Trung Quốc vẫn liên tục có những động thái mới trong hành động xâm chiếm biển Đông, cụ thể là vùng biển, vùng trời thuộc chủ quyền Việt Nam. Với một nước nhỏ như Việt Nam, luôn bị ông hàng xóm "tốt bụng" bắt nạt hàng ngh́n năm nay. Dù có kiên cường đến đâu cũng vẫn bị uy hiếm. V́ vậy Việt Nam phải làm ǵ? Hăy lắng nghe những lời khuyên của bạn bè quốc tế để có những bước đi trong công cuộc kháng chiến trường kỳ với Trung Quốc để bảo vệ được lợi ích của ḿnh.
Những động thái mới
Vào ngày 16/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho biết, “Dự án cải tạo đất của Trung Quốc trên một số đảo và đá ngầm ở Trường Sa theo dự kiến sẽ hoàn tất trong những ngày sắp tới”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng giải thích rằng, bên cạnh việc đáp ứng nhu cầu về pḥng thủ quân sự, mục đích chính trong hoạt động xây dựng, cải tạo đất của Trung Quốc là để "phục vụ các nhu cầu dân sự và thực hiện tốt hơn các trách nhiệm quốc tế trong khu vực".
Trung Quốc đang tăng tốc bồi đắp phi pháp tại đá Vành Khăn thuộc Trường Sa (Ảnh: Reuters)
“Sau khi hoàn tất giai đoạn cải tạo đất, Trung Quốc sẽ bắt đầu xây dựng các công tŕnh để phục vụ các nhu cầu thực tế.
Trung Quốc cam kết đi theo con đường phát triển ḥa b́nh và tiếp tục duy tŕ tự do hàng hải cũng như ḥa b́nh, ổn định ở Biển Đông”, người phát ngôn Lục Khảng nói.
Lời tuyên bố này khiến giới học giả quốc tế hoài nghi, liệu Trung Quốc có dừng việc cải tạo trên Biển Đông trong thời gian ngắn tới và sẽ thực sự duy tŕ tự do hàng hải cũng như ḥa b́nh trên biển như tuyên bố, hay chỉ là bước đi tiếp theo đầy “tính toán” của Bắc Kinh nhằm thực hiện tham vọng độc chiếm Biển Đông.
Trong khi dư luận chưa hết xôn xao với động thái trên, th́ đáng chú ư ngày 25/6, Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 quay trở lại biển Đông và tiến hành các hoạt động thăm ḍ dầu khí tại vùng biển có tọa độ 17 độ, 3,75 phút vĩ Bắc; 109 độ 59,05 phút kinh Đông.
Vị trí này thuộc vùng chồng lấn phía nam cửa vịnh Bắc Bộ và phía tây tây bắc quần đảo Hoàng Sa.
Theo thông tin từ Cục an toàn Hàng hải của Trung Quốc, giàn khoan Hải Dương 981 sẽ tiến hành các hoạt động thăm ḍ dầu khí tại đây từ ngày 25/6 đến ngày 20/8/2015.
Mục đích sâu xa
Có thể thấy, tuyên bố “sắp dừng bồi đắp” được Bắc Kinh đưa ra trong bối cảnh lănh đạo cấp cao nước này đang chuẩn bị sang Washington cho Đối thoại thường niên chiến lược Mỹ -Trung lần thứ 7 diễn ra từ ngày 23 và 24/6.
Đối thoại này c̣n để chuẩn bị cho chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh vào tháng 9 tới.
Bởi thế, theo Diplomat, tuyên bố “sắp dừng bồi đắp” trước hết nhằm mục đích xoa dịu thế đối đầu giữa Bắc Kinh và Washington đang ngày càng gia tăng xung quanh vấn đề Biển Đông nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đối thoại giữa 2 nước trong tháng 6 và tháng 9 được thuận lợi.
Những ngày qua, Mỹ đă nhiều lần lên tiếng kêu gọi Bắc Kinh ngừng hành động bồi đắp đảo nói trên, và gọi hành động bồi đắp đảo này là phi pháp, đi ngược lại với Luật pháp quốc tế.
Rơ ràng, những chỉ trích từ giới chức Mỹ cũng có tác động không nhỏ tới quá tŕnh mở rộng đảo nhân tạo phi pháp của Trung Quốc.
Bên cạnh Mỹ, dư luận thế giới cũng liên tục lên án động thái đơn phương mở rộng đảo nhân tạo của Trung Quốc.
Vào lúc này, Trung Quốc có thể đă nhận thấy thế bất lợi của họ, bởi vậy đột ngột tuyên bố “sắp dừng bồi đắp” là để xoa dịu, trấn an dư luận trong giai đoạn trước mắt, nhất là khi ṭa án The Hague, Hà Lan, dự kiến tiến hành phiên giải tŕnh về vụ khiếu kiện của Manila đối với Bắc Kinh vào ngày 7/7 tới.
Ngoài ra, một lư do khác liên quan đến điều kiện thời tiết, đó là mùa mưa băo sắp bắt đầu trên Biển Đông.
Nếu khăng khăng muốn tiếp tục xây dựng, Bắc Kinh sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi phải đối phó với những diễn biến bất thường của tự nhiên, The Diplomat nhận định.
Tham vọng không thay đổi
Bên cạnh đưa ra thông tin về việc sắp hoàn tất các dự án cải tạo, Trung Quốc c̣n cho biết sẽ chuyển sang giai đoạn xây dựng cơ sở hạ tầng trong thời gian sắp tới.
Điều này đồng nghĩa với việc thế trận quân sự trên Biển Đông sẽ thay đổi.
Theo một số báo cáo, Trung Quốc sắp hoàn thành một đường băng dài hơn 3 km trên băi đá Chữ Thập sẽ được đưa vào sử dụng cuối năm nay.
Giới quan sát đánh giá đường băng này đủ dài để mọi loại phi cơ của Bắc Kinh cất và hạ cánh.
Đá Chữ Thập của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm và cải tạo đất, xây thành đảo nhân tạo.(Ảnh: CSIS/ IHS Jane’s)
Trung Quốc cũng tiến hành xây dựng các trạm radar cảnh báo và cơ sở liên lạc lớn tại một số đảo nhân tạo. Nước này c̣n bị nghi ngờ từng chuyển vũ khí tới đảo tranh chấp.
Các chuyên gia từ Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) cho rằng việc Trung Quốc xây ǵ trên các đảo này và vận hành chúng như thế nào sẽ cho thấy Bắc Kinh có mục đích ḥa b́nh hay gây chiến.
Những động thái quân sự hóa gần đây của Bắc Kinh cho thấy vế sau của nhận định nhiều khả năng sẽ trở thành hiện thực.
Ông Rick Fisher, nhà nghiên cứu lâu năm về các vấn đề quân sự ở châu Á, dự đoán khi hoàn thành việc xây dựng các căn cứ mới ở Biển Đông, Trung Quốc sẽ triển khai hải quân và không quân tại đây và gia tăng sức ép quân sự trên các vùng biển tranh chấp.
Bà Mira Rapp Hooper- chuyên gia về Biển Đông của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) cho rằng, tuyên bố của Trung Quốc ngừng xây dựng chỉ nhằm mục đích “giảm nhiệt” chứ không làm thay đổi chính sách bành trướng của Trung Quốc đối với Biển Đông.
The Diplomat nhận định, việc tuyên bố sắp ngừng mở rộng đảo chỉ là cách để nước này quay lại bước “trấn an” trong thời gian ngắn.
Khi mối quan hệ với láng giềng bắt đầu ổn định và tốt dần lên, Bắc Kinh sẽ lại trở về với cải tạo và xây dựng, thậm chí với tốc độ c̣n nhanh hơn trước.
Đến lúc ấy, sự việc thực sự sẽ c̣n nguy hiểm hơn nhiều so với bây giờ.
Cần thận trọng hơn
Cục Hải sự Trung Quốc (MSA) cho biết giàn khoan Hải Dương 981 sẽ hoạt động tại mỏ Lăng Thủy có tọa độ 17 độ 3,75 phút vĩ Bắc, 109 độ 59,05 phút kinh Đông, thuộc vùng biển phía nam cửa vịnh Bắc bộ và phía tây tây bắc quần đảo Hoàng Sa.
MSA cũng yêu cầu tàu bè di chuyển trên vùng biển này tránh xa vị trí giàn khoan Hải Dương 981 từ 2km trở lên để đảm bảo an toàn cho hoạt động thăm ḍ dầu khí của giàn khoan.
Vị trí giàn khoan Hải Dương 981
Trả lời phỏng vấn Thông tấn xă Việt Nam, Tiến sĩ Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, Học viện Ngoại giao, cho biết giàn khoan Hải Dương 981 đang dịch chuyển sát phía bắc vùng trung tuyến giả định giữa Việt Nam và Trung Quốc.
“Hiện nay các lực lượng của ta đang theo dơi sát sao. Theo quy định của luật pháp quốc tế, nếu giàn khoan này di chuyển vô hại th́ ḿnh không được ngăn cản” - Tiến sĩ Thái khẳng định.
Ông cũng cho biết theo quy định, hành lang an toàn chỉ có 500m nhưng Trung Quốc lại cấm tàu bè di chuyển cách xa 2km là sai.
“Hơn nữa đây là khu vực chưa phân định ranh giới biển, Trung Quốc cũng công nhận khu vực này có chồng lấn nên họ phải tôn trọng, không được làm phức tạp thêm t́nh h́nh” - Tiến sĩ Thái nhấn mạnh.
Theo Reuters, Việt Nam cần thận trọng hơn trước những động thái mới của Trung Quốc, tự chủ, chủ động đấu tranh và không hoàn toàn phụ thuộc vào bất kỳ nước nào, tận dụng sức mạnh ngoại giao và pháp lư để khẳng định chủ quyền hợp pháp của ḿnh trên Biển Đông.
therealrtz © VietBF