Mưu đồ của TQ đằng sau đội hình tàu đánh cá trá hình

Các tàu đánh cá trá hình thường đóng một vai trò quan trọng trong âm mưu kiểm soát biển Đông của TQ.
Sau khi lệnh cấm đánh bắt cá trên biển Đông do chính quyền Bắc Kinh đơn phương đưa ra hồi tháng 5 năm nay đã chấm dứt hôm 16-8, thông tin từ phía TQ cho biết có hơn 16.000 tàu đánh cá của nước này từ đảo Hải Nam đã bắt đầu tràn xuống biển Đông.

Đánh bắt trái phép, tận diệt nguồn hải sản

Với một số lượng tàu đánh cá lớn như vậy dẫn đến nhiều sự lo ngại, chủ yếu có liên quan 2 lĩnh vực. Thứ nhất là tình trạng đánh bắt trái phép bằng cách tận diệt trong vùng biển của các quốc gia khác, dẫn đến cạn kiệt nguồn hải sản. Thứ hai là hoạt động của nhiều tàu đánh cá "trá hình", nhưng thực chất là thuộc lực lượng dân quân biển của TQ, có trang bị súng ông đầy đủ như binh chủng Hải quân vậy.

Theo cuộc nghiên cứu hồi tháng 6 của một tổ chức độc lập tại Anh là Viện Nghiên cứu Hải ngoại (ODI), số lượng tàu cá đánh bắt xa bờ của TQ đã gia tăng với tốc độ khủng khiếp, từ 13 tàu vào nửa đầu thập niên 80 của thế kỷ trước nay lên đến 16.966 tàu hiện nay.

Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) vào năm 1982 quy định tại vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế (EEZ) rộng 200 hải lý tính từ đường cơ sở của mỗi quốc gia ven biển, quyền khai thác các tài nguyên biển (bao gồm hải sản) là đặc quyền của quốc gia đó. Tuy nhiên gần đây, rất nhiều tàu đánh cá TQ liên tục xâm phạm các vùng biển thuộc EEZ của nhiều quốc gia khác để đánh bắt trái phép nguồn hải sản các loại.

Theo thống kê của tổ chức độc lập Global Initiative (Thụy Sĩ) hồi năm ngoái, TQ đã dẫn đầu thế giới về hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp, không hề báo cáo và không tuân thủ theo quy định (IUU). Đã vậy, họ còn đánh bắt cá với mục đích tận diệt nguồn hải sản ở biển.

Năm 2016, khi phân xử vụ Philippines kiện Bắc Kinh về các yêu sách chủ quyền phi lý ở biển Đông, Tòa Trọng tài Quốc tế đã lên án việc tàu cá TQ đã hủy hoại môi trường sống của loài ngao khổng lồ và những bãi san hô quan trọng. Nhiều môi trường sinh thái quan trọng nhất của khu vực đã bị nạo vét và chôn vùi dưới số lượng bê-tông khổng lồ khi Bắc Kinh bồi đắp và quân sự hóa phi pháp các đảo san hô nhân tạo này.


Hải quân Ecuador tiếp cận một tàu đánh cá sau khi phát hiện một đội tàu phần lớn treo cờ TQ ở gần vùng biển quần đảo Galapagos hôm 7-8 (Ảnh: REUTERS)

Không chỉ đánh bắt hải sản trái phép, tàu cá TQ còn quấy phá tàu cá các nước khác. Các tàu đánh cá trá hình này được biết đến là "lực lượng dân quân biển" của TQ và đóng một vai trò quan trọng trong âm mưu kiểm soát biển Đông.

Lực lượng đáng lo ngại

Một cuộc nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS - Mỹ) đã chỉ rõ: "Một loại đội tàu đánh cá khác có tham gia hoạt động bán quân sự thay mặt cho nhà nước thay vì đánh cá thương mại đã trở thành lực lượng lớn nhất ở quần đảo Trường Sa".

"Các hoạt động của dân quân biển này được ghi chép rõ ràng: họ tham gia tuần tra, giám sát, tiếp tế… để tăng cường sự hiện diện của Trung Quốc tại vùng biển tranh chấp ở biển Đông và biển Nhật Bản. Bắc Kinh không hề giấu giếm sự tồn tại của lực lượng này và một số ngư dân được huấn luyện, trang bị tốt nhất để tìm mọi cách quấy rối tàu bè nước khác".

Cụ thể, vào năm 2009, lực lượng dân quân biển TQ đã bao vây khu trục hạm USNS Impeccable khi tàu Mỹ này đang khảo sát quân sự ở vùng biển ngoài EEZ của TQ. Một dạng hỗn hợp tàu TQ, gồm tàu đánh cá bằng lưới rà thuộc lực lượng dân quân biển và các tàu của chính phủ Bắc Kinh, đe dọa cắt dây cáp kéo theo tàu phụ trợ của Mỹ trên vùng biển quốc tế.

Vào năm 2012, các tàu đánh cá trá hình này cũng phối hợp với tàu hải cảnh của TQ lấn chiếm quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough ở biển Đông từ phía Philippines. Năm 2014, nhiều tàu đánh cá TQ đã hộ tống giàn khoan Hải Dương Thạch Du 981 xâm phạm trái phép EEZ của Việt Nam.

Mới đây, trong năm 2019 và 2020, các tàu này cũng đi theo các tàu thăm dò và tàu hải cảnh TQ liên tục quấy phá hoạt động thăm dò, khai thác tài nguyên của các nước ASEAN trên vùng biển Đông, bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia và Indonesia.

Chính vì vậy, dư luận quốc tế đã lên tiếng yêu cầu TQ kiểm soát và tuân thủ các quy định của luật pháp quốc tế liên quan đến việc đánh bắt cá, trong đó tôn trọng quyền khai thác tài nguyên hải sản tại khu vực EEZ của các quốc gia ven biển Đông. Mặt khác, các nước có liên quan cần phải đưa ra những biện pháp hữu hiệu để bảo vệ ngư dân mình trước sự uy hiếp từ tàu đánh cá TQ.

Ở cấp cao hơn, các quốc gia trên thế giới cần tác động đến Tổ chức Liên Hiệp Quốc để ban hành các quy định cụ thể đối với việc TQ sử dụng tàu dân quân biển có trang bị vũ khí dưới dạng tàu đánh cá nhằm xâm phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của các quốc gia khác...

Sưu tầm

Tàu đánh cá, thực chất là dân quân trên biển! Đánh cướp chứ đánh cá gì!