Tổng thư kư NATO Mark Rutte tuyên bố các nước châu Âu trong liên minh đă nhất trí tăng chi tiêu quốc pḥng sau khi Tổng thống Trump kêu gọi họ tăng lên năm phần trăm GDP của từng nước, tăng từ mức hai phần trăm hiện đă thỏa thuận.
Tổng thống Trump trước đây đă kêu gọi các thành viên NATO tăng chi tiêu quốc pḥng trong một cuộc họp báo sau lễ nhậm chức, một tuyên bố dựa trên mục tiêu chính sách đối ngoại lớn của chính quyền đầu tiên của ông. Tôi nghĩ họ nên nâng con số của ḿnh không phải lên hai phần trăm, mà là lên năm phần trăm. NATO nên ở mức năm phần trăm, không phải hai phần trăm", Trump nói khi ám chỉ đến thỏa thuận yêu cầu các nước NATO phải cam kết hai phần trăm tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tương ứng của họ cho chi tiêu quốc pḥng.
Những lời kêu gọi của Trump đă được Bộ trưởng Quốc pḥng Pete Hegseth nhắc lại khi ông gặp các nhà lănh đạo châu Âu vào đầu tuần này. "Đó là lư do tại sao thông điệp của chúng tôi lại rơ ràng đến vậy đối với các đồng minh châu Âu của chúng tôi. Bây giờ là lúc để đầu tư v́ bạn không thể cho rằng sự hiện diện của Hoa Kỳ sẽ kéo dài măi măi", ông nói.
Khi được hỏi về tuyên bố của Trump và Hegseth, Rutte cho biết NATO rất nhất trí. Sau khi tuyên bố rằng thông điệp từ Chính quyền Trump đă được nêu rơ, Rutte đă lưu ư rằng các nước châu Âu đă tăng chi tiêu quốc pḥng đáng kể kể từ năm 2017. " Cho đến nay, chúng tôi đă chi thêm 700 tỷ cho phía châu Âu của NATO so với trước khi Tổng thống Trump nhậm chức. Con số đó hoàn toàn vẫn chưa đủ. Chúng ta phải làm nhiều hơn nữa", ông nói.
“Nhưng điều tốt là hiện tại chúng ta đă có một quy tŕnh để có thể xác định chính xác những khoảng cách về tên lửa tầm xa, về quân đội, về hậu cần, về khả năng cơ động quân sự, về pḥng không, và sẽ cần nhiều tiền hơn rất nhiều so với số tiền chúng ta đă chi cho đến nay. Chúng ta sẽ đưa ra kết luận vào mùa hè về vấn đề này, nhưng tôi có thể nghe từ các đồng nghiệp châu Âu của ḿnh rằng họ sẵn sàng tăng cường khi nói đến Ukraine, giúp đỡ thỏa thuận ḥa b́nh, nhưng cũng khi nói đến việc chi nhiều hơn cho quốc pḥng,” Rutte nói tiếp, đồng thời nói thêm rằng điều đó chỉ “công bằng”.
“Không chỉ v́ Tổng thống Trump muốn điều này, và Pete Hegseth, mà c̣n v́ chúng ta phải tự bảo vệ ḿnh, và chúng ta không thể tiếp tục nếu không chi tiêu nhiều hơn ở đây tại châu Âu. Và kết quả là chúng ta sẽ cân bằng hơn với Hoa Kỳ”
Ở một nơi khác trong cuộc phỏng vấn, Rutte ca ngợi Chính quyền Trump đă đi đầu trong việc t́m kiếm một giải pháp ḥa b́nh cho cuộc xung đột ở Ukraine và kêu gọi các nhà lănh đạo châu Âu hành động nhiều hơn nữa. “ Những ǵ bạn thấy hôm nay, chúng tôi đă có Tướng Kellogg, đại diện đặc biệt của Tổng thống Trump tại NATO sáng nay với các đại sứ, và bây giờ chúng tôi đă có cuộc họp này tại Paris với nhiều nhà lănh đạo châu Âu, và thực sự châu Âu hiện đang hành động”, ông nói, đồng thời nói thêm rằng cuộc họp “rất thành công”.
Tổng thư kư NATO tiếp tục nói rằng ông "thất vọng" với các nhà lănh đạo châu Âu phàn nàn về cuộc tṛ chuyện đơn phương của Trump với Tổng thống Nga Vladimir Putin tuần trước. "Và bây giờ họ thực sự bắt đầu đối thoại, để lập chiến lược về cách họ có thể hỗ trợ nỗ lực ḥa b́nh. Và điều đó rất quan trọng v́ chúng tôi biết rằng sau thỏa thuận ḥa b́nh sẽ có nhu cầu làm cho thỏa thuận ḥa b́nh tồn tại lâu dài và bền vững, và điều đó có nghĩa là chúng tôi cần đảm bảo an ninh để châu Âu có thể đóng một vai tṛ ở đó với sự hỗ trợ rơ ràng từ Hoa Kỳ. V́ vậy, đây là điều tốt, đây thực sự là một ngày tốt đẹp mà chúng tôi đang tiến về phía trước ở đây."
Khi Trump mới nhậm chức vào năm 2017, chỉ có sáu trong số 29 quốc gia thành viên nộp đủ 2 phần trăm theo yêu cầu. Tổng thống đă thúc đẩy mạnh mẽ các nước NATO tăng chi tiêu quốc pḥng do mối đe dọa từ sự xâm lược của Nga, một đề xuất khiến các nhà lănh đạo châu Âu lúc đó bật cười.
"Các thành viên của liên minh cuối cùng phải đóng góp phần công bằng của ḿnh và đáp ứng các nghĩa vụ tài chính của họ", Trump nói trong một cuộc họp với các nhà lănh đạo NATO tại Brussels vào thời điểm đó. "Hai mươi ba trong số 28 quốc gia thành viên vẫn chưa trả những ǵ họ nên trả và những ǵ họ được cho là phải trả cho quốc pḥng của họ. Điều này không công bằng với người dân và người nộp thuế của Hoa Kỳ", ông nói thêm
Tuy nhiên, Chiến tranh ở Ukraine đă khiến các nước NATO nhanh chóng xem xét lại việc thiếu chi tiêu quốc pḥng của họ. Tính đến báo cáo này, 23 trong số 32 thành viên NATO hiện tại đă đạt được ngưỡng hai phần trăm đă thỏa thuận, trong khi những nước khác đang nỗ lực để đạt được ngưỡng này.