Trung Quốc: Gieo gió, gặp bão

Người dân Trung Quốc bắt đầu phải đối mặt với nạn khủng bố. Các vụ tấn công xảy ra ngày càng thường xuyên hơn. Nhưng đó là hậu quả từ chính sách đàn áp các sắc tộc thiểu số mà Bắc Kinh đã liên tục theo đuổi từ hàng chục năm qua.

Thông tín viên của báo Le Figaro từ Bắc Kinh, Patrick Saint Paul, phân tích về hiện tượng đe dọa khủng bố ngày càng đè nặng lên đời sống hàng ngày của người dân Trung Quốc. Người Trung Quốc ý thức được rằng hiểm họa đó có thực tương tự như tình trạng tham nhũng làm lũng đoạn kinh tế đất nước hay hiện tượng ô nhiễm không khí, thu hẹp tuổi thọ của người dân xứ này.

Các vụ tấn công ở nhà ga Côn Minh rồi Urumqi đã làm hàng chục người thiệt mạng - REUTERS /Petar Kujundzic

Từ mùa thu năm ngoái, các vụ khủng bố, tấn công ngày càng thường xuyên xảy ra và càng trở nên khốc liệt hơn. Thủ phạm những vụ khủng bố đó đã chứng minh là họ có thể ra tay ở quy mô lớn, có khả năng nhắm vào bất kỳ một mục tiêu nào và ở vào bất kỳ thời điểm nào.
Khủng bố hay bạo động không chỉ khoanh vùng ở Tân Cương, nơi đa số dân cư là người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi, nói tiếng Thổ mà đã mở rộng ra khắp mọi nơi. Tác giả bài báo điểm lại các vụ tấn công gần đây như vụ khủng bố tự sát hồi tháng 10/2013 ngay tại quảng trường Thiên An Môn, thủ đô Bắc Kinh. Quảng trường này là biểu tượng của phong trào nổi dậy mùa xuân năm 1989.
Rồi đến tháng 3/2014 là vụ thảm sát ở nhà ga Côn Minh- Vân Nam làm 29 người chết, gần 150 người bị thương. Gần đây nhất là vụ nổ tại một ngôi chợ ở Urumqi, thủ phủ Tân Cương. Chính quyền Trung Quốc liền sau đó đã tuyên chiến với quân khủng bố và hứa « nhổ cỏ tận gốc » trong vòng một năm.
Bắc Kinh luôn quy trách nhiệm cho cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ, theo đạo Hồi và tố cáo các tổ chức khủng bố có liên hệ trực tiếp với Al Qaeda. Đảng Hồi giáo Turkestan TIP và Phong trào Hồi giáo Turkestan trong tầm ngắm của Trung Quốc và bị tố cáo theo chân các tổ chức cực đoan đang hoành hành tại các nước Trung Á sát cạnh với Trung Quốc. Tuy nhiên mối quan hệ giữa các thành phần khủng bố hoành hành tại Trung Quốc với mạng lưới Al Qaeda trước mắt chưa được chứng minh.
Theo phóng viên của Le Figaro, làn sóng tấn công nhắm vào Trung Quốc trong thời gian gần đây thể hiện bức súc ngày càng lớn của những thành phần cực đoan nhất trong cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ : đó là những người bị bỏ quên trong tiến trình phát triển kinh tế và là những nạn nhân của chính sách đàn áp nhắm vào các sắc tộc thiểu số mà Bắc Kinh đã liên tục áp dụng từ hàng chục năm qua.
Nói cách khác, nhà báo Patrick Saint Paul cho rằng, Trung Quốc gieo nhân nào, hưởng quả nấy. Trong bối cảnh đó, tác giả e rằng, để bài trừ tận gốc rễ nạn khủng bố, để tránh cho người dân phải sống trong lo sợ, Bắc Kinh sẽ khó có thể chỉ dùng vũ lực để giải quyết một vấn đề mang nặng mầu sắc chính trị.

Bào Đồng, nguyên thư ký của Triệu Tử Dương, bị bắt

Lần đầu tiên, an ninh Trung Quốc bắt nhốt người cựu cán bộ lãnh đạo tâm tiếng Bào Đồng. Trong những năm qua, trước ngày tưởng niệm thảm sát Thiên An Môn, nhà ly khai thường “được yêu cầu” ra khỏi Bắc Kinh. Theo Asia News, ít nhất 80 người, từ trí thức, luật sư, nhà báo và tín đồ Thiên Chúa giáo bị bắt và điều tra về các hoạt động bị xem là “nhạy cảm”.

Ông Bào Đồng, cựu Ủy viên trung ương đảng CS Trung Quốc, trả lời phỏng vấn tại nhà riêng, Bắc Kinh, 20/02/2013. Reuters

Để ngăn chận người dân Trung Quốc tưởng niệm vụ đàn áp phong trào dân chủ Thiên An Môn cách nay 25 năm, an ninh Trung Quốc đã bắt giam và cô lập ít nhất 80 người theo bản tin của Asia News ngày hôm nay 03/06/2014.
Trong danh sách này, có nhà ly khai Bào Đồng, nguyên là thư ký của Tổng bí thư Triệu Tử Dương, nhà lãnh đạo có xu hướng dân chủ (bị cách chức năm 1989 và bị quản chế cho đến khi qua đời vào tháng 1/2005).
Cả hai ông, Triệu Tử Dương và Bào Đồng, vào mùa xuân 1989, đã chống lại giải pháp can thiệp quân sự của phe Đặng Tiểu Bình và Lý Bằng.
Theo lời của người con trai, Bào Phác, thì thân phụ của ông đã bị dẫn đi mất tích và không thể nào truy tìm dấu tích. Cũng theo Bào Phác, thì đây là lần đầu tiên cha ông bị bắt. Trước đây, mỗi đầu tháng 6, an ninh chỉ đến nhà “khuyên” ông đi ra khỏi thủ đô mà không bao giờ cưỡng chế.
Tháng 06/1989, khi phong trào sinh viên, công nhân đòi dân chủ lên cao điểm với hàng chục ngàn người bám trụ tại Thiên An Môn thì Tổng bí thư Triệu Tử Dương và Bào Đồng, do chống lại giải pháp sử dụng quân đội “giải tỏa” quảng trường, bị cách chức, bị bắt giam. Sau đó, Đặng Tiểu Bình và Lý Bằng triệu quân từ Nội Mông về Bắc Kinh để đàn áp.
Hội Chữ thập đỏ Trung Quốc lúc đầu cho biết có 2600 người chết, nhưng sau đó rút lại con số này. Các hiệp hội bảo vệ nhân quyền thấm định có từ 200 đến 2000 nạn nhân, còn chính quyền Trung Quốc thì hoàn toàn im lặng.
Ông Triệu Tử Dương bị giam và quản chế đến khi qua đời. Ông Bào Đồng bị giam 7 năm và bị quản thúc hơn 10 năm sau đó.

“Trung Quốc phải nhìn nhận sự thật lịch sử”

Trong một phản ứng nhân tưởng niệm 25 năm vụ thảm sát Thiên An Môn, Đài Loan kêu gọi chế độ Trung Quốc “không nên chối bỏ lịch sử mà hãy nhìn vào sự thật”. Hội đồng Hoa lục sự vụ, cơ quan có tránh nhiệm soạn thảo chính sách đối với Trung Quốc cho rằng “biến cố 04/06 là sự kiện không thể chối bỏ được. Phải trực diện nhìn vào lịch sử thì (Trung Quốc) mới làm vết thương lành da, chuyển hóa và mới tiến tới được".

Thanh Hà, Tú Anh, rfi

quá đã! đúng là gậy ông đập lưng ông