Tổng thống Nicaragua đang vấp phải những chỉ trích mạnh mẽ từ người dân vì quyết định tiếp tục dự án xây kênh đào xuyên đại dương đầy tham vọng với đối tác Trung Quốc.
Tháng 6/2013, chính quyền Nicaragua do Tổng thống Daniel Ortega đứng đầu đã trao quyền cho doanh nhân Hong Kong Wang Jing – một người không có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng và có xuất thân rất bình thường - thực hiện dự án xây dựng một kênh đào xuyên đại dương khổng lồ mới dọc Nicaragua. Đến ngày 20/11 vừa qua, chính phủ và Công ty đầu tư phát triển kênh đào Nicaragua của ông Wang tuyên bố việc xây dựng sẽ được bắt đầu từ ngày 22/12 tới. Theo thông tin từ chủ đầu tư, dự án xây dựng kênh đào dự kiến sẽ tốn đến 50 tỉ USD, nhiều gấp 4 lần giá trị của toàn bộ nền kinh tế Nicaragua. Kênh đào này sau khi được hoàn thành sẽ sâu hơn, rộng hơn và dài hơn kênh đào Panama ở cách đó chỉ vài trăm kilômet.
Tuy nhiên, dự án này ngay từ đầu đã vấp phải những hoài nghi và cả sự chỉ trích từ nhiều phía. Một số người đặt câu hỏi tại sao lại cần một kênh đào tốn kém khác như vậy trong khi kênh đào Panama cũng đang được mở rộng. Các chuyên gia về xây dựng tại Nicaragua thì nghi ngờ về tính khả thi của dự án. Ông Pedro Alvarez – trưởng khoa xây dựng dân sự tại trường Đại học Rice – cho rằng dự án sẽ không bao giờ hoàn thành mà sẽ bị bỏ dở giữa chừng.
Dự án cũng bị chỉ trích vì đe dọa đẩy nhiều người đang sống dọc đường đi của con kênh trên bản vẽ phải di dời đi nơi khác và dấy lên những quan ngại từ các nhóm môi trường, đặc biệt là gây tổn hại nghiêm trọng tới Hồ Nicaragua, hồ trữ nước ngọt lớn nhất tại Mỹ Latin. Hiện, các công nhân Trung Quốc đã bắt đầu đến Nicaragua để chuẩn bị cho việc xây dựng kênh đào chạy từ Rio Punta Gorda ở bờ biển Caribbea tới Brito ở Thái Bình Dương. Một số chuyên gia ước tính, khoảng 30.000 người sẽ phải di dời để phục vụ cho việc đào tuyến đường dài gần 270km, rộng hơn 518m và sâu khoảng 27,5m. Những người phản đối dự án đã tiến hành ít nhất 12 cuộc biểu tình và một luật sư vì môi trường cũng đã đâm đơn kiện lên Ủy ban liên Mỹ về nhân quyền với cáo buộc “chính quyền đã bán người dân cho Trung Quốc”.
Đường đi dự kiến của kênh đào qua Nicaragua.
Cho đến nay, không ai biết ai sẽ chi trả cho chi phí xây dựng. Luồng ý kiến được nhiều người đồng tình nhất cho rằng ông Wang thực chất chỉ là bình phong cho chính phủ Trung Quốc, vốn đang tìm kiếm an ninh chiến lược cho các mặt hàng nhập khẩu quan trọng của nước này.
Tổng thống Nicaragua tuyên bố dự án sẽ đánh dấu một bước ngoặt cho sự phát triển của nước này, tạo ra hàng chục ngàn việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dài hạn. Song, các nhà chỉ trích lại cho rằng sự việc không như vậy. Nhiều người cáo buộc đây là dự án của gia đình ông Ortega, chỉ trích ông Tổng thống đang từ bỏ chủ quyền quốc gia để giúp những người thân cận ông làm giàu cho bản thân họ. Năm 2012, ông Ortega đã gửi con trai Laureano sang Trung Quốc. Đó cũng là khi ông Wang lần đầu liên hệ với ông này. Không lâu sau đó, Wang sang Managua và đến tháng 6/2013 thì ký thỏa thuận xây kênh đào. Chính phủ sau đó cũng nhanh chóng phê chuẩn việc này.
Dù ông Wang có phải là bình phong của chính phủ Trung Quốc hay không thì điều rõ ràng là việc người Trung Quốc xây dựng tuyến đường đầy tham vọng này sẽ mở rộng ảnh hưởng của Bắc Kinh tại khu vực. Kênh đào xuyên lục địa này rõ ràng sẽ là một tài sản chiến lược quan trọng của Bắc Kinh. Bắc Kinh rất thèm thuồng các nguồn tài nguyên thiên nhiên tại khu vực và đang đổ tiền cho các nước trong khu vực vay, phát triển nhiều dự án và thực hiện nhiều chương trình kinh doanh lớn. Giới quan sát cho rằng các quan hệ kinh tế đang có xu hướng chuyển thành các quan hệ chính trị.
VietSN © Sưu Tập