Một sự kiện khiến cả thị trường tài chính thế giới phải ngỡ ngàng vào hôm thứ Ba khi đồng Rup sau một khoảng thời gian liên tục bị trượt giá với tốc độ cao tượng trưng cho những khó khăn mà kinh tế Nga đang mắc phải, đă có mức tăng giá ấn tượng nhất trong ṿng nhiều tháng, lên tới gần 11% chỉ trong một ngày.
Không đến từ việc bơm một lượng lớn USD như đă làm, Tổng thống Putin và Ngân hàng trung ương Nga đang chứng tỏ họ đă có những giải pháp khác để có thể gh́m giá đồng nội tệ nếu muốn.
Thực vậy, việc đồng Rup mất giá liên tục trong một khoảng thời gian dài sau khi giá dầu thế giới suy giảm và các lệnh trừng phạt kinh tế của phương Tây đă trở thành vấn đề đau đầu nhất đối với chính phủ của Tổng thống Putin. Việc đồng nội tệ trượt giá quá nhanh đang khiến tài sản của nước Nga bị bào ṃn dần.
Và dù ảnh hưởng của nó đến sinh hoạt của người dân Nga không quá lớn khi khả năng sản xuất của các doanh nghiệp trong nước đủ khả năng cung ứng hàng hóa cho nhu cầu của người dân, th́ việc lạm phát vẫn tăng dần do việc đồng Rup mất giá vẫn là vấn đề ưu tiên hàng đầu cần giải quyết của chính phủ Nga.
Trên thực tế, Ngân hàng trung ương Nga, theo ước tính của các chuyên gia kinh tế, đă tung ra hàng chục tỷ USD từ đầu năm đến giờ để giữ giá đồng Rup, nhưng việc giá dầu liên tục giảm đă giáng một đ̣n mạnh vào nỗ lực này, khi dầu mỏ vẫn đang là một trong những tài sản quan trọng nhất thu hút các nhà đầu tư của Nga.
Ngoài việc các nhà đầu tư rút vốn do giá dầu giảm, các nhà phân tích c̣n cho rằng có sự liên quan của các tổ chức đầu cơ đang gây rối loạn lên thị trường tài chính của Nga, đă được đích thân Tổng thống Putin nhắc tới trong bài phát biểu liên bang cách đây một tháng.
Và khi mà cả thế giới đang nghĩ tới một cuộc đại trượt giá của đồng Rup sau khi giá dầu đă có phiên giảm giá kỷ lục để chạm đáy ở mức 58 USD/thùng th́ mọi sự lại diễn ra theo chiều hướng ngược lại: đồng Rup đă có pha tăng gia lớn nhất trong ṿng vài tháng, ở mức tăng gần 11%. Đây được xem là kết quả trực tiếp của việc ngân hàng trung ương Nga tăng mức lăi suất từ 10,5% lên 17% để gh́m giá đồng Rup và ngăn chặn lạm phát – một động thái không bất ngờ với các nhà phân tích nhưng lại gây bất ngờ ở mức điều chỉnh lăi suất.
Nhiều nhà phân tích cho rằng, đây là động thái phù hợp của Chính phủ và Ngân hàng trung ương Nga ở thời điểm hiện tại. Việc giá dầu có pha giảm giá sâu nhất có thể khiến tốc độ trượt giá của đồng Rup sẽ không thể kiểm soát được nữa, và sẽ là quá mạo hiểm ở thời điểm hiện tại nếu tiếp tục neo giá đồng Rup vào giá dầu ở một mức độ cao như trước đây.
Dù việc giá dầu chạm đáy được dự đoán là dấu hiệu cho thấy sẽ có sự cải thiện về giá trong tương lai nhưng ở thời điểm hiện tại việc kiểm soát và ngăn chặn các tác động tiêu cực của giá dầu lên đồng nội tệ là quan trọng hơn hết với chính phủ Nga.
Việc sử dụng công cụ lăi suất của ngân hàng trung ương Nga ở thời điểm hiện tại cũng được đánh giá cao. Trên thực tế ngân hàng trung ương Nga đă có thể sử dụng công cụ này ngay từ giai đoạn đầu để giữ giá đồng Rup, nhưng hầu như họ chỉ sử dụng biện pháp bơm USD dù quỹ dự trữ ngoại tệ của Nga đă giảm gần ¼ từ đầu năm đến giờ.
Việc sử dụng biện pháp tăng lăi suất đă được dự tính đến trong giai đoạn cuối tháng 11 khi Chính phủ Nga quyết định thả nổi đồng Rup và ngưng bơm USD để trợ giá đồng nội tệ như trước đây. Sở dĩ như thế v́ việc tăng lăi suất có thể trở thành một con dao hai lưỡi, gây ra hiện tượng kiếm chế tăng trưởng của nền kinh tế Nga.
Tăng lăi suất ở thời điểm hiện tại, v́ thế được giới phân tích đánh giá là một nước đi thành công, mang lại nhiều lợi hơn là hại. Dù lăi suất lên tới 17% có thể khiến tăng trưởng của kinh tế Nga suy giảm đáng kể trong thời gian tới, nhưng bù lại nó đă nâng giá đồng Rup và kiềm chế lạm phát một cách mạnh mẽ mà không cần chính phủ Nga bơm ra đồng USD nào. Nếu không, với việc giá dầu chạm đáy trong phiên cuối tuần qua, đồng Rup sẽ có cú trượt giá lớn nhất kể từ đầu năm và đẩy lạm phát ở Nga lên cao hơn nữa có thể gây ra một thảm họa kinh tế cho nước Nga.
“Đây là một bước đi đúng đắn, và không dễ để thực hiện nó”, ông Ian Haguem – đồng sáng lập Firebird Management LLC ở New York cho hay. Với việc giá dầu nhiều khả năng sẽ tăng trở lại trong thời gian tới có thể khiến giá trị đồng Rup tăng trở lại một cách ổn định, các biện pháp siết chặt tiền tệ thông qua công cụ lăi suất hiện tại sẽ được ngân hàng trung ương Nga nới lỏng để nền kinh tế tăng trưởng ổn định trở lại.
Nhàn Đàm (theo Bloomberg)
MTG