Trước những động thái coi thường nước nhỏ láng giềng của Trung Quốc khi nước này xây dựng hàng loạt đảo đá nhân tạo trên biển Đông, Mỹ có thể phải sử dụng "chiến lược 12 dặm" để ngăn chặn hành động trên của Trung Quốc. Cụ thể là Quân đội Mỹ sẽ điều động máy bay và tàu Hải quân đến khu vực để trực tiếp đáp trả những tuyên bố chủ quyền phi pháp và các hoạt động mở rộng xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc.
Tàu USS Fort Worth và USS Freedom
Trước sự kiện này, chuyên gia Prashanth Parameswaran trong bài viết đăng trên The Diplomat đă đưa ra một chiến lược mà theo ông Mỹ có thể áp dụng để khống chế Trung Quốc trên Biển Đông.
Điểm mấu chốt của chiến lược này là trực tiếp đánh vào sự phi pháp của các hoạt động cải tạo đất do Trung Quốc khởi xướng.
Theo ông Parameswaran, không ít người đă lo ngại Bắc Kinh có thể sẽ bao biện rằng họ chỉ xây dựng trên các đảo/đá ch́m, và điều này sẽ cho Trung Quốc cơ sở pháp lư để tuyên bố chủ quyền.
Nếu điều đó xảy ra, Trung Quốc sẽ có trong tay 12 dặm lănh hải, một vùng đặc quyền kinh tế, và một thềm lục địa đối với mỗi đảo; và 12 dặm lănh hải cho mỗi đá.
Tuy nhiên, Công ước LHQ về Luật biển 1982 (UNCLOS) đă chỉ rơ, các nước không được phép tuyên bố chủ quyền đối với đảo đá ch́m, bởi khác với các đảo đá thông thường, đảo đá ch́m không được công nhận về mặt pháp lư do bị ngập nước mỗi khi thủy triều lên.
Kể cả khi đă được cải tạo, về mặt bản chất, các đảo đá ch́m không được tính chủ quyền.
Chuyên gia Parameswaran cho rằng Mỹ có thể áp dụng điều 60.8 trong UNCLOS để "gây khó dễ" cho Trung Quốc.
Cụ thể, tàu Hải quân Mỹ sẽ cứ thế mà di chuyển vào bên trong bán kính 12 dặm xung quanh một hoặc nhiều đảo/đá nhân tạo mà Trung Quốc đă xây dựng trái phép trên Biển Đông, để chứng tỏ rằng Washington không hề công nhận các đảo/đá này của Bắc Kinh.
Theo ông Parameswaran, nước cờ này của Mỹ sẽ đặt Trung Quốc vào thế "tiến thoái lưỡng nan".
Nếu Trung Quốc muốn cáo buộc Mỹ đă xâm phạm lănh hải, họ sẽ phải công khai tuyên bố chủ quyền trên những đảo/đá ch́m này, và nói rằng các đảo/đá này được hưởng quyền 12 dặm lănh hải như các đảo/đá b́nh thường khác.
Đảo nhân taọ do Trung Quốc xây dựng trái phép trên Biển Đông
Tuy nhiên nếu làm như vậy, Trung Quốc đương nhiên sẽ vi phạm điều 60.8 của UNCLOS đă được dẫn ở trên. C̣n Mỹ sẽ tạo được h́nh ảnh một cường quốc không chỉ tuân thủ luật pháp quốc tế mà c̣n sẵn sàng hành động để áp đặt những quy chuẩn đó.
Mặt khác, nếu Trung Quốc không có động thái ǵ đáp trả, th́ như vậy chẳng khác nào nước này "cho phép" Mỹ can thiệp trực tiếp vào Biển Đông, điều mà Bắc Kinh luôn kịch liệt phản đối.
Cũng theo chuyên gia Parameswaran, chiến lược này không phải là không có rủi ro.
Về phía Mỹ, nước này cần phải hết sức cẩn thận khi điều động tàu vào một khu vực nhạy cảm có nhiều tranh chấp như Biển Đông để áp đặt một điều luật quốc tế mà chưa chắc Trung Quốc đă chấp thuận.
"Washington cần đảm bảo rằng họ tiếp cận được đích xác những đảo/đá ch́m mà Trung Quốc xây dựng trái phép, đồng thời giữ khoảng cách với các đảo đá khác để tránh những phức tạp về mặt pháp lư có thể nảy sinh" - ông Parameswaran nhận định.
Chuyên gia này cũng cảnh báo, "chiến lược 12 dặm" này chưa chắc đă có thể làm khó Trung Quốc.
Theo ông, Bắc Kinh hoàn toàn có thể ra một tuyên bố chung chung, cáo buộc Mỹ đang gây ảnh hưởng tiêu cực đối với ḥa b́nh và ổn định trên Biển Đông, mặt khác vẫn tiếp tục các hoạt động cải tạo đất và xây dựng trái phép của ḿnh.
Tóm lại, ông Parameswaran nhấn mạnh, dù Washington có áp dụng "chiến lược 12 dặm" hay không, và hiệu quả như thế nào, th́ nó vẫn nên được nh́n nhận như một phần quan điểm và chính sách lâu dài của Mỹ trên Biển Đông, thay v́ một bước can thiệp nhỏ lẻ.
therealrtz © VietBF