Trong cuộc họp báo chung ngày 25/9, sau cuộc hội đàm tại Nhà Trắng, Tổng thống Obama đã tiếp tục gây sức ép nhằm buộc Chủ tịch Tập Cận Bình ngừng các hoạt động xây dựng ở Trường Sa. Đáp lại "cáo buộc" của Tổng thống Obama, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đưa ra một lời cam kết về vấn đề Biển Đông. Nhưng dường như không ai tin điều ông nói.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Nhà Trắng trong bối cảnh các nhà lãnh đạo chính trị và quân sự của Mỹ liên tục lên án việc Bắc Kinh đẩy mạnh bồi đắp và cải tạo (trái phép) các đảo nhân tạo thuộc quần đảo Trường Sa.
Bởi vậy, không ngoài dự đoán của giới quan sát, vấn đề Biển Đông đã trở thành vấn đế nóng trong cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng thừa nhận việc cải tạo các rạn san hô thuộc Quần đảo Trường Sa và tuyên bố rằng những hoạt động xây dựng của Trung Quốc không nhắm vào hay uy hiếp quốc gia nào, và Bắc Kinh không hề có ý định quân sự hóa các đảo này.
Đây là lần đầu tiên ông Tập chính thức thừa nhận việc cải tạo và xây dựng đảo nhân tạo, cũng là lần đầu tiên ông đưa ra một cam kết về vấn đề Biển Đông. Một quan chức cao cấp của chính quyền Mỹ khẳng định, đây là một điều hoàn toàn mới mẻ.
Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tập Cận Bình trong cuộc họp báo chung ở Washington ngày 25/09/2015
Tuy nhiên, các chuyên gia quốc tế đều nhận định rằng cam kết của ông Tập Cận Bình là "có vấn đề".
Bà Bonnie Glaser, một chuyên gia về quân sự Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược CSIS đặt câu hỏi, không hiểu ông Tập Cận Bình dùng từ "quân sự hóa" ở đây với nghĩa gì ? Ý ông Tập là Trung Quốc sẽ không dùng các đường băng mới xây dựng (trái phép) để phục vụ cho các chiến đấu cơ? Hay là Trung Quốc sẽ không triển khai tên lửa trên các đảo này?
Một chuyên gia khác là ông Taylor Fravel, thuộc Viện Công nghệ Massachussets, cũng nhận định rằng vấn đề nằm ở chỗ ông Tập Cận Bình và Trung Quốc định nghĩa thế nào là quân sự hóa.
Thậm chí ông Tập còn không cho biết khi nào Trung Quốc mới ngừng các hoạt động bồi lấp và cải tạo. Giới hạn mà ông Tập đưa ra, thực ra là... không có giới hạn nào cả.
Những lời ông Tập Cận Bình nói có thể hiểu theo nghĩa "Trung Quốc sẽ tiếp tục các hoạt động (trái phép) trên quần đảo Trường Sa, và sẽ chỉ dừng lại khi Bắc Kinh đạt được những mục tiêu đề ra".
Rõ ràng, dù bị Tổng thống Obama thúc ép ngay trên đất Mỹ về vấn đề Biển Đông, song ông Tập Cận Bình không những không lùi bước mà còn ngầm đưa ra tuyên bố đầy tham vọng. Cuộc họp thượng đỉnh ở Nhà Trắng hôm 25/9 không những không mang lại triển vọng gì cho tình hình Biển Đông, mà còn báo hiệu rằng cục diện tương lai sẽ vô cùng phức tạp.
therealrtz © VietBF