Một vụ tấn công bằng đạn cối vào căn cứ của lính đánh thuê người Nga đă làm 9 người thiệt mạng. Cái chết này làm dấy lên mối lo ngại của các bậc sinh thành khi cho con ḿnh ra đi tham chiến tại chảo lửa này.
Quân ủy nhiệm chiếm đóng trụ sở chính quyền ở Crimea
Đây chỉ là những người lính đánh thuê người Nga bị giết và chính điều này đă cho thấy Nga sử dụng các nhóm bảo vệ tư nhân, để tránh triển khai quân mặc quân phục Nga, trong cuộc yểm trợ quân sự giúp chế độ Syria chống lại quân khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) và các nhóm nổi dậy đ̣i lật đổ Tổng thống Bashar Assad.
Đấy cũng là cách Nga xóa tan những nỗi lo của dân Nga, về nguy cơ con em của họ là lính chính quy có thể bị chết trận ở Syria.
Chính phủ Nga thuê lính tư nhân?
WSJ nêu chính phủ Nga từ chối xác nhận cái chết của 9 lính đánh thuê, vốn do 3 người kể lại với tờ báo Mỹ. Chưa thể rơ vai tṛ của 9 lính bị giết là bảo vệ cơ sở chính quyền, hay họ trực tiếp chiến đấu.
Theo Denis Korotkov, một cựu cảnh sát, cố vấn an ninh và nay là nhà báo của trang báo điện tử Fontanka (ở St.Petersburg, Nga), 9 người lính này thuộc một nhóm tư nhân có tên OSM.
Korotkov nói tên không chính thức của nhóm là Wagner, đặt theo tên của thủ lĩnh nhóm: Wagner là một cựu sĩ quan t́nh báo quân đội Nga, đă tham gia nhiều cuộc chiến từ sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991.
Korotkov, nhà báo Nga duy nhất viết về nhóm OSM, nói dạng hoạt động của nhóm lính tư nhân luôn cần tiền, và cần có người có quan hệ rộng để có tiền.
Điều này khiến có nhiều người cho rằng Điện Kremlin hỗ trợ OSM, theo Ivan Konovalov, giám đốc một công ty tư vấn an ninh, và là một cố vấn của các nghị sĩ Nga đang vận động lập cơ sở pháp lư cho các công ty quân sự tư nhân ở Nga.
Hiện Nga cấm lính đánh thuê. Nhưng Konovalov đang ráng để hợp thức hóa hoạt động này. Ông ta nói: “Đó là vấn đề danh dự. Người Nga ghét quan niệm đánh thuê, v́ nếu phải cầm súng, th́ đó là khi cần bảo vệ tổ quốc. Ư tưởng làm việc này để kiếm tiền th́ đi ngược những điều chúng tôi đă được dạy bảo”.
Nhà báo Korotkov biết nhóm OSM của Wagner nổi lên là một trong những nhóm nổi bật, về tầm cỡ và nhiệm vụ được giao. OSM đặt trụ sở ở vùng Krasnodar (miền nam Nga) và được triển khai đến Syria, theo một hợp đồng kư với chính quyền Syria.
WSJ không thể liên lạc với OSM, do nhóm không công bố chi tiết để liên lạc, Bộ Ngoại giao Nga th́ chuyển câu hỏi về sự cố cho quân đội Nga. Bộ Quốc pḥng Nga từ chối b́nh luận.
3 người nắm t́nh h́nh, trong đó có Konovalov, nói với WSJ rằng OSM đă được rút về nước, sau khi trại của họ bị trúng đạn cối.
Konovalov nói vai tṛ của các lính đánh thuê Nga là bảo vệ cơ quan chính phủ Syria, nhưng không nói có bao nhiêu người chết, trong khi hai người kia nói có 8 hoặc 9 lính người Nga bị giết.
Một quan chức thân cận Bộ Quốc pḥng Nga nói OSM có khoảng 1.000 quân, và họ có cả xe tăng T-90, khác hẳn các công ty bảo vệ an ninh phương Tây chỉ trang bị vũ khí hạng nhẹ.
Dựa theo mô h́nh Blackwater của Mỹ
Konovalov nói: “Đây là một trong những nỗ lực đầu tiên của Nga để lập một công ty quân sự tư nhân, như Blackwater”.
Blackwater (ở Mỹ) cung cấp an ninh vũ trang, hậu cần cùng các sự hỗ trợ cho các cơ quan chính quyền Mỹ, do Erik Prince, một cựu binh SEAL của hải quân Mỹ, lập.
Blackwater đă trở thành biểu tượng của việc Washington dựa vào các công ty tư nhân để thực hiện các mục tiêu đối ngoại ở những vùng chiến sự.
Nhưng công ty này cũng dính líu nhiều sự cố gây tranh căi, gồm vụ đấu súng ở Iraq năm 2007, khiến Blackwater phải đổi tên khác thành Academi và thu lĩnh Prince phải rút lui. 4 cựu bảo vệ của họ bị kết án tù nhưng họ nói chỉ bắn để tự vệ.
Blackwater thừa nhận nhân danh chính phủ Mỹ thực hiện những vụ hoạt động nguy hiểm, hiệu quả hơn là sử dụng quân nhân.
Nhưng không như Blackwater, Bộ Quốc pḥng Nga không công khai thừa nhận sự hiện hữu của lính đánh thuê Nga.
Syria không là nơi triển khai quân đầu tiên của OSM. Theo 3 người nói với WSJ, OSM cũng đă hoạt động ở đông Ukraine, chịu trách nhiệm vảo vệ các xí nghiệp và bảo vệ các chỉ huy quân ly khai.
Theo WSJ, Nga đă triển khai “chiến tranh ủy nhiệm”, chữ mà các chuyên gia an ninh quốc gia dùng để mô tả việc sử dụng quân không chính quy, tuyên truyền, ép buộc trả đũa kinh tế hoặc đôi khi trực tiếp tham gia chiến đấu.
Konovalov nói có những nhóm lính tư nhân có quan hệ với quân đội và t́nh báo Nga. Hoạt động của họ không được công nhận, hoạt động ở các vùng chiến sự vốn bùng lên sau khi Liên Xô sụp đổ.
Nga chưa bao giờ công nhận sự liên quan quân sự trực tiếp ở Đông Ukraine. Nhưng Tổng thống Vladimir Putin trong cuộc gặp các nhà báo vừa qua, thừa nhận sự liên quan có mức độ của quân đội Nga trong các hoạt động quân sự ở đó.
Ông Putin cũng loại trừ khả năng đưa quân bộ binh đến Syria, sự yểm trợ của Nga chỉ là các cuộc không kích. Nhưng Nga cũng thừa nhận chuyên gia quân sự và hướng dẫn viên Nga giúp quân Syria sử dụng vũ khí Nga đă bán cho quân đội nước này.
Những cuộc chiến mà Nga đă trải qua ở Chechnya, cho đến các cuộc xung đột đ̣i ly khai khỏi liên bang Nga đă tạo ra nhiều chiến binh giàu kinh nghiệm.
Các chuyên gia nói một số nhóm quân có thể “lách” luật cấm lính đánh thuê, bằng cách đăng kư là các công ty bảo vệ tư nhân ở Nga, lo bảo vệ các trung tâm mua sắm cùng các hoạt động khác, trong khi họ nhận những hợp đồng bán quân sự ở nước ngoài.
Therealtz © VietBF