Họ đă từng là những chính trị gia nổi tiếng với tầm ảnh hưởng to lớn trên chính trường của đất nước ḿnh và thế giới nhưng khi những cuộc điều tra về khối tài sản khổng lồ của họ do tham nhũng mà có được phanh phui th́ phú quư đă nhường chỗ cho tội danh, thậm chí trả giá bằng cả cái chết.
“Quan nhỏ, tham to”
Mới đây, Mă Siêu Quần, nguyên tổng giám đốc công ty cấp thoát nước tại Bắc Đới Hà, Trung Quốc đă bị các cơ quan chức năng nước này điều tra v́ tội danh nhận hối lộ, tham ô và biển thủ công quỹ.
Hôm 13/11, cơ quan chống tham nhũng của đảng Cộng sản Trung Quốc thông báo đă phát hiện 37 kg vàng, sổ đỏ của 68 ngôi nhà và 120 triệu nhân dân tệ (tương đương 20 triệu USD) bằng tiền mặt tại nhà vị “quan nhỏ” 47 tuổi này.
Số vàng bị phát hiện của ông Mă Siêu Quần.
Không chỉ có ông Mă, các quan chức cấp cao khác của Trung Quốc như cựu bí thư thành ủy Trùng Khánh - Bạc Hy Lai, cựu Ủy viên thường trực Bộ chính trị - Chu Vĩnh Khang, cựu phó chủ tịch quân ủy trung ương - Từ Tài Hậu cũng bị điều tra, xử lư khi chiến dịch truy quét tham nhũng "đả hổ diệt ruồi" ở nước này bắt đầu cuối năm 2012.
Cơ quan điều tra nước này đă phát hiện Từ Tài Hậu tích trữ hơn một tấn tiền mặt đôla Mỹ, Euro, nhân dân tệ; vô số đá quư và hàng trăm kg ngọc bích đắt tiền cũng như các đồ cổ quư hiếm đến nỗi người xử lư vụ việc phải điều động hơn 10 xe tải quân sự để chuyển đi số tài sản bị tịch thu chất cao như núi.
Tham nhũng, rửa tiền
Viktor Fedorovych Yanukovych là một nhà chính trị Ukraina và từng là tổng thống nước này cho đến khi bị Quốc hội Ukraina phế truất hôm 22/2/2014.
Ông Viktor Fedorovych Yanukovych
Yanukovych c̣n bị chính đảng của ḿnh lên án là bỏ chạy hèn nhát, phản bội cũng như là đă lừa dối Ukraina và bóc lột đất nước.
Sau khi Yanukovych rời đi, biệt thự của ông ở ngoại ô Kiev (rộng 140 ha, gồm nhiều dinh thự và hồ nước, băi cỏ) bị bỏ trống và mở cửa cho người dân vào xem. Họ đă tận mắt thấy cuộc sống xa xỉ của Yanukovych, trong khi lương chính thức hàng năm của vị này chỉ có 20.000 USD, nhưng chỉ riêng mùa xuân 2010 đă chi mua 53 triệu USD cho các loại đèn thắp sáng.
Dinh thự sang trọng, nguy nga và tráng lệ Mezhyhirya của cựu Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych hiện đă được sử dụng như một bảo tàng, mở cửa cho công chúng đến thăm quan.
Cơ quan điều tra nước này đă liên lạc với các tổ chức quốc tế, chính thức yêu cầu hỗ trợ t́m ra các tài khoản ngân hàng và tài sản của Yanukovych cùng các cấp dưới sở hữu. Họ cũng nghi ngờ ông này đă tạo dựng những điều kiện thuận lợi cho con trai trở thành tỷ phú từ một nha sỹ với những tài sản sinh lợi nhiều nhất ở Ukraine.
Giấu tiền, vàng, kim cương
Muammar Abu Minyar al-Gaddafi là nhà lănh đạo trên thực tế của Libya (Tổng thống Gaddafi) từ một cuộc đảo chính lật đổ vua Libya năm 1969. Gaddafi đă tự gọi ḿnh là "Vua của các vị vua châu Phi" và "lănh tụ của chủ nghĩa Hồi giáo".
Là lănh đạo quốc gia có trữ lượng dầu mỏ dự trữ lớn nhất châu Phi đă mang về cho Gaddafi số lượng ngoại tệ khổng lồ, vốn được cho là phải thuộc về người dân. Số tiền này đă được Gaddafi cất giữ một cách tinh vi bằng nhiều dạng, từ tiền mặt, cổ phiếu tới bất động sản dưới nhiều cái tên khác nhau, rải khắp nhiều quốc gia.
WikiLeaks từng tiết lộ một công hàm của Bộ ngoại giao Mỹ cho biết, chính phủ Libya dưới thời Gaddafi có 2% cổ phần tại hăng xe hơi Ư Fiat, 15% cổ phần tại Công ty dầu mỏ Tamoil, 7,5% cổ phần trong Câu lạc bộ bóng đá Juvetus, 3,27% cổ phần tại tờ Thời báo Tài chính uy tín.
Ông Muammar Abu Minyar al-Gaddafi
Tại Anh, gia đ́nh Gaddadi sở hữu một biệt thự trị giá hơn 16 triệu USD ở bắc Luân Đôn, ṭa nhà Portman rộng 13.615 m2 ở Oxford Street, nhiều cửa hàng, văn pḥng ở khu West End thuộc thành phố này cùng một biệt thự tiện nghi ở New Georgia.
Ở Mỹ, Gaddafi là chủ của một biệt thự tại Englewood (New Jersey) - khu vực bất động sản đắt đỏ bậc nhất nước này.
Gaddafi đă thông qua Ngân hàng nước ngoài Ả Rập, thuộc Ngân hàng trung ương Libya, để mua 7.065 ha đất ở Andalucia (Tây Ban Nha) rồi cho xây một sân golf 18 lỗ cùng khoảng 2.000 ngôi nhà trên diện tích này.
Ngoài số lượng tiền mặt, kim cương, vàng trị giá 1,4 tỉ USD nhiều khả năng đang nằm tại Nam Phi, Gaddafi được cho là có các tài khoản USD khoảng 9 tỉ ở Ư, 3,6 tỉ ở Canada, 2,5 tỉ ở Áo và 1 tỉ ở Thụy Sĩ… Những tài khoản này hiện đă bị các nước sở tại phong tỏa.
Nhà phân tích tài chính Mohammed Haraba nhận định rằng nhiều khả năng các tài sản bí mật được gia đ́nh Gaddafi cất giữ hoặc do trung gian che giấu sẽ không bao giờ được t́m ra. "Gaddafi đă dành nhiều năm để làm những việc mà giới siêu giàu thế giới đă làm - giấu tiền. Tiền có thể ở trong các tổ chức tài chính phương Tây, cũng có thể ở trong tay những nước đồng minh cũ như Algérie, Syria, thậm chí Zimbabwe".
Trả giá bằng cái chết không b́nh yên
Ngày 27/6/2011, Gaddafi và hai người thân cận nhất - con trai Saif al Islam và lănh đạo t́nh báo Abdullah al Sanousi đă chính thức bị Ṭa án H́nh sự Quốc tế ở La Hay ra lệnh truy nă quốc tế.
Gaddafi chính thức bị lật đổ vào cuối tháng 8/2011. Ngày 20/10, quân đội của Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya (NTC) đă tấn công Sirte, quê hương - thành tŕ cuối cùng của Gaddafi.
Theo một số nguồn tin, Gaddafi bị bắt khi đang trốn trong một ống cống. Ông ta đă cầu xin tha mạng và van xin các binh sĩ nổi dậy "đừng bắn", nhưng sau đó đă chết do bị một viên đạn bắn vào đầu.
Binh sĩ NTC viết lên cống bằng sơn màu xanh ḍng chữ "Nơi trốn của Gaddafi, con chuột cống" và chuyền nhau khẩu súng lục bằng vàng của ông ta.
Trong thời gian gần 42 năm nắm quyền, Gaddafi đă tạo ra một hệ thống chính quyền của riêng ḿnh, hỗ trợ các nhóm vũ trang cực đoan. Ông là người đă cầm quyền một chính phủ có thể được xem là chế độ độc tài, độc đoán và tàn bạo nhất Bắc Phi.
Thi thể của Gaddafi sau đó được đưa đến Misrata với 2 cái lỗ trên ngực và thái dương, được đặt trong một pḥng lạnh dùng để chứa thịt gia súc cùng với thi thể của con trai Mu'tasim. Tại đây, người ta xếp những hàng dài để được vào xem tận mắt thi thể Gaddafi, dắt theo cả con cái. Họ tạ ơn Thượng Đế và đổ ra đường ăn mừng cái chết của Gaddafi.
Tờ New York Times đă đăng tải tường thuật của Mansour Dhao Ibrahim, một phụ tá, được cho là anh em họ của Gaddafi: Gaddafi đă "rất sợ NATO", trong những ngày cuối đời, ông phải ăn gạo sống và ḿ ống nhặt được từ các nhà dân bỏ hoang, than thở về việc không có điện và nước.
Đến ngày 25/10, Gaddafi cùng con trai Mutassim và cựu bộ trưởng quốc pḥng dưới chế độ Gaddafi Abu Bakr Younis được đem chôn tại một nơi bí mật trong sa mạc, trái với mong ước trong di chúc của Gaddafi, muốn được chôn cất bên cạnh "gia đ́nh và bạn bè" ở quê hương ḿnh.
Tổng thống Obama khẳng định: "Tôi cho rằng, cái chết thê thảm của nhà độc tài Gaddafi là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho những nhà độc tài khác trên thế giới, rằng nhân dân cần được tự do, họ cần được tôn trọng quyền sống cũng như nguyện vọng cơ bản của ḿnh".
Lan Dương (tổng hợp)