Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 27 với vấn đề trọng điểm là "tranh chấp biển Đông". Tại đây, Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố đanh thép, ASEAN không để bất cứ nước nào (cho dù mạnh đến đâu) tuyên bố chủ quyền đối với toàn bộ biển Đông, nhất là khi nước đó viện đến sức mạnh quân sự. Nước mà ông Aquino chính là Trung Quốc.
Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 27 - khai mạc sáng 21-11 tại thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia, Tổng thống Aquino nhấn mạnh: “Vốn là một cộng đồng hoạt động dựa trên luật pháp, chúng tôi tin tưởng ASEAN sẽ không cho phép bất cứ nước nào dù lớn mạnh đến đâu có thể lấy toàn bộ biển Đông làm của riêng, sử dụng vũ lực hoặc đe dọa để đạt mục đích đó”.
Tổng thống Philippines Benigno Aquino tại Kuala Lumpur, Malaysia, ngày 21-11 Ảnh: THE JAKARTA POST
“Như chúng tôi đề cập nhiều lần trước đây, sự thịnh vượng chung đ̣i hỏi sự ổn định trong khu vực. Trên thực tế, điều này đă bị đe dọa bởi các hành động đơn phương như cải tạo và xây dựng công tŕnh trên quần đảo Trường Sa, khiến cộng đồng quốc tế và trong khu vực có những hành động ứng phó mau chóng” - Tổng thống Aquino nói thêm.
Theo ông Aquino, việc đưa tranh chấp chủ quyền trên biển Đông ra Ṭa Trọng tài Thường trực (PCA) tại Hà Lan là bước đi nhằm đem lại b́nh ổn cho khu vực ASEAN. Bên cạnh đó, Tổng thống Philippines hoan nghênh PCA nhận xử vụ nước này kiện yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên biển Đông. Dự kiến phán quyết cuối cùng được đưa ra vào tháng 6-2016.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết Washington đang làm việc cùng các quốc gia Đông Nam Á nhằm bảo đảm an ninh và tự do hàng hải, đồng thời nhấn mạnh tranh chấp kinh tế không nên được giải quyết bằng cách bắt nạt.
Phát biểu về thương mại và hội nhập kinh tế tại Hội nghị ASEAN ngày 21-11 tại Malaysia, ông Obama nói: “Chúng tôi tin rằng các tranh chấp kinh tế nên được giải quyết bằng đối thoại chứ không phải do bắt nạt hay cưỡng chế. Mỹ đang hợp tác để duy tŕ tự do hàng hải, bảo đảm các tranh chấp trong khu vực được giải quyết một cách ḥa b́nh”. Tuy nhiên, Tổng thống Obama không nêu tên hay cáo buộc bất kỳ quốc gia cụ thể nào.
Thủ tướng nước chủ nhà Najib Razak phát biểu rằng tranh chấp lănh thổ trên biển Đông cần được giải quyết ḥa b́nh và theo luật pháp quốc tế. Về phần ḿnh, Thủ tướng Singapore Lư Hiển Long nêu ra 3 vấn đề trọng yếu đối với Đông Nam Á, đó là khủng bố, khủng hoảng khói mù và tranh chấp biển Đông. "Vấn đề biển Đông đă trở thành phép thử cho sự đoàn kết và hiệu quả của ASEAN" - ông nói.
Therealtz © VietBF