Trong 21 năm hành nghề săn bắn, ông Liêu đă hạ gục hàng trăm con thú dữ, đem lại cuộc sống b́nh yên cho người dân suốt dặm dài Tây Bắc.
Nhắc đến tên ông là nhắc đến một huyền thoại có thật ở nơi có ḍng sông hùng vĩ "Đà Giang độc bắc lưu". T́m về thôn Dộc Yểng, xă Đồng Tâm, huyện Lạc Thủy, Ḥa B́nh, ṿng vèo qua rất nhiều vách núi, cuối cùng chúng tôi cũng đến được nhà của ông vua săn thú dữ lừng lẫy một thời.
Dù đă gần 90 tuổi, nhưng ông Trần Văn Liêu vẫn đang phô tấm thân săn chắc giúp con trai cuốc đất trồng rau giữa cái lạnh sắt se của những ngày đông tận.
Hội săn thú dữ
Thừa thắng xông lên, không chỉ dẹp hết nạn thú dữ ở Dốc Cun, Kỳ Sơn, Kim Bôi, Yên Thủy… của tỉnh Ḥa B́nh, ông Liêu c̣n đi dọc theo ḍng sông Đà hùng vĩ, trở thành người thợ săn danh tiếng khắp các tỉnh Sơn La, Hà Giang, Tuyên Quang, Bắc Kạn…
Hồ hởi đón khách vào nhà, ông bắt đầu ngay câu chuyện mà chúng tôi nghe cứ ngỡ là huyền thoại. Ông kể: Quê gốc tôi ở tận xă Thanh Thủy, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Năm 1945, Cách mạng tháng Tám thành công, tôi được phân công công tác trong Ban Kiểm tra - Liên lạc Tỉnh đội Hà Nam. Năm 1953, trước hoàn cảnh thực dân Pháp quay trở lại xâm lược, tôi theo một tổ chức cách mạng lên Ḥa B́nh xây dựng căn cứ.
Khi ấy, vùng rừng núi này vẫn c̣n rất hoang vu, phóng mắt nh́n khắp nơi cũng chỉ thấy lẻ tẻ dăm mái nhà. Nhà của những người Mường bản địa ở đây đều là nhà sàn để tránh thú dữ. Thế nhưng v́ thú dữ quá nhiều, đặc biệt là vào 3 tháng cuối năm khi trời vào đông, thức ăn thiếu thốn, hổ dữ luôn ṃ vào nhà dân bắt trâu, ḅ và tấn công người. Dân sợ đến nỗi không dám nhắc đến tên của "chúa sơn lâm".
Ông Trần Văn Liêu
Tận mắt chứng kiến 1 cán bộ đại đội đi tắm suối bị hổ bắt, 1 cô gái phơi phới tuổi xuân ngủ ở cḥi trông ngô bị hổ ăn thịt... ông Liêu nóng ḷng như ngồi trên đống lửa. Sẵn có tài thiện xạ được đào tạo trong quân ngũ, lại tinh ư học được nhiều kỹ năng săn bắn của người bản địa, ông Liêu nảy ra ư tưởng thành lập một tổ thợ săn đi diệt thú dữ bảo vệ cuộc sống người dân. Ư tưởng của ông được chính quyền từ xă đến tỉnh nhiệt liệt hoan nghênh.
Cuối năm 1953, Ban săn bắn thú dữ bảo vệ sản xuất xă Đồng Tâm được thành lập và ông Liêu được cử làm trưởng ban. Hừng hực là thế, quyết tâm là thế, nhưng để bắn hạ được "chúa sơn lâm" có sức mạnh vô song th́ không phải chuyện dễ dàng.
Trăn trở măi, cuối cùng ông Liêu cũng nghĩ ra một cách. Ông cải tiến chiếc bẫy hổ cồng kềnh do lính Pháp làm thành một chiếc bẫy gọn nhẹ, nhạy bén và có thể gập lại dễ dàng. Để hổ không thể kéo bẫy đi mất, ông thiết kế thêm 2 cái móc và sợi xích sắt buộc vào gốc cây. Chiếc bẫy này sẽ làm cho "chúa sơn lâm" bị thương và chỉ có thể di chuyển trong ṿng dây xích.
Theo dấu phân của loài thú dữ này, con hổ đầu tiên mà ông Liêu phát hiện được ở trong một cánh rừng thuộc Thung Gia, xă Đồng Tâm. Con thú dính bẫy và bị ông Liêu bắn hạ tại chỗ. Khi con hổ được kéo về bản th́ người đội trưởng Nông trường ḅ Sông Bôi nhận ra đây chính là "hung thần" đă bắt 3 con ḅ của nông trường chỉ trong một buổi chiều trước đó. Cũng từ đấy, Ban săn bắn thú dữ của ông Liêu liên tục lập nhiều chiến công, đem lại sự b́nh yên cho cuộc sống của người dân vùng Lạc Thủy.
Nhiều lần chết hụt
Không chỉ hổ, các loài thú dữ phá hoại cuộc sống người dân như báo, gấu… cũng bị ông Liêu trừng trị. Tuy nhiên, không ít lần ông may mắn thoát chết trong gang tấc. Những kư ức hăi hùng mà dù đă hơn nửa thế kỷ trôi qua nhưng mỗi khi nhớ lại ông Liêu vẫn rùng ḿnh kinh sợ.
Ấy là vào cuối năm 1953, ông cùng 2 thợ săn trong ban bám sát, đặt bẫy đón đường để tiêu diệt 2 vợ chồng con hổ dữ chuyên bắt trâu ḅ của người dân. Sáng sớm hôm sau, phát hiện có 2 con thú dính bẫy, ông Liêu dùng lao giết chết ngay con hổ đầu tiên ông nh́n thấy.
Những con thú đă bị ông bắn hạ
Bắn hạ hàng trăm con thú dữ, không ít lần chết hụt nhưng cả cuộc đời săn bắn, ông Liêu chỉ bị thương một lần duy nhất v́ một con... khỉ. Lần đó, ông dẫn người con út lên rừng săn bắn. Gặp đàn khỉ, con trai ông bắn 1 con rơi xuống khe. Tưởng nó đă chết, ông trèo xuống tḥ tay lôi lên th́ bị con khỉ cắn một phát găy ngón cái bàn tay phải. Ông phải đi mổ sắp lại xương và nằm viện mất 1 tháng trời.
C̣n con thú thứ 2, nghe tiếng thở yếu ớt trong bụi cây, ông tưởng là một con thú hiền lành như nai, hoẵng nên định bắt sống đem về. Ngờ đâu, khi ông vừa vạch lùm cây nh́n vào th́ một con mănh hổ giương vuốt nhảy ra vồ. Theo phản xạ, ông Liêu thụp người tránh được và lăn ra ngoài tầm dây xích trước khi con hổ kịp vồ cú thứ hai. Sau khi bắn hạ con hổ, ông mới phát sốt v́ thấy nó lớn quá, nặng hơn 2 tạ với móng vuốt dài và sắc lẹm. Trận đó về, ông không dám ăn một miếng thịt hổ nào mà nằm mê sảng suốt 9 ngày mới hoàn hồn.
C̣n một lần chết hụt khác mà ông Liêu nhớ măi: "Trong một chuyến đi săn thú dữ tại xă Tú Sơn, huyện Kim Bôi, tỉnh Ḥa B́nh, tôi và 5 anh em khác vào núi để t́m dấu vết con hổ vằn vừa ăn thịt một người dân đi rẫy. Chưa thấy dấu phân hổ nhưng đoàn vừa rẽ vào một khe núi th́ con hổ bất ngờ từ một mỏm đá cao phóng ra vồ thẳng vào tôi.
Phản xạ, tôi giương súng bắn ngay nhưng con hổ chỉ bị thương nhẹ nên vẫn tiếp tục lao tới. Tôi lăn người núp ra sau một gốc cây to rồi bắn thêm phát nữa. Con hổ trúng 2 phát đạn liền chui vào trong hang đá trốn. Măi đến chiều tối, chúng tôi mới bao vây và bắn chết được con hổ đó trong hang. Điều hăi hùng nhất là 3 viên đạn c̣n lại trong súng của tôi về sau đều xịt".
Không chỉ bị hổ tấn công, có một lần ông Liêu c̣n bị một con gấu lớn truy đuổi suốt 5 tiếng đồng hồ. Đó là lần ông cùng một thanh niên tên Vọng đi trông ngô ở đồi Phe Ném. Đang ngồi nướng gà rừng, ông Liêu nghe có tiếng gấu bẻ ngô nên đến đuổi. Ông bắn 2 viên đạn vào nách con gấu kềnh càng nhưng nó vẫn c̣n rất khỏe nên hùng hục gầm rú đuổi theo ông.
Ông Liêu chạy ṿng vèo trong rừng suốt mấy tiếng đồng hồ, rơi cả khăn đội đầu và dao đi rừng mà con gấu vẫn bám riết không tha. Khi ông mệt quá trượt chân ngă, con gấu lao vào vồ th́ ông nă nốt viên đạn cuối cùng trúng vào bộ ngực vạm vỡ của nó. Con gấu chết, ông chặt 2 đùi gánh về, lúc cân lên thấy được hơn 40kg. Người thanh niên đi cùng th́ sợ đến ngất lịm và từ đó về sau chẳng bao giờ dám đi cùng ông Liêu nữa.
Đến năm 1972, nạn thú dữ đe dọa cuộc sống người dân ở các tỉnh miền núi gần như không c̣n, ông Liêu quyết định giải nghệ và xin giải thể Ban săn bắn thú dữ bảo vệ sản xuất. Ông về Ḥa B́nh sống cuộc sống yên vui cùng vợ và 10 người con trai, gái...
Chỉ cho chúng tôi xem những kỷ vật của 21 năm tung hoành giữa núi rừng, ông Liêu bảo nhờ có sự rèn luyện của những chuyến đi săn mà giờ đây ở vào tuổi gần 90 ông vẫn có một cơ thể tràn trề sức mạnh để lao động sản xuất. Ông cười tự hào: "Bà con yêu quư th́ gọi tôi là "vua săn hổ" chứ thực ra tôi chỉ làm tốt một nhiệm vụ được giao lúc đó".
(Theo Dân Việt)