“Nếu có chết v́ vai diễn để phục vụ cho nền nghệ thuật, th́ cái chết đó cũng xứng đáng”.
Có thể nói Chánh Tín đă ghi tên ḿnh vào lịch sử điện ảnh Việt Nam như một trong những nam diễn viên nổi tiếng và được nhiều người mến mộ nhất chỉ với một vai diễn thành công vang dội trong phim 8 tập về đề tài t́nh báo (1982 - 1987) có tên gọi Ván bài lật ngửa.
Từ một diễn viên ít được biết đến, chỉ sau bộ phim được coi như đỉnh cao của điện ảnh Việt Nam một thời, Chánh Tín đă vụt sáng thành một ngôi sao. Riêng nhân vật chính Nguyễn Thành Luân do ông thủ vai đă để lại ấn tượng sâu đậm trong ḷng biết bao khán giả nhiều thế hệ. Đó thực sự là vai diễn để đời, gắn liền với tên tuổi của Chánh Tín, như một định mệnh.
Nhớ lại về một thời vàng son trong nghề, với Chánh Tín, đó quả thực là một cơ duyên hiếm có và may mắn của cả một đời nghệ sĩ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, để có thể giữ vững một h́nh tượng đẹp trong mắt công chúng qua vai diễn Nguyễn Thành Luân, nam nghệ sĩ đă nhiều lần bị ám sát và xém bị giết.
Trong cuộc tṛ chuyện với phóng viên dưới đây, Chánh Tín c̣n bày tỏ tâm trạng không oán trách bất cứ điều ǵ sau những ngày sóng gió vừa qua. Ông cũng phủ nhận khả năng sẽ sang Canada định cư, v́ đó là điều... xa vời. Ngoài ra, nam nghệ sĩ gạo cội c̣n chia sẻ chân thành về minh tinh một thời Thẩm Thúy Hằng.
NSƯT Nguyễn Chánh Tín tại buổi gặp phỏng vẩn chiều qua.
Không oán trách công chúng!
- Hiện tại, tâm trạng của ông đang như thế nào sau những ngày vừa qua?
Tôi vẫn khỏe. Tôi bị trầm uất và sinh bệnh là do chuyện nhà của tôi có nhiều uẩn khúc khiến tôi phải đấu tranh với ngân hàng chứ tôi không trách công chúng làm ǵ. Bạn thân nói xấu ḿnh th́ ḿnh mới buồn, c̣n với công chúng, ai hiểu tôi th́ tôi cảm ơn, không hiểu th́ tôi vẫn cảm ơn sự chú ư của họ đối với tôi. Tuy nhiên, tôi nghĩ họ cũng không nên tự do ngôn luận quá, v́ như vậy sẽ vô t́nh chà đạp một cách vô ư thức đến người khác.
Thật ra, tôi cũng đâu phải là Tiên, là Phật ǵ mà không buồn khi đọc những bài viết hiểu sai về ḿnh. Buồn lắm chứ, nhưng làm sao có quyền bịt miệng người không thích ḿnh. Chỉ có người lợi dụng mối quan hệ thân thiết để thâu băng ghi âm, rồi dựa vào đó hăm hại, tung những điều bất lợi cho tôi th́ mới khiến tôi mới bất ngờ. Ḿnh sống thật nhưng bị người ta lợi dụng th́ đành chịu.
Một công ty đến hồi phá sản dĩ nhiên phải có nợ. Có nợ th́ trả, khi nào trả không được th́ luật pháp xử lư. C̣n hành động ghi âm rồi tung lên mạng với mục đích bêu xấu cá nhân khi chưa có quyết định của ṭa án đó là phạm pháp. Một số báo mạng đăng lại lời ghi âm này cũng là phạm pháp. Tôi nghĩ đất nước ḿnh cần có luật pháp nghiêm ḿnh. Nếu không sớm th́ muộn ǵ, tôi tin luật pháp sẽ xử lư thích đáng những điều sai trái này mà tôi không cần kiện tụng.
- Khi câu chuyện mất nhà của ông xảy ra, đă có nhiều luồng ư kiến trong showbiz bày tỏ sự đồng cảm và ủng hộ, nhưng đồng thời cũng có người "ghét ra mặt". Ông nghĩ ǵ về quan niệm showbiz Việt vốn không có t́nh người?
Tôi cảm động khi biết nhiều người c̣n yêu thương tôi. Bởi thế, tôi đă quyết định gửi tặng ca khúc "Bến an b́nh" đến với công chúng trong lúc này. Đây là bản nhạc rất hợp tâm trạng của tôi khi có hai luồng dư luận khác nhau. Bài hát do tôi viết lời và tŕnh bày, nhạc sĩ Vũ Quốc Việt phối khí này sẽ được chọn làm nhạc chính trong bộ phim Đại ca U70. Trong bài hát có câu "Đừng oán trách chi cuộc sống ưu phiền. Đừng phân tích chi bài toán nhân gian. Mà hăy sống như đời sống đáng như. Và ta sẽ yêu cuộc sống đáng là".
Nói thật, nếu không nắm vững quan niệm sống này, chắc tôi chết lâu rồi. Miệng đời ghê gớm lắm. Sống trong xă hội này, người thương th́ ít, người ghét th́ nhiều. Nếu tôi không đi theo thuyết nhà Phật th́ do ngă từ lâu rồi.
Khi chuyện mất nhà xảy ra, báo chí tới phỏng vấn đă bất ngờ khi thấy tôi cứ cười và lạc quan. Họ nghĩ tôi không có ǵ buồn khổ cả, nhưng tôi nghĩ, nếu ḿnh có buồn sầu thảm th́ hoàn cảnh cũng có thay đổi được đâu. Tôi cứ sống thật như vậy. Ở đâu cũng có t́nh người và sự ghen ghét, đố kỵ, thủ đoạn và sự thật, cá lớn nuốt cá bé, cái xấu thắng cái thiện vốn xảy ra hằng ngày. Tôi nay đă hơn 60 tuổi rồi, nên không quan trọng chuyện đó nữa.
- Cứ mỗi lần gặp sóng gió trong cuộc đời, ông rút ra được bài học kinh nghiệm ǵ cho ḿnh?
Đời tôi đâu chỉ có một lần sạt nghiệp như bây giờ, v́ trước kia tôi đă từng lận đận trong sự nghiệp. Sau ngày giải phóng, tôi đang nổi tiếng và có trong tay đủ thứ tài sản th́ bị mất hết. Tôi trắng tay từ đó. Đă vậy, v́ thời đó cấm nghệ sĩ, nên tôi phải đi bán thơm, rau muống, c̣n vợ ủi đồ, dịch sách… Sau này vô đoàn Bông hồng, tôi nổi tiếng và thành công khi đóng chung với chị Thẩm Thúy Hằng như một số vở: Đôi bông tai, Hoa sim gai trắng, Cho t́nh yêu mai sau, Đôi mắt, Nila,...
Sau này tôi tôi mới được mời casting phim Ván bài lật ngửa. Thật ra, lúc đầu casting cho phim, tôi chẳng hy vọng ǵ. Tôi cũng không ngờ ḿnh lại thành công xuất sắc với vai Nguyễn Thành Luân và trở thành một h́nh tượng đẹp trong ḷng khán giả. Những tập sau đó, tôi đă cố gắng đóng thật hay, để không phụ ḷng công chúng và cuối cùng, sau bao năm phấn đấu, tôi đă nhận được t́nh cảm yêu mến từ phía khán giả trong những ngày vừa qua. Tôi thật cảm động và cho tôi gửi lời tri ân.
Trở lại với bài học kinh nghiệm, tôi rút ra được một ư có trong ca khúc "Bến an b́nh" đó là: "Thuyền rẽ sóng sang bờ bến an b́nh, để chân lư chen vào thẳm trong tim. Bờ cát trắng không c̣n dấu chân in, và ta sẽ yêu cuộc sống an b́nh". Nói chung, sống trong đời, đừng có trách oán ǵ cả, th́ sẽ “an b́nh”.
- Với vai diễn trong phim "Ván bài lật ngửa", có bao giờ ông thấy ḿnh thật dũng cảm v́ dám nhận vai nhạy cảm trong thời buổi chính trị rối ren như bấy giờ?
Đúng là hoàn cảnh lịch sử một phần đưa đẩy tôi đóng vai Nguyễn Thành Luân, v́ lúc đó t́nh h́nh chính trị rối ren và rất nhạy cảm. Vào thời đó, nếu đóng những dạng vai lịch sử như thế này sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng, đời người trước sau ǵ cũng chết một lần. Là một diễn viên, nếu có chết v́ vai diễn của ḿnh để phục vụ cho nền nghệ thuật, cho đất nước, th́ cái chết đó cũng xứng đáng. Và một sự thật mà tôi cũng muốn tiết lộ, đó là khi đóng vai Nguyễn Thành Luân, tôi đă gặp rất nhiều nguy hiểm. Tôi đă từng bị theo dơi và xém bị giết nhiều lần.
Chánh Tín trong phim "Ván bài lật ngửa". (H́nh trên - Chánh Tín bên trái cùng Thương Tín).
- Thế giờ ông có sợ chết nữa không?
Bây giờ tôi chỉ sợ ḿnh không c̣n thời gian để chơi.
Sang Canada định cư là… xa vời!
- Ông sẽ khép lại cuộc đời sóng gió sau này bằng quyết định sang nước ngoài định cư chứ?
Chuyện đinh cư ở nước ngoài, tôi xin đính chính là một số báo chí đă đăng tin sai lạc. Con tôi chưa phải là công dân Canada, nên việc bảo lănh tôi sang đó đoàn tụ là một việc xa vời. Không biết chừng, khi đến ngày con tôi bảo lănh được tôi th́ tôi đă gần đất xa trời rồi cũng nên. Bởi thế, tôi sẽ không bàn đến chuyện này nữa. Tuy nhiên, cũng nói thêm rằng tôi là người miền Nam, thích ăn mắm quen rồi, nên sợ qua nước ngoài sẽ không thích hợp, vài ba bữa xin trở về th́ lại xa xôi quá!
- Sau những chuyện sóng gió vừa qua, ông cảm nhận ǵ về t́nh cảm của vợ dành cho ḿnh?
Đúng, nếu không có vợ chắc tôi sẽ mệt mỏi dữ lắm. Vợ tôi là người tượng trưng cho đa số phụ nữ Việt Nam, có sức chịu đựng bền bỉ và dẻo dai. Họ rất thương chồng và hy sinh v́ mái ấm gia đ́nh, đó là bản chất của người phụ nữ Việt Nam. Theo tôi được biết, đàn ông phương Tây thường thích cưới vợ Việt Nam, v́ họ thấy phụ nữ Việt rất chân t́nh và chịu khó. Riêng bà xă tôi c̣n có ḷng yêu thương tôi gần như tuyệt đối. Bà ấy là điểm tựa để tôi cảm thấy yên tâm.
- C̣n ông là một người đàn ông Việt Nam điển h́nh?
Khó nói lắm, v́ tôi hơi phong kiến một chút. Tôi được gia đ́nh giáo dục từ nhỏ, mang tâm thế "tề gia trị quốc b́nh thiên hạ", nên tính t́nh hơi gia trưởng và cách sống của tôi cũng vậy. Bây giờ lớn tuổi rồi nên tôi cũng không sống thoáng được như các bạn trẻ. Tôi vốn khó tính và kỹ tính.
Thời trẻ của NSƯT Chánh Tín.
- Hẳn thời trai trẻ ông từng là một “quư ông đào hoa”?
Năm 23 tuổi tôi đă nổi tiếng với vai tṛ ca sĩ và đoạt giải thưởng trong nghề. Sau năm 75, tôi trở thành một diễn viên nổi tiếng của cả đất nước với phim Ván bài lật ngửa. Bởi thế, khán giả đến với tôi từ năm 23 tuổi đến nay rất đông. Tôi chẳng phải là Phật để không bị sa ngă. Nhưng điều đó không phải là lăng nhăng, v́ tôi c̣n gia đ́nh. Ai đến với tôi và yêu quư tôi th́ phải chấp nhận một cách ṣng phẳng trong t́nh cảm, thế thôi.
- Ông có tiếc nuối khi ngắm lại một thời trai trẻ của ḿnh qua những tấm ảnh c̣n lưu giữ lại?
Tôi chẳng tiếc ǵ. Mỗi người có một thời, đừng nên ôm quá khứ làm ǵ. Như thời gian vừa qua, có nhiều người v́ không hiểu tôi nên mới trách tôi là "ăn mày quá khứ", nhưng tôi có xin tiền ai đâu. Tôi làm th́ tôi chịu, chấp nhận nhà mất. Tôi cũng chẳng sống ảo tưởng, v́ mỗi thời kỳ đều có nét đẹp khác nhau.
Chánh Tín và vợ.
Tiếc cho Thẩm Thúy Hằng
- Từng là một nam diễn viên điển trai bậc nhất, ông nghĩ ǵ về vai tṛ của nhan sắc đối với sự thành công của một nghệ sĩ?
Theo tôi, làm nghệ thuật, yếu tố ngoại h́nh là ưu điểm thứ nhất. Ngoại h́nh quyết định 50% sự thành công trong nghề, 50% c̣n lại là do tài năng và may mắn. Riêng ai không có ngoại h́nh th́ phải cố gắng gấp đôi mới được.
- Ngày xưa, chắc ông được "săn đón" nhiều lắm?
Không có sự thành công nào trong cuộc đời nghệ sĩ mà không được săn đón hoặc không đi kèm với sự săn đón.
- "Đại gia" th́ sao, ông có được “đại gia” săn đón?
"Nữ đại gia" th́ nhiều chứ "nam đại gia" th́ không. Thật ra tôi sống chỉ biết chú trọng vào nghệ thuật, cũng chỉ thích đi làm bằng cái tâm, thích khẳng định bản thân bằng đôi chân thôi. Tôi muốn tự làm kiếm tiền nuôi người phụ nữ ḿnh yêu, chứ tôi không thích xài tiền người phụ nữ khác mà ḿnh thương yêu để mất đi giá trị của người đàn ông.
- Vậy ông nghĩ ǵ về chuyện chân dài cặp "đại gia" trong showbiz hiện tại?
Cho tôi miễn b́nh luận vấn đề này, v́ mỗi thời đại có cách nh́n nhận khác nhau. Ngày xưa nghệ sĩ nổi tiếng sẽ đi kèm với tiền, v́ cát-xê của họ rất cao, chuyện có "đại gia" bên cạnh để kiếm thêm thôi. Những gương mặt đàn anh,đàn chị như Thẩm Thúy Hằng, Hùng Cường, Thành Được, Thanh Lan, Bạch Tuyết,... đều rất giàu có ở thời đó. Họ tự sắm nhà, mua xe từ năng lực của ḿnh. Họ cũng không cần bất cứ một người giàu nào, ngoại trừ đó là người yêu.
- Khi nhắc lại một tên tuổi nổi tiếng như Thẩm Thúy Hằng, ông sẽ ấn tượng điều ǵ nhất?
Tôi có dịp làm việc chung với chị Thẩm Thúy Hằng từ năm 1972 đến 1982. Cái ấn tượng đẹp nhất là lần đầu tiên tôi về đoàn Bông hồng, dù có nhiều người nổi tiếng hơn tôi, nhưng chị vẫn chọn tôi làm diễn viên chính. Lúc đó tôi mới khoảng 25 tuổi, nhỏ hơn chị 13 tuổi nhưng vẫn được làm "kép". Chị có cặp mắt nh́n xa đánh giá được tài năng của tôi từ thời c̣n trể, nên đă chọn tôi làm việc cùng.
- Theo ông, đâu mới là lư do để showbiz Việt khó kiếm thêm một minh tinh tài sắc vẹn toàn thứ 2 như Thẩm Thúy Hằng?
Mỗi một diễn viên khi đă lên cấp độ nào đó th́ khó có người thay thế. Chị Thẩm Thúy Hằng, Kim Cương hay chị Kiều Chinh, Bạch Tuyết, Trà Giang,… là những ngôi sao có cả quá tŕnh lao động nghệ thuật chứ không phải nổi tiếng nhờ công nghệ lăng-xê. Ngày xưa cũng có lăng-xê mà người ta c̣n gọi là "ḷ", nhưng họ chỉ nổi tiếng ở một mức độ nhất định thôi.
Thẩm Thúy Hằng là một nghệ sĩ tài hoa vẹn toàn cả về tài năng lẫn sắc đẹp. Chị Hằng vốn đẹp từ trong trứng. Sau này v́ một lư do nào đó chứ chị ấy không cần sửa sắc đẹp cũng đă là "người đẹp B́nh Dương", là hoa hậu rồi! Thật khó để so sánh với những đàn chị kể trên.
Chánh Tín từng gắn bó rất lâu năm với minh tinh Thẩm Thúy Hằng.
- Ông có tiếc nuối điều ǵ về quyết định lui ở ẩn của Thẩm Thúy Hằng?
Chuyện lui về ở ẩn th́ ai cũng có giai đoạn, buộc họ phải giữ h́nh tượng. Cũng như tôi, đến một lúc nào đó cung sẽ lui về hậu trường. Chị Hằng năm nay hơn 70 tuổi th́ làm sao đẹp như tuổi thanh xuân? Tôi chỉ tiếc một điều là khi c̣n ở thời vinh quang, chị quá đẹp mà vẫn đi phẩu thuật thẩm mĩ. Tôi rất tiếc và uổng. Tuy nhan sắc thay đổi nhưng tài năng th́ không phai mờ, bằng chứng là những thước phim của chị ấy rất tốt và có giá trị.
- Từng gắn bó với nhau, có lư do ǵ khiến anh với Thẩm Thúy Hằng không dính nghi án t́nh cảm?
(Cười), Chị ấy lớn hơn tôi 13 tuổi th́ tôi nào dám. Tôi biết chị Thẩm Thúy Hằng từ trước năm 75. Lúc đó tôi c̣n là con nít, mỗi lần thấy chị ấy là cứ lon ton theo sau v́ hâm mộ. Chị ấy như cây đa, cây đề trong nghề, nên khó mà nảy sinh chuyện t́nh cảm. Hơn nữa, ngày xưa có tôn ty trật tự chứ không có kiểu "phi công trẻ lái máy bay" như bây giờ.
- Nhiều nghệ sĩ trẻ chẳng ngại bày tỏ quan điểm, những người làm nghệ thuật thường rất dễ lăng nhăng. Thế ông nghĩ sao?
Đó là quan điểm của họ, c̣n tôi th́ không!
Xin cảm ơn NSƯT Chánh Tín và chúc ông thật b́nh an!
Hà Nhuận Nam (Khampha.vn)