‘Dâu trăm họ, vẫn giữ nét riêng’
WESTMINSTER (NV) -Trong mấy năm qua, khi các chương tŕnh tivi tiếng Việt tại hải ngoại “bùng nổ” cũng là lúc nhiều người tham gia vào một công việc chưa từng có trong dự tính: trở thành xướng ngôn viên truyền h́nh.
Cặp bài trùng của Saigon TV: Khoa Cát (trái) và Thanh Tâm. (H́nh: Dân Huỳnh/Người Việt)
Đến với nghề từ những bất ngờ, như một cuộc chơi, nhưng họ, những xướng ngôn viên trẻ tuổi, đă gắn ḿnh với công việc này, dù là toàn thời gian hay bán thời gian, và ít nhiều để lại những nét rất riêng trong ḷng khán giả Việt Nam trên đất Hoa Kỳ.
Trong số này, có thể kể đến Khoa Cát, Thanh Tâm của đài Saigon TV; Nguyên Khang, Diễm Liên của đài S.E.T; và Linh Nga của đài Việt Face.
Xướng ngôn viên - những t́nh cờ
Như đă nói, cả 5 xướng ngôn viên được nhắc trên đều chưa từng nghĩ có một ngày ḿnh sẽ trở thành một xướng ngôn viên, một “anchor,” một người đọc tin tức trên màn ảnh truyền h́nh.
Không qua trường lớp đào tạo chính thức, nhưng phải thừa nhận, sự bén duyên của những gương mặt xuất hiện hàng ngày, hàng tuần trên màn ảnh nhỏ này đều có những lư do... ngộ nghĩnh.
Nguyên Khang, xướng ngôn viên của đài S.E.T, tâm sự: “Đây là công việc mà Khang chưa bao giờ nghĩ ḿnh sẽ làm, cho đến một ngày đẹp trời anh Trúc Hồ, giám đốc Trung Tâm Asia, cũng là chủ đài S.E.T, kêu Khang đi 'training làm xướng ngôn viên'.”
Dù rằng có lời khuyên từ bạn bè là “ca sĩ mà xuất hiện nhiều quá th́ sẽ làm mất h́nh tượng, ca sĩ phải có vẻ như bí mật một chút mới được,” Nguyên Khang lại bị thuyết phục bởi lư lẽ “ca hát chỉ kéo dài một thời gian thôi, c̣n xướng ngôn viên khi càng lớn tuổi, làm càng lâu, trở thành một gương mặt của khán thính giả th́ sẽ được yêu mến lâu dài hơn, công việc ổn định hơn.”
“Ở xứ Little Saigon này, ra đường gặp mọi người riết cũng như người nhà hết rồi, có ǵ đâu mà bí mật.” Nghĩ vậy mà chàng ca sĩ có giọng ca trầm ấm này “quyết định thử công việc hoàn toàn chẳng liên quan ǵ đến nghề nghiệp trước đây.”
Tương tự như vậy, ca sĩ Diễm Liên, người đọc tin tức cho S.E.T từ ngày đầu thành lập, cũng theo “lời rủ rê” của Nguyên Khang khi thấy nhiều đài tivi mở ra, “nếu có duyên th́ ḿnh sẽ được chọn. Mà muốn biết duyên hay không th́ phải thử,” Diễm Liên nhớ lại.
Với Linh Nga, một trong những người đọc tin tức chính của đài Việt Face, th́ duyên do cô đến với nghề này là “rất vô t́nh.”
“Khi đó đài Global TV đang cần một giọng nữ Hà Nội nên anh Huy MC giới thiệu em. Sẵn lúc đó đang rảnh, thấy công việc cũng hay, lại nhẹ nhàng, thích hợp với ḿnh nên em nhận lời.” Nữ xướng ngôn viên có giọng nói nhẹ nhàng, truyền cảm, kể.
Riêng Thanh Tâm, người đang phụ trách mục Tin Tức Cuối Tuần của đài Saigon TV, lại thử “tṛ chơi mới” vào một buổi chiều đẹp trời cách đây 6 năm. “Trên đường đi làm về, nghe lời tuyển xướng ngôn viên của VHN-TV, ḿnh cứ phom phom lái xe tới thử giọng. Lúc ấy Tâm đang làm công việc quản lư kế toán cho một cơ quan của chính phủ.”
“Ḿnh được chọn ngay và hôm sau đến đọc tin thu h́nh và phát liền.” Thanh Tâm nhớ lại thời điểm thú vị khi bước chân vào công việc này.
Chỉ có Khoa Cát, khi đang làm công việc giới thiệu chương tŕnh nhạc cho đài VHN-TV, nh́n thấy “mấy anh chị làm tin đọc ‘news’ sao hay quá!” nên đi theo xin “cho em làm xướng ngôn viên với.” Nhưng lời đề nghị lúc đầu của một trong những “anchor” nổi tiếng nhất hiện nay, bị từ chối bởi “em nh́n trẻ quá, lên đọc tin ai mà... tin! Xướng ngôn viên nh́n phải chững chạc và già dặn một chút th́ người ta mới tin.”
Không được chấp nhận ngay từ đầu, Khoa Cát chỉ c̣n biết ngồi chờ. Và khi cơ hội đến, cô gái có khuôn mặt “trẻ quá” này đă không làm người xem thất vọng.
Đọc, nhưng không phải là “máy đọc”
Khi được hỏi, cả năm gương mặt “anchor” kể trên đều không cho rằng xướng ngôn viên là một nghề khó, nhưng đó cũng không phải là nghề ai muốn cũng có thể làm được.
Theo thăm ḍ của AP, khi được hỏi rằng nếu có cơ hội thử tài trong các nghề nghiệp thuộc loại nổi tiếng, th́ xướng ngôn viên truyền h́nh là nghề được người ta chọn nhiều nhất. Khoảng 15% phụ nữ tham gia cuộc thăm ḍ ư kiến nói rằng họ thích được làm xướng ngôn viên đọc tin tức trên đài truyền h́nh, trong khi chỉ có 13% muốn trở thành minh tinh màn bạc.
Những ngày đầu bước chân vào nghề, những lần đầu tập đọc trước “máy nhắc” - prompter - là những kỷ niệm không thể quên đối với người làm nghề xướng ngôn viên truyền h́nh.
Với Nguyên Khang, đó là những ngày cứ đọc vấp, để điều đó trở thành điểm cho khán giả nh́n vào mà nhận xét cho sự tiến bộ.
Nhớ lại những khó khăn ngày đầu, Nguyên Khang kể: “Lúc đầu cũng bị chê nhiều lắm. Ngoài chuyện đọc bị vấp, bạn bè c̣n nói ‘đọc ǵ mà giống như dán mắt vô màn ảnh vậy?’” Muốn không bị cho là “đang dán mắt vào màn h́nh,” không phải là một “máy nói” th́ phải tập.
“Ḿnh cứ chăm chăm nh́n vào prompter th́ khán giả dễ dàng nhận ra ḿnh đang dán mắt để đọc, chứ không phải là đang nh́n khán giả. Cho nên phải tập nh́n prompter đọc bằng mắt trái, nh́n carmera quay bằng mắt phải.”
Với Diễm Liên, một ca sĩ; Linh Nga, người đang theo học cao học về ngành sản xuất phim; và Khoa Cát, đang đeo đuổi ước mơ trở thành nhà thiết kế thời trang, th́ dường như họ được sinh ra để làm xướng ngôn viên! Bởi cả ba người đẹp đều cảm thấy ḿnh có sự may mắn đặc biệt khi đến với nghề. Họ không thấy một sự khó khăn đặc biệt nào khi đến với nghề này.
Ngoài khả năng đọc giỏi, đọc trôi chảy mà người xướng ngôn viên nào cũng phải có, theo Thanh Tâm, nghề xướng ngôn viên cần phải có kiến thức tổng quát về nhiều mặt, phải có một chút ngoại h́nh, và có một chút năng khiếu diễn xuất.
“Những điều này đều có thể học hoặc sửa được, ngay cả ngoại h́nh. Nhưng nghề nào cũng vậy, phải có duyên. Cái duyên này không học được!” Thanh Tâm khẳng định.
Khuôn mặt mới, nhưng đă mau chóng chinh phục khán giả Việt Face: Xướng ngôn viên Linh Nga. (H́nh: Dân Huỳnh/Người Việt)
Linh Nga kể: “Lúc c̣n ở Việt Nam , em đă từng đóng nhiều phim, lại đi lồng tiếng rất nhiều. Lúc 13, 14, 15 tuổi lại đi làm MC cho nhiều chương tŕnh. Rồi lúc đi hát cho nhóm '5 Ḍng Kẻ' em cũng đă làm MC, nên cũng có nhiều kinh nghiệm. Thành ra vào nghề này ḿnh cũng phải học nhưng không quá lạ lẫm.”
Linh Nga cho biết, trong thời gian khoảng nửa năm đầu mới vào nghề, cô luôn phải “đi làm thật sớm để đọc, để t́m hiểu nắm bắt nội dung bản tin. Tối đến, khi về nhà th́ phải tiếp tục bật các đài tin tức của Mỹ lẫn của Việt để coi cách người ta đọc, cách người ta phát âm những ngôn từ Mỹ, để cho chuẩn.”
Nhưng giờ đây, “khi bản tin làm xong, chỉ cần 10 giây sau là em đă có thể đọc thẳng trên prompter từ đầu đến cuối không cần stop lại chỗ nào hết.” Linh Nga nói một cách tự tin.
Diễm Liên th́ đă quen thuộc với sân khấu chuyên nghiệp khá lâu trước khi trở thành người đọc tin tức trên màn h́nh nên cô không có sự bối rối, e dè trước ống kính.
Diễm Liên nhận xét: “Là ca sĩ, muốn hát th́ phải thuộc lời bài hát, phải thể hiện được hồn của bài hát. C̣n đọc tin tức th́ làm sao khi ḿnh đọc ra người ta phải hiểu, mà muốn người ta hiểu, ḿnh phải có sự chuẩn bị, phải có kiến thức.”
“Ḿnh phải tự tin, và sự tự tin đó hiện lên ngay trên gương mặt ḿnh. Khi ḿnh không hiểu tin ḿnh đang nói, th́ điều đó sẽ hiện ngay trên mắt ḿnh, khán giả sẽ nhận ra ngay.”
Diễm Liên cho rằng điều may mắn giúp cô ít nhiều thành công trong công việc này là do cô từng đọc nhiều. Do đọc nhiều nên “ḿnh hiểu được điều ḿnh đọc, và biết phải đọc như thế nào để thể hiện được nội dung của bản tin.”
Khoa Cát, với kinh nghiệm từng làm MC cho nhóm nhạc The Friends, và thêm thời gian làm người giới thiệu chương tŕnh ca nhạc cho đài VHN-TV, “không cảm thấy ngập ngừng cho công việc này ở thời gian đầu.”
Tuy nhiên, Khoa Cát cũng phải trải qua những lúc “cứng đơ” không biết nói ǵ, không biết phải đối đáp làm sao với bạn đọc của ḿnh khi b́nh luận thêm về tin tức. Nhưng, nghề dạy nghề, kiến thức tích lũy được từ những bản tin mang lại giúp Khoa Cát mỗi lúc một quen dần và tự tin hơn khi nói chuyện, tung hứng cùng bạn đọc.
“Em nói ra những điều ḿnh nghĩ, thật ḷng ḿnh, chứ không phải cố gắng ǵ hết.”
Tuy là vậy, việc “mắt nh́n chữ này nhưng miệng đọc ra chữ khác” cũng là một trong những “tai nạn nghề nghiệp” của người xướng ngôn viên.
“Rơ ràng màn h́nh ghi 'năm 2011,' vậy mà ḿnh cứ đọc 'năm 2001' tỉnh bơ luôn.” Hay Diễm Liên cứ đọc ‘dân cư’ thành ‘dư cân’ mà chẳng hiểu tại sao. Hay có khi bản tin cứ nhắc đi nhắc lại chữ ‘ung thư vú,’ Nguyên Khang đọc cứ bị vấp hoài, chắc do ḿnh ngượng miệng nên cuối cùng phải đề nghị sửa lại thành ‘ung thư ngực.’ Và như thế th́ đọc trôi chảy!
Buồn vui với nghề
Trong số các xướng ngôn viên kể trên, Thanh Tâm là người có thời gian gắn bó với công việc này lâu hơn hết. Tuy nhiên, như anh tâm sự: “Bước chân vào nghề này thấy có niềm vui nhưng cũng thấy có mặt trái của nó, nên ḿnh tự biết là không nên dấn thân quá sâu vào nghề, chỉ coi đây là một hobby thôi.”
Một phần mặt trái mà người “anchor” này muốn nói là “qui luật của tṛ chơi mà đài TV nào cũng phải chịu, là sống nhờ quảng cáo.”
“Nhưng khi bản thân ḿnh không tin vào sản phẩm đó, th́ làm sao ḿnh có thể mở miệng quảng cáo được? Với ḿnh, khi bước chân vào nghề này th́ khán giả là số 1, kế đến là bản thân, thứ 3 là lợi ích của chủ đài và khách hàng. Đôi khi lợi ích của những thành phần này xung đột lẫn nhau.”
Đôi xướng ngôn viên kỳ cựu của S.E.T.: Diễm Liên (trái) và Nguyên Khang. (H́nh: Dân Huỳnh/Người Việt)
Kế nữa, người làm xướng ngôn viên cho các đài truyền h́nh tiếng Việt phải thực sự yêu nghề. “Bởi so với nghề chính của ḿnh th́ công sức bỏ ra cho việc này chỉ là đủ đổ xăng cho vui thôi, nên nếu không yêu nghề th́ không làm được đâu. V́ một bản tin ḿnh phải làm cả ngày, rồi nào quần áo, trang điểm... mà thù lao chẳng thấm vào đâu so với công việc chính của ḿnh thành ra làm v́ đam mê là chính.” Người phụ trách Mục Tin Tức Cuối Tuần của đài Saigon TV, đồng thời cũng là người quản lư kế toán cho một công ty tài chánh của chính phủ, cho biết.
Với Nguyên Khang, người chưa từng mở TV coi tin tức trước khi trở thành người đọc “news,” càng lúc càng cảm thấy yêu thích công việc này bởi “ḿnh có thể cập nhật tin tức, có thể hiểu mọi chuyện trên thế giới đang diễn ra như thế nào, và ḿnh học nhiều thứ, trong đó thú vị nhất là cách đọc được tên người nước ngoài.”
“Hồi đó ḿnh đi hát th́ nhiều lắm là được tặng hoa thôi. C̣n từ lúc làm xướng ngôn viên, Khang được tặng quà nhiều lắm, mà nhiều nhất là được tặng ‘cà vạt’. Ai cũng dặn nhớ đeo nha.” Nguyên Khang kể.
Người ca sĩ - xướng ngôn viên này nói thêm, “Khang cảm thấy rất trân trọng những giây phút ḿnh ngồi đọc tin, đưa tin đến cho mọi người. Sau bản tin th́ ḿnh chúc quư vị có một ngày thật vui êm ấm bên gia đ́nh và người thân. Đó là câu nói hàng ngày thôi nhưng mà ḿnh luôn ghi nhớ và thực ḷng mong muốn như vậy.”
Với các nữ xướng ngôn viên, chuyện quần áo, tóc tai, cách trang điểm luôn là điều được khán giả chú ư. Theo lời của cả Linh Nga, Diễm Liên và Khoa Cát, “có người thích cách ḿnh đọc, có người thích cách ḿnh ăn mặc, có người thích cách ḿnh chải tóc...” nên làm xướng ngôn viên cũng giống như “làm dâu trăm họ.”
“Nhưng ḿnh phải là người biết điểu khiển chính ḿnh” Diễm Liên nói.
Cô nhận xét, “Khán giả Việt Nam rất khó, và kỹ lưỡng. Ăn mặc hở hang quá cũng không được, vừa nói vừa cười h́nh hịch cũng không được. Nên ḿnh luôn phải cẩn thận và chừng mực khi xuất hiện trên màn ảnh đọc và b́nh luận tin.”
“Điều cuối cùng khán giả đ̣i hỏi ở xướng ngôn viên là tin tức súc tích, hấp dẫn để người ta muốn coi, muốn coi và muốn coi.” Diễm Liên khẳng định.
Ngọc Lan/Người Việt
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Nghề xướng ngôn viên truyền h́nh Việt ngữ
