11/10/20
Khi Tổng thống Trump tiếp tục tranh căi về kết quả cuộc bầu cử tại Hoa Kỳ th́ các bài viết đăng sai lệch hoặc gây hiểu lầm đă được lan truyền trên mạng xă hội về cuộc bỏ phiếu.
Một số đă được khuếch đại bởi Tổng thống Trump và nhóm của ông, những người đă kêu gọi đặt câu hỏi về tính trung thực của cuộc bầu cử mà không cung cấp được bằng chứng.
Chúng tôi đă kiểm tra một số tuyên bố chính.
1) Người chết không thể bỏ phiếu. Tin đồn về Michigan bị lật tẩy:
Các tin đồn lan truyền cáo buộc rằng những người đă chết đang bỏ phiếu ở tiểu bang quan trọng là Michigan, làm tăng thêm điệp khúc do Trump dẫn đầu về những tuyên bố không được xác minh về "gian lận cử tri".
Các nhà chức trách Michigan đă phản ứng lại, gọi những tin đồn là "thông tin sai lệch" và lưu ư rằng phiếu bầu từ những người chết đă bị loại bỏ.
Các tin đồn lan truyền cho là đă xác định được những người bỏ phiếu khiếm diện mặc dù họ đă sinh ra vào thời điểm chuyển tiếp thế kỷ và đă qua đời.
Trong các bài viết, một trong những người đàn ông dường như đă bị lẫn lộn với cha của anh ta, hiện đă qua đời. Hai cha con có cùng tên và địa chỉ, theo trang web Politifact. Các quan chức địa phương ở Michigan nói với trang web rằng lá phiếu của con trai đă bị quy nhầm là từ người cha trên hệ thống bỏ phiếu chính thức.
Chúng tôi đă thấy các trường hợp cá biệt khác về cáo buộc "người chết" bỏ phiếu - hầu hết cũng đă được giải thích là do các thành viên gia đ́nh có cùng tên hoặc lỗi kỹ thuật, chẳng hạn như cử tri được hướng dẫn nhập ngày sinh giả nếu ban đầu họ không thể t́m thấy hồ sơ đăng kư cử tri của họ trên hệ thống trực tuyến.
Những tin đồn đă được lặp lại bởi các tài khoản có ảnh hưởng, bao gồm cả con trai của tổng thống Don Jr - người tất nhiên cũng có chung tên với cha ḿnh - và lănh đạo Đảng Brexit Nigel Farage.
2) Không có bằng chứng về sự cố phần mềm máy tính ở Michigan:
Các bài viết đang được chia sẻ rộng răi trên mạng cho thấy có một trục trặc trong phần mềm kiểm phiếu được sử dụng ở Michigan đă dẫn đến việc hàng ngh́n lá phiếu bầu cho Donald Trump được tính cho Joe Biden.
Các tuyên bố đă được đưa lên Twitter của tổng thống, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng ḥa Ted Cruz đă lập lại và cho rằng có thể có vấn đề với phần mềm được sử dụng trên toàn tiểu bang.
Có một vấn đề xảy ra ở một quận nơi ban đầu các phiếu bầu được báo cáo không chính xác cho ông Biden, mà Chủ tịch Ủy ban bầu cử tiểu bang Michigan, Jocelyn Benson cho biết "đă nhanh chóng được xác định và sửa chữa".
Bà Benson cho biết thêm lỗi ban đầu là từ con người chứ không phải lỗi từ phần mềm.
Các bài đăng trên mạng hiện đang lưu hành khẳng định có thể có vấn đề tương tự ở 47 quận khác ở Michigan, nơi cùng một phần mềm được sử dụng.
Bà Benson nói: "Không có bằng chứng cho thấy lỗi của người sử dụng này đă xảy ra ở các nơi khác trong tiểu bang."
3) Phiếu bầu điền bằng viết mực 'Sharpie' vẫn được tính ở Arizona:
Một tin đồn lan rộng khác xuất hiện trong cuộc kiểm phiếu ở tiểu bang Arizona.
Các tin nhắn cáo buộc có một kế hoạch để không đếm các phiếu bầu ở các khu vực ủng hộ Đảng Cộng ḥa của tiểu bang bằng cách phân phát viết mực Sharpie cho mọi người điền vào lá phiếu của họ.
Trong một video được lưu hành rộng răi, một người phụ nữ mô tả cách các máy bỏ phiếu được cho là không thể đọc các lá phiếu được đánh dấu bằng loại viết mực này.
Người đứng sau máy quay phim cho biết phiếu bầu không được tính và mọi người đang bị buộc phải sử dụng viết Sharpie để làm sai lệch tổng số phiếu bầu.
Điều này dẫn đến sự gia tăng hoạt động trên mạng xă hội, các tuyên bố về gian lận bầu cử và cho rằng số lượng lớn phiếu bầu từ những người ủng hộ Trump đă bị vô hiệu.
CNN đưa tin rằng một nhóm người biểu t́nh tập trung tại quận Maricopa ở Arizona đă "la hét về những thông tin sai lệch trên mạng xă hội về viết mực sharpie".
Nhưng những tuyên bố này là sai sự thật.
Các quan chức của quận Maricopa cho biết Sharpies không làm mất giá trị của các lá phiếu.
Chủ tịch ủy ban bầu cử tiểu bang Arizona, Katie Hobbs, xác nhận trên Twitter rằng nếu bạn trực tiếp bỏ phiếu "lá phiếu của bạn sẽ được tính, bất kể bạn sử dụng loại viết mực nào kể cả viết Sharpie!".
Bà Hobbs sau đó nói với CNN "ngay cả khi máy móc không thể đọc được chúng v́ lư do nào đó, chẳng hạn như mực bị thấm qua mặt bên kia của phiếu bầu, chúng tôi vẫn có cách để đếm chúng. Chúng sẽ được đếm. Hoàn toàn sai khi nói rằng đây là một số âm mưu làm mất giá trị các lá phiếu của Đảng Cộng ḥa. "
4) Biểu đồ bỏ phiếu ở Michigan bị lỗi:
Một biểu đồ bỏ phiếu ở Michigan từ đêm bầu cử - cho thấy sự gia tăng đột ngột khoảng 130.000 phiếu bầu hoàn toàn cho Joe Biden, và không có một phiếu nào bầu cho ông Trump - đă lan truyền trên mạng xă hội.
Việc các nhà chức trách tiểu bang tăng thêm một lượng lớn phiếu bầu vào một cuộc kiểm phiếu là điều rất phổ biến.
Nhưng người dùng mạng xă hội đă đặt câu hỏi tại sao ông Trump không có thêm bất kỳ phiếu bầu nào trong bản cập nhật cụ thể này.
Lời giải thích rất đơn giản - đó là một lỗi cập nhập dữ liệu đă được sửa chữa ngay sau đó.
Decision Desk, trang web giám sát bầu cử đă tạo ra các biểu đồ, cho biết: "Đó là một lỗi đơn giản từ một dữ liệu của tiểu bang mà chúng tôi đă nhập vào, tiểu bang đă nhận thấy lỗi và đă đưa ra số lượng cập nhật."
Người phát ngôn nói thêm: "Điều này có thể xảy ra vào đêm bầu cử và chúng tôi tin rằng các địa điểm bầu cử khác ở Michigan đă gặp lỗi này và đă sửa chữa ngay như chúng tôi đă làm."
Mạng Twitter đă cảnh báo mọi người về các tin đồn làm dấy lên nghi ngờ, nói rằng: "Một phần hoặc toàn bộ nội dung được chia sẻ trong tin nhắn này đang c̣n tranh căi và có thể gây hiểu lầm về cuộc bầu cử hoặc về quy tŕnh công dân khác."
Matt Mackowiak, người sử dụng Twitter có bài đăng được ông Trump chọn, đă xóa tweet và xin lỗi - mặc dù h́nh ảnh vẫn c̣n được chia sẻ rộng răi ở những nơi khác.
Trong những giờ đầu của ngày thứ Tư, biểu đồ đă được đưa ra bởi những người theo thuyết âm mưu QAnon ủng hộ Trump và đă được chia sẻ đến nhiều đối tượng hơn bởi những người có ảnh hưởng bảo thủ trên mạng.
Khi chúng tôi liên hệ với Văn pḥng bầu cử của Michigan, họ nói rằng họ không có b́nh luận ǵ về sự khác biệt dữ liệu, nhưng nói rằng kết quả ở giai đoạn này là "không chính thức" và không phải là con số cuối cùng.
5) Wisconsin không có số phiếu bầu nhiều hơn số cử tri đă đăng kư:
Đă có nhiều tuyên bố sai sự thật rằng có nhiều người ở Wisconsin đă bỏ phiếu so với số người đă đăng kư.
Một người sử dụng Twitter đă gửi tin "BREAKING: Wisconsin có nhiều phiếu bầu hơn những người đă đăng kư bỏ phiếu. Tổng số cử tri đă đăng kư: 3.129.000. Tổng số phiếu bầu: 3.239.920. Đây là bằng chứng trực tiếp của gian lận."
Tuy nhiên, sự thật là số lượng cử tri đăng kư này đă lỗi thời - con số mới nhất tính đến ngày 1 tháng 11 là 3.684.726.
Ḍng tweet đó hiện đă bị xóa, nhưng mọi người trên Facebook và Twitter vẫn tiếp tục chia sẻ ảnh chụp màn h́nh của bài đăng.
Số cử tri đi bỏ phiếu tại Wisconsin cho cuộc bầu cử này cao hơn đáng kể so với những năm trước.
Tiểu bang Wisconsin cũng cho phép người dân đăng kư bỏ phiếu ngay trong ngày bầu cử, có nghĩa là tổng số cử tri đă đăng kư cuối cùng có thể cao hơn nhiều so với con số được báo cáo hiện tại.
Phỏng dịch theo bài viết của nhóm Kiểm tra thực tế của đài BBC News
09 tháng 11 năm 2020
BBC