Trump càng vùng vẫy, Tập càng b́nh thản: Cú "chọc quê" khiến cả thế giới phải dè chừng
Khi cựu Tổng thống Donald Trump liên tục gây băo dư luận bằng những phát ngôn gay gắt về Trung Quốc trong chiến dịch tranh cử 2024, Chủ tịch Tập Cận B́nh lại giữ một thái độ hoàn toàn trái ngược: im lặng, điềm tĩnh… và cực kỳ hiểm hóc.
Cuộc đối đầu Mỹ - Trung chưa bao giờ là một trận chiến cân sức về phong cách. Một bên là Trump – bốc đồng, ồn ào, thích khuấy động truyền thông và công kích mạnh tay. Bên kia là Tập – kín tiếng, tính toán, nhưng luôn biết tung đ̣n đúng lúc để “chọc quê” đối thủ bằng cách khiến ông ta tự mất điểm trước công chúng.
Trump nói nhiều, nhưng Tập là người khiến thế giới phải đoán
Suốt nhiệm kỳ Tổng thống, Trump liên tục phát động chiến tranh thương mại với Trung Quốc, áp thuế, lên án Bắc Kinh về COVID-19, công nghệ, nhân quyền… Nhưng mỗi lần Trump ra đ̣n, Tập Cận B́nh không đáp trả trực diện. Ông không tranh căi, không phản pháo bằng lời – mà để hành động và thời gian lên tiếng.
Khi Trump vùng vẫy để cứu nền kinh tế và sự nghiệp chính trị, th́ Tập lại thản nhiên kư kết thêm các hiệp định thương mại, mở rộng ảnh hưởng toàn cầu, và âm thầm xây dựng h́nh ảnh "lănh đạo kiên định giữa thế giới hỗn loạn".
Ngay từ đầu chiến dịch tranh cử 2024, Trump đă tái khẳng định khẩu khí cũ: “If I don’t win, China wins.” – “Nếu tôi không thắng, Trung Quốc thắng”. Ông liên tục đổ lỗi cho Trung Quốc về việc “đánh cắp việc làm”, thao túng tiền tệ, và đặc biệt là nguồn gốc COVID-19. Trong một cuộc vận động gần đây tại Iowa, Trump tuyên bố: “China sent us the plague. Never forget that. And Joe Biden is too weak to hold them accountable.”
“Trung Quốc đă gửi đến chúng ta đại dịch. Đừng bao giờ quên điều đó. Và Joe Biden quá yếu để buộc họ chịu trách nhiệm.”
Trong khi đó, Tập Cận B́nh không trả lời trực tiếp bất kỳ cáo buộc nào. Thay vào đó, ông phát biểu tại Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20: “Trung Quốc sẽ tiếp tục mở rộng cánh cửa với thế giới và bảo vệ trật tự quốc tế công bằng, hợp lư.”
Một tuyên bố tưởng như ôn ḥa, nhưng ẩn chứa thông điệp: Bắc Kinh không chơi theo luật Washington.
“Chọc quê” theo kiểu phương Đông: khi đối thủ càng ồn ào, ta càng yên lặng
Khi Mỹ kêu gọi các đồng minh cô lập Trung Quốc, Bắc Kinh không vội phản bác, mà thay vào đó kư kết RCEP – Hiệp định thương mại lớn nhất thế giới, quy tụ cả Nhật Bản, Hàn Quốc và ASEAN. Trong mắt thế giới, Trung Quốc bỗng trở thành người “chơi hệ trật tự”, c̣n Mỹ – dưới thời Trump – lại giống kẻ gây hấn.
Tại Hội nghị An ninh Munich 2024, khi một phóng viên hỏi liệu Trung Quốc có quan tâm đến phát ngôn tranh cử của Trump không, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc mỉm cười và đáp: “Chúng tôi không theo dơi quá nhiều các cuộc tranh cử ở nước ngoài. Chúng tôi tin rằng người dân Mỹ sẽ có lựa chọn khôn ngoan.” Một cú chọc quê kiểu “đ̣n tâm lư mềm”, khiến giới quan sát phương Tây phải bật cười. Một câu trả lời tưởng như vô thưởng vô phạt, nhưng lại khiến Trump phát điên v́... không có cái ǵ để bám vào mà phản pháo.
Từ khẩu chiến đến chiến tranh thuế – và Trung Quốc lại cao tay hơn
Trump từng tung hàng loạt thuế quan trừng phạt hàng hóa Trung Quốc. Nhưng điều trớ trêu là: nông dân Mỹ và người tiêu dùng Mỹ mới là bên thiệt hại. Giá hàng hóa tăng, chuỗi cung ứng đứt găy, khiến chính giới doanh nghiệp Mỹ quay sang phản đối chính sách của ông.
C̣n Trung Quốc? Không hề đáp trả ầm ĩ. Họ âm thầm thực hiện:
- Ưu đăi thuế nội địa cho doanh nghiệp công nghệ.
- Giảm thuế nhập khẩu từ các nước láng giềng để xoay trục khu vực.
- Thúc đẩy đồng nhân dân tệ trong thanh toán quốc tế – thay v́ lời lẽ, là hệ thống tài chính mới.
“Chúng tôi tin vào việc chia sẻ tăng trưởng thay v́ chia rẽ.” Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, tháng 4/2025
Tuyên bố ngắn gọn nhưng đầy ẩn ư, nhắm thẳng vào chính sách đánh thuế người giàu, siết doanh nghiệp lớn, và bất ổn tài chính đang làm đau đầu nước Mỹ thời hậu COVID.
Trump càng gào, Tập càng thắng?
Càng đến gần bầu cử, Trump càng tăng cường tấn công Trung Quốc như một cách khơi gợi nỗi sợ cũ và củng cố h́nh ảnh “người mạnh mẽ chống lại Bắc Kinh”. Nhưng nghịch lư nằm ở chỗ: càng lớn tiếng, ông lại càng bị xem là thiếu chiến lược dài hạn.
Trong khi đó, Trung Quốc tiếp tục thiết lập hành lang ngoại giao, mở rộng sáng kiến Vành đai – Con đường, và thúc đẩy đồng nhân dân tệ trong thanh toán quốc tế. Không cần khẩu chiến, Bắc Kinh đang âm thầm tạo ra một trật tự mới.
Đúng như chiến lược “dĩ bất biến, ứng vạn biến” của Trung Quốc, Tập Cận B́nh đang chứng minh rằng: đôi khi, sự b́nh tĩnh lạnh lùng là vũ khí chính trị mạnh hơn hàng ngàn phát ngôn cứng rắn. Và kẻ khiến đối thủ tức điên mà vẫn không làm ǵ được – mới là người đang kiểm soát ván cờ.
VietBF@ Sưu tập