Hẳn bạn sẽ thấy ḱ lạ và đặt câu hỏi bệnh ung thư sao có thể lây được? Vậy mà theo tờ CBS News ngày 6-11, các bác sĩ ở Mỹ đă thực sự sốc khi phát hiện những khối u ung thư trong phổi một người đàn ông đến từ các tế bào của sán dây. Đây thực sự là điều sẽ khiến nhiều người “choáng váng"
Các u hạch ung thư xuất hiện trong gan, phổi, tuyến thượng thận người đàn ông
Năm 2013, một người đàn ông 41 tuổi (giấu tên) nhiễm HIV t́m đến các bác sĩ tại Bệnh viện Medellin, Colombia trong trạng thái mệt mỏi v́ sốt, ho và giảm cân trong nhiều tháng. Tại đây, ông được thông báo có khối u đường kính khoảng 4 cm trong phổi và nhiều nơi khác trong cơ thể. Các bác sĩ phát hiện những khối u xuất phát từ các tế bào của sán dây. Các chuyên gia y tế tin rằng do hệ miễn dịch của người đàn ông đă suy yếu nên đă tạo điều kiện cho sán dây sống trong cơ thể và phát triển thành bệnh ung thư.
Cái chết của người đàn ông sau khi lây nhiễm những tế bào ung thư từ sán dây đă khiến các bác sĩ thực sự “sốc”. Họ tin rằng các tế bào gây bệnh có nguồn gốc từ kư sinh trùng, cộng với hệ miễn dịch của ông đă bị suy yếu bởi HIV nên các tế bào ung thư dễ dàng phát triển thành khối u, dễ dàng xâm nhập vào phổi bệnh nhân.
Tiến sĩ Atis Muehlenbachs – một nhà nghiên cứu bệnh tật tại Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) – phát biểu trên tờ New England Journal of Medicine số ra ngày 5-11: “Chúng tôi rất ngạc nhiên khi t́m thấy dạng bệnh mới: Sán dây phát triển trong cơ thể một người đă bị ung thư sau đó lây lan cho người khác, gây ra các khối u ác tính. Đây là một trường hợp hiếm thấy. Loại sán dây này được t́m thấy trên toàn cầu và trong cơ thể hàng triệu người nhiễm HIV suy yếu hệ miễn dịch. Do đó, có thể c̣n nhiều trường hợp tương tự nhưng không được phát triển. Đây là trường hợp nên được nghiên cứu sâu hơn”.
Tế bào ung thư siêu nhỏ của sán dây lùn
Trước đó, khi xét nghiêm phân của nam bệnh nhân, các bác sĩ phát hiện nhiều trứng sán Hymenolepis nana (c̣n gọi là sán dây lùn v́ nó hiếm khi phát triển dài hơn 40 mm và tṛn 1 mm). Kết quả CT scan cho thấy bệnh nhân c̣n bị các khối u ung thư trong phổi từ 0.4 - 4,4 cm. Đồng thời, các khối u cũng đă lan sang gan, tuyến thượng thận và những bộ phận lân cận. Kết quả sinh thiết khối u phổi của người đàn ông cho thấy hiện tượng kỳ lạ: Các khối u ung thư tồn tại nhưng các tế bào lại rất nhỏ. “Chúng nhỏ hơn so với tế bào ung thư của con người 10 lần”, TS Muehlenbachs nói. Các nhà nghiên cứu cũng nhận ra các tế bào u cũng nằm lộn xộn, chen chúc - điều không thường thấy trong các tế bào của con người.
Trong trường hợp của người đàn ông nhiễm HIV, các nhà khoa học ở CDC nghi ngờ rằng hệ thống miễn dịch suy yếu cho phép sán dây lùn phát triển mạnh không được kiểm soát. Từ đó, xuất hiện sự đột biến trong tế bào sán dây, gây ung thư cho kư sinh trùng và những tế bào này cuối cùng sẽ gây ra các khối u ung thư trong cơ thể vật chủ của chúng.
Sán dây lùn Hymenolepis nana
Nhóm nghiên cứu ở CDC đă phát hiện AND sán dây lùn trong các tế bào khối u ung thư của bệnh nhân sau gần 3 tháng t́m kiếm gốc rễ bệnh tật. 3 ngày sau, người đàn ông chết. Hiện chưa rơ các tế bào ác tính h́nh thành thế nào trong sán dây và làm sao có thể gây ra các khối u cho vật chủ của chúng.
Theo BBC, đây là trường hợp đầu tiên một người bị lây ung thư từ kư sinh trùng. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu từ lâu đă biết rằng một số bệnh nhiễm trùng măn tính, bao gồm cả bệnh do kư sinh trùng, có thể làm tăng nguy cơ ung thư ở người.
TS Len Lichtenfeld, Phó Giám đốc Hội Ung thư Mỹ (ACS), nói rằng đây là phát hiện đáng chú ư cho thấy mối liên hệ giữa các chứng nhiễm trùng và ung thư đồng thời nhấn mạnh sự nghiêm trọng của việc nhiễm sán dây lùn. Ông khuyên mọi người nên ăn chín, uống sôi và giữ bàn tay sạch để pḥng ngừa giun sán.
Hiện có khoảng 75 triệu người trên thế giới nhiễm sán dây lùn Hymenolepis nana do ăn phải trứng sán có trong thực phẩm dính phân chuột, côn trùng hoặc phân người đă nhiễm kư sinh trùng. Thông thường, người bị nhiễm sán dây lùn không có triệu chứng cụ thể và sán tiếp tục lớn lên, sinh sản trong ruột người.