Đi bộ ra đến Hà Nội, ông Hồ Ngọc Khiết không ngờ hành tŕnh tiếp theo của ḿnh lại nhiều thú vị như vậy. Ông đă về đến Thanh Hóa, rồi quay ngược trở lại thủ đô, ngồi máy bay vào TPHCM cùng lời 'ước hẹn' với một phụ nữ người Mỹ…
 |
| Ông Khiết giao lưu với sinh viên trường Trung cấp Y dược Đức Thiện ở Thanh Hóa. |
Sau 2 tháng 18 ngày, ông Hồ Ngọc Khiết đến Hà Nội. Vượt hơn hai ngh́n cây số vẫn vững chăi, nhưng vào lăng viếng Bác, đôi chân ông cứ run run. Sáng 19-5 ở lăng Bác, nhiều người nh́n măi ông già râu dài trắng như cước, đội mũ tai bèo, mang ba lô, mặc quân phục...
Trong số đó có bà Lady Borton, một nhà văn người Mỹ dành gần như cả đời ḿnh để nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bà Lady Borton đă sống hàng chục năm ở Hà Nội, nói tiếng Việt rất thạo và có tên Việt Nam là Lư.
Sáng ấy, sau khi vào lăng viếng Bác, bà Lư t́nh cờ bắt chuyện với ông Hồ Ngọc Khiết. Rồi bà ồ lên khi biết ông Khiết đi bộ xuyên Việt gần ba tháng trời để hôm nay có mặt ở lăng Bác. Câu chuyện giữa ông già ở Tây Nguyên và người phụ nữ Mỹ cứ thế tuôn trào.
Bà Lư nắm lấy tay ông Hồ Ngọc Khiết, thốt lên: “Tôi đă viết mấy cuốn sách về đất nước và con người Việt Nam nhưng ông là một người Việt đặc biệt thú vị mà tôi từng gặp. Thường th́ người ta đi bộ hay đi xe đạp xuyên Việt, họ sẽ nhận được một sự tài trợ và sẽ thông báo để báo chí quan tâm đưa tin. Ông không như vậy.
Ông cứ lầm lũi đi, để thực hiện khát vọng của ḿnh, chặng đường tưởng như quá dài với cả vận động viên Marathon, nhưng tôi biết ông không hề “ăn gian” một bước chân. (Người phụ nữ người Mỹ nói tiếng Việt đă nhấn mạnh từ “lầm lũi”). Đó là điều rất đáng khâm phục và thế giới cũng ít người như thế. Tôi đă nói với ông là sẽ muốn cùng ông một lần đi xuyên Việt bằng xe máy”.
Cuộc gặp giữa bà Lady Borton với ông lăo đi bộ xuyên Việt Hồ Ngọc Khiết hôm ấy đă được thu vào ống kính truyền h́nh của VTV1, và phát sóng trên chương tŕnh thời sự tối 19 tháng 5.
72 năm vẫn chạy tốt
Ông Khiết không được xem phóng sự ấy v́ vào giờ đó ông phải đi bộ t́m chỗ ngủ. Ông đến một nhà khách của quân đội xin ngủ nhờ, nhưng sau khi đứng chờ một tiếng đồng hồ th́ nhận được câu trả lời: “Nhà khách chỉ dành cho những quân nhân đang tại ngũ”. Lại đi bộ t́m chỗ ngủ khác.
Đi măi rồi ông cũng được một giám đốc nhà khách của Bộ Quốc pḥng sắp xếp cho một pḥng nghỉ. Ông muốn ở lại khám phá Hà Nội nhưng hết tiền. Sau khi mua một vé tàu và một đôi dép, trong túi ông chỉ c̣n lại vài chục ngh́n đồng lộ phí. Lăo nông đành từ biệt Hà Nội, bước lên tàu mà ḷng đầy quyến luyến.
Tàu sắp chạy tới ga Thanh Hóa, điện thoại di động của ông rung lên. Chị Hiền - một phụ nữ ở Hà Nội sau khi xem phóng sự trên VTV1 đă xúc động trước h́nh ảnh ông Hồ Ngọc Khiết đi bộ xuyên Việt nên muốn mời ông quay lại Hà Nội để được gặp mặt. Chị Hiền liên lạc được với ông Khiết và cho người đón xuống ga Thanh Hóa.
Lúc xuống ga Thanh Hóa đă 12 giờ đêm. Hôm sau đúng ngày cử tri cả nước đi bầu cử Quốc hội, ông Khiết cũng nôn nao muốn thực hiện nghĩa vụ công dân của ḿnh. Được chính quyền địa phương cho phép, ông đă bỏ phiếu ở phường Ngọc Trạo, TP Thanh Hóa.
Nhận ra ông lăo đi bộ xuyên Việt vừa xuất hiện trên VTV1, thầy hiệu trưởng Trường Trung cấp Y dược Đức Thiện mời ông tới giao lưu với sinh viên. Hôm ấy, câu chuyện xuyên Việt được kể lại mộc mạc khiến nhiều sinh viên quây lấy lăo nông xin chữ kư và chụp ảnh cùng như thể một ngôi sao đang hot về trường. Sau đó, ông Khiết lên đường ra lại Hà Nội.
Giữa trưa nắng, nhưng khi tôi bước vào ngôi biệt thự ở làng Quốc tế Thăng Long có cảm giác mát lạnh, bắt gặp ông lăo râu dài quắc thước đang ngồi trên ghế sopha. Ông Khiết ở nhà chị Hiền đă được hai hôm.
“Tôi rất xúc động khi biết câu chuyện ông lăo 72 tuổi đi bộ xuyên Việt. Tôi khâm phục ư chí nghị lực của ông và muốn đón ông trở lại Hà Nội để bày tỏ t́nh cảm của ḿnh” - chị Hiền nói.
Chị đă biếu ông một sổ tiết kiệm 10 triệu đồng và đặt vé VIP để vài ngày nữa ông về TPHCM.
Bây giờ th́ ông được ô tô chở đi thăm hồ Gươm, con đường gốm sứ và vào khu di tích ở Phủ Chủ tịch.
Đi giữa đường phố Hà Nội, có người phụ nữ bán hàng rong nhận ra ông, cầm 5 ngh́n đồng nhàu nát, đưa hai tay: “Con biếu cụ đi đường uống nước”. Ông không nhận v́ thương chị nghèo, nhưng chị nài nỉ: “Cụ cầm đi cho con vui. Con không nghĩ thời buổi này lại có người như cụ”.
Tôi lật giở cuốn nhật kư đi đường của ông Khiết và bắt gặp nhiều ḍng lưu bút mà người dân nơi ông đi qua ghi lại.
“Bác là biểu hiện của ư chí, của sự kiên tŕ và quyết tâm của con người. Nhờ bác, cháu biết không có ǵ là không thể làm được, không có con đường nào là không thể tới đích. Bác sẽ cảm nhận được sự thân thiện của những con người ở vùng đất mà bác đă đi qua” (Trần Thị Hương - Thị trấn Hồ Xá, Vĩnh Linh, Quảng Trị).
“Thật là hiếm thấy, ngày nay mọi người đều đang lo làm giàu th́ bác lại làm một việc mà chỉ những người có nghị lực và tấm ḷng trong sáng mới thực hiện được” (Trần Văn Thành, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa).
Cuốn nhật kư c̣n có rất nhiều dấu triện đỏ chót. Đi qua địa phương nào, ông Khiết cũng thường đến xin chính quyền đóng dấu vào sổ để làm kỷ niệm.
Ở nhà chị Hiền, có chút thời gian, ông Khiết viết giấy gửi VTV3 xin tham gia chương tŕnh “Chiếc nón kỳ diệu”. Ông giới thiệu về ḿnh như sau: “Yêu lao động bởi tránh được ba thứ: nhàn cư vi bất thiện, thất nghiệp và nghèo đói; Yêu cái đẹp nhưng chủ yếu là vẻ đẹp tâm hồn; Sở trường: làm thơ, nhưng chủ yếu là thơ phong trào. (Ở ta người người làm thơ nhưng rất ít người nhận thơ ḿnh là thơ phong trào như ông Khiết).
Trong cuốn sổ của ông, tôi đă đọc nhiều “thơ phong trào” như thế này: “Trưa nay dưới gốc si; Bên đường xe ngựa đi; Giờ đang gặp thế bí; Tôi móc vơng nằm ỳ; Mỏi mệt tôi ngủ kh́; Mặc kệ ai nói chi”.
Bài thơ giao vần “i” gợi cảm giác khác bộ hành có vẻ ́, nhưng ông Khiết cười bảo: “Tôi 72 năm vẫn chạy tốt đấy, chưa bao giờ ́ cả”. Sang năm tôi rất muốn đi xe máy xuyên Việt, với bà Lư đấy (Lady Borton). Tôi đă ước hẹn với bà ấy sang năm xuyên Việt bằng xe máy”.
Đó là chuyện của năm tới, c̣n ngày mai, lăo nông đi bộ xuyên Việt này sẽ lên máy bay về nhà!
Phùng Nguyên
U80 độc hành xuyên Việt - Kỳ cuối: Ông lăo độc hành và lời ước hẹn với nữ nhà văn Mỹ
