Bằng các biện pháp nghiên cứu khoa học, các nhà nghiên cứu đă t́m ra được loại nước “đồ cổ” có số tuổi lên tới 4,6 tỷ năm trước và nằm sâu dưới ḷng đất. Các nhà nghiên cứu đă chỉ ra rằng, các khoáng chất cổ đại sâu dưới 2.900km dưới ḷng đất có thể chứa các phân tử nước đầu tiên, khai sinh ra các ḍng nước như bây giờ.
Theo Live Science, khoảng 4,6 tỷ năm trước, Trái Đất được h́nh thành từ vô số các va chạm của bụi và đá xung quanh Mặt Trời. Các nhà khoa học hành tinh tại trường Đại học Hawaii đặt ra giả thuyết rằng các khoáng chất cổ đại ẩn sâu dưới 2.900 km bề mặt Trái Đất, có thể chứa các phân tử nước đầu tiên. Họ đă t́m nghiên cứu một mẫu dung nham từ năm 1985, tại đảo Baffin ở vùng Bắc Cực Canada, ở đúng độ sâu đó để t́m câu trả lời.
Sau khi đă có được dung nham từ các lớp vỏ dưới sâu, họ bắt đầu t́m kiếm dấu vết của các phân tử nước không bị lẫn tạp chất trong bazan, loại đá h́nh thành khi dung nham nguội đi.
Ch́a khóa để t́m ra nguồn gốc của nước đến từ hydro, chính xác hơn là tỷ lệ hydro giữa hai loại đồng vị: một loại hạt nhân không có neutron, thường lấy tên là hydro, trong khi loại c̣n lại có một neutron, gọi là deuterium. Tỷ lệ này là duy nhất, đặc trưng cho mỗi hành tinh, thiên thạch và sao chổi trong hệ Mặt Trời. Thông thường, vật thể gần Mặt Trời hơn sẽ có nhiều hydro hơn trong phân tử nước, ngược lại, càng xa Mặt Trời càng có nhiều deuterium.
Các nghiên cứu trước đây về nước bề mặt Trái Đất chỉ ra rằng deuterium có tỷ lệ cao. Các kết quả này đưa tới các giả thuyết cho rằng nước trên Trái Đất có sau khi nó h́nh thành, từ các thiên thạch hoặc sao chổi có nhiều nước, từ bên ngoài hệ Mặt Trời bay vào.
Tuy nhiên, theo nghiên cứu mới, các mẫu bụi ở sâu dưới bề mặt Trái Đất trong hàng tỷ năm cho thấy có nhiều hydro trong các phân tử nước hơn deuterium. Điều này có nghĩa là bụi băo ḥa hơi nước đă trộn lẫn trong các khối đá h́nh thành nên Trái Đất.
Theo Lydia Hallis, tác giả chính của nghiên cứu này, th́ độ sâu chính xác rất quan trọng. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science hôm 12/11.
"Chúng tôi cần một mẫu vật không bị ảnh hưởng bởi sự h́nh thành của Trái Đất", bà cho biết. Bà là một nhà khoa học hành tinh thuộc trường Đại học Glasgow. Bề mặt Trái Đất có sự thay đổi rất lớn sau hàng tỷ năm, nhưng dung nham trong các lớp vỏ sâu vẫn giữ nguyên không thay đổi từ thời điểm Trái Đất h́nh thành. Dung nham ở gần bề mặt có thể đă bị phun trào và ḥa lẫn với các chất có trên bề mặt.
Ngoài ra, trong quá tŕnh t́m kiếm nước nguyên thủy, bà và các cộng sự phải chắc chắn rằng các khoáng chất được phân tích đúng là của Trái Đất khi vừa h́nh thành, không lẫn tạp chất từ các loại đá niên đại ít hơn. Đây thực sự là một thách thức.
"Hydro có mặt ở khắp nơi trên hành tinh này. Rất khó để nói rằng hydro bạn đang phân tích không phải là hydro từ tạp chất. Chúng tôi đă phải tốn nhiều năm để chắc chắn rằng ḿnh không phân tích nước từ bề mặt Trái Đất", bà nói.
"Nghiên cứu này thay đổi tất cả", Steve Desch, nhà thiên văn kiêm giáo sư trường Đại học bang Arizona, Mỹ, b́nh luận về vấn đề này.
"Các cuộc thảo luận về nguồn gốc của nước trên Trái Đất trong hàng thập kỷ tới nay đều tập trung vào giả thuyết nước tới từ thiên thạch hoặc sao chổi. Nghiên cứu này chỉ ra bụi và khí quanh Mặt Trời cũng là một nguồn đóng góp quan trọng, cho thấy cần phải đánh giá lại các kết luận trước đó khi đă bỏ qua vai tṛ của đám vật chất được gọi với cái tên 'tinh vân Mặt Trời'".
Theo Desch, nghiên cứu này c̣n giúp giải mă quá tŕnh h́nh thành và biến mất của nước theo thời gian trên các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời, và có thể là cả các hành tinh thuộc các hệ sao xa xôi khác.
"Một chương mới trong hiểu biết về quá tŕnh h́nh thành nước trên các hành tinh giống Trái Đất đă bắt đầu".
vbf @ sưu tầm