân liệt). Không biết tại sao, người ta lại thả y ra để y tiếp tục giết mẹ ḿnh.
Khi cảnh sát và lính cứu hỏa được gọi đến ngôi nhà của bà Edna Gadsby, 70 tuổi v́ hàng xóm báo nh́n thấy khói bốc ra, họ đă t́m thấy sofa và giường của bà Edna đang bốc cháy, nhưng chủ nhà th́ không thấy đâu. Tuy nhiên, nghi ngờ điều tồi tệ đă xảy ra, cảnh sát nhanh chóng ập vào căn hộ của con trai bà cách đó vài dặm, và tốp cảnh sát kinh hoàng phát hiện thi thể của bà Edna trong pḥng tắm, nằm lọt trong chiếc bồn tắm lớn đầy máu. Không phải đi đâu để t́m kiếm hung thủ, chính Leslie Gadsby, con trai bà Edna, một bệnh nhân bị tâm thần phân liệt thể hoang tưởng, đă cắt cổ bà từ phía sau với một lực mạnh hiếm thấy, làm đứt động mạch và tĩnh mạch chủ của bà. Nhát dao giết chết nạn nhân ngay lập tức.
Vấn đề là đây không phải là lần đầu tiên Leslie gây ra thảm án kiểu này. Trước đó, tháng 2-2004, y này đă giết cha của ḿnh bằng lưỡi búa, sau đó quay sang hành hung mẹ ḿnh bằng một chiếc cờ lê làm bà này bị nứt hộp sọ, bị thương cánh tay và cổ tay. Thực tế th́ trước khi gây ra vụ án giết cha, Gadsby đă có tiền sử 2 năm bệnh tâm thần và chuẩn bị được đưa vào bệnh viện tâm thần trong cái ngày chết chóc đó. Tuy nhiên, biện pháp ngăn chặn này đă không kịp thực hiện. Sau khi gây án lần đầu, Ṭa án đă ra lệnh đưa Gadsby đến quản chế và chữa bệnh tại Scott Clinic, một trung tâm an ninh tâm thần ở Rainhill, Merseyside, trong thời gian không xác định. Nhưng đến tháng 12-2006, gần ba năm sau khi giết cha ḿnh, y đă được trung tâm này trả lại cộng đồng với lư do đă khỏi bệnh và không c̣n gây hại. Lư do này rơ ràng là đă sai bét, v́ chỉ hơn 3 năm sau, Gadsby lại giết người, lần này là chính mẹ ḿnh.
Bị giam giữ: Gadsby đă được gửi đến pḥng khám Scott, một trung tâm an ninh tâm thần ở Merseyside sau khi giết cha ḿnh.
Theo quy tŕnh, trong những trường hợp trọng án do người tâm thần gây ra, Cơ quan Y tế quốc gia của Anh sẽ yêu cầu các cơ quan tế địa phương sắp xếp một cuộc điều tra đầy đủ độc lập để đề pḥng bất cứ điều ǵ khác có thể xảy ra. Nhưng trong vụ án Gadsby, cơ quan chịu trách nhiệm đă không làm như vậy. Không ai biết nguyên nhân, nhưng rơ ràng đây là một thiếu sót nghiêm trọng, khiến các chuyên gia tâm thần không có cơ hội tiếp cận đầy đủ các thông tin của vụ việc để đánh giá mức độ nguy hiểm của bản thân Gadsby khi thả ra, từ đó đặt gia đ́nh bệnh nhân và những người trong cộng đồng vào nguy hiểm. Thực tế, t́nh trạng này đang là một vấn nạn trong hệ thống thực thi pháp luật Anh quốc. Khoảng 100 gia đ́nh ở Anh mỗi năm có một người thân yêu bị giết bởi một người bị bệnh tâm thần nặng, 10 trong số đó là trẻ em.
Trong vụ án Leslie Gadsby, không phải chỉ cơ quan giám sát Y tế mới có thiếu sót, bản thân cơ quan cảnh sát đáng ra đă có thể ngăn chặn thảm kịch nếu họ chú ư một cách đúng mực tới lời cảnh báo của một phụ nữ vốn quen biết Gadsby một tuần trước khi vụ án xảy ra. Cô này (đề nghị giấu tên) kể lại với báo chí: “Khoảng một tuần trước khi giết mẹ ḿnh, Gadsby đă đến trước cửa nhà bố mẹ tôi ở Bootle và xin gặp tôi. Lúc đó y ở trong trạng thái kích động, ăn mặc xộc xệch, râu tóc không cắt. Y đ̣i gặp tôi. Khi bố mẹ tôi cự tuyệt, y đă cố gắng dúi vào tay họ một bọc quần áo to, toàn đồ hiệu, và một tờ sec trị giá 7.500 bảng. Khi y bỏ đi, bố mẹ tôi gọi điện cho tôi và kể lại mọi việc. Tôi đă kinh hoàng thốt lên: “Hắn sẽ lại giết ai đó, cần phải ngăn hắn lại. Và tôi gọi điện cho cảnh sát”. Người phụ nữ này phản ứng như vậy hoàn toàn không phải là do cảm tính. Trước đây, khi chuẩn bị giết bố ḿnh, Leslie Gadsby cũng đă có cách ứng xử kỳ cục hệt như vậy. “Lần đó, y mang theo một bọc to quần áo của mẹ y, một lô đồ dùng cá nhân giá trị và một tờ sec 10.000 bảng. Y cố gắng dúi tất cả cho tôi. Kết quả là hôm sau tôi được tin y đă giết cha ḿnh”. Được biết, cô gái này từng là đối tượng theo đuổi của Leslie Gadsby trong một thời gian dài, tuy nhiên cô không chấp nhận y v́ tính t́nh kỳ quái và hỷ nộ bất thường.
Sau khi nhận được tin báo về hành vi kỳ lạ lặp lại của Leslie Gadsby, cảnh sát đă cử người đến lấy lời khai. Tuy nhiên, cảnh sát đánh giá là “không có ǵ đáng lo ngại” và hồ sơ đă bị xếp xó. Kết quả th́ đă rơ ràng, một lần nữa, cơ quan công quyền Anh quốc lại sai lầm.
( theo congly )