Ông Hồ Ngọc Nhuận một dân biểu đối lập thời Việt Nam Cộng Ḥa từng nhiều lần công khai chống chính phủ và cũng là nhân chứng lịch sử trong những ngày cuối cùng của Sài G̣n. Sau năm 1975 ông tham gia vào chế độ mới với cương vị Phó chủ tịch UBMTTQ thành phố. Trong vị trí mới này ông cũng lại tiếp tục chống chế độ khi ủng hộ ư tưởng thành lập Đảng Dân Chủ Xă hội làm đối trọng với Đảng Công sản Việt Nam. Mặc Lâm có cuộc phỏng vấn với ông để t́m hiểu tâm tư của một chính trị gia đặc biệt của đất nước, mời quư vị theo dơi.
Ông Hồ Ngọc Nhuận một dân biểu đối lập thời VNCH
Mặc Lâm: Theo như chúng tôi được biết khi c̣n là một dân biểu trong Quốc hội của Việt Nam Cộng Ḥa ông từng bị mời nhiều lần để nói chuyện về các hoạt động chống lại chính phủ. Xin ông vui ḷng cho biết những buổi nói chuyện ấy như thế nào khi bản thân ông được đặc quyền miễn xâm phạm của một dân biểu vào lúc ấy?
Hồ Ngọc Nhuận: Họ hỏi có một chuyện thôi: “Tại sao anh nói anh không phải là cộng sản? Tại sao anh chống ông Thiệu, chống Mỹ, chống tụi tôi? Bởi v́ cộng sản đúng đắn và anh đi theo mà anh nói anh không phải là cộng sản là sao?”
Tôi nói các anh có thấy từ ngày xưa cho tới bây giờ, nếu nói tới những người chống cộng quyết liệt nhất là ai không? Là những người công giáo, những đồng bào công giáo ngoài kia vô trong này nữa. Tại sao bây giờ có những người như linh mục, mà không phải một người, mà cả những người ban đầu c̣n hơi độc lập nhưng sau cùng họ cũng ngă theo.
Số người đó không phải là ít. Có phải là họ đi theo cộng sản không? Dứt khoát là họ không theo cộng sản. Nhưng tại sao họ chống? Bây giờ th́ những người Phật giáo, rất nhiều sư săi, ni cô xuống đường. Họ bị đàn áp kinh khủng. Càng đàn áp càng chống. Như vậy họ là người hữu thần mà họ lại theo cộng sản? Không phải là họ theo cộng sản, dứt khoát là như vậy. Mấy anh không đi sát với nhân dân c̣n tôi, tôi đi cùng hết.
Tôi nói, ngày xưa mấy anh gọi tụi tôi là bù nh́n, là ngụy c̣n bây giờ mấy anh là cái ǵ? Các anh chả có làm cái ǵ cho dân hết trọi th́ mấy anh là cái ǵ? Tôi nói công khai nhưng dần dần họ không cho tôi nói nữa
Hồ Ngọc Nhuận |
Giờ đây tôi đề nghị các anh, lên xe buưt xem th́ đa số các cháu thanh niên soát vé nó cụt ngón tay trỏ. Nó chặt đủ kiểu. Cháu tôi bị đi lính khi ngồi gác đêm ở trong đồn nó cũng làm cướp c̣ cho văng ngón tay trỏ. Hay đi hành quân nó cũng lấy ng̣i nổ trong trái lựu đạn rồi nhét trong giày lính cho nổ banh cái bàn chân. Thà nó mất bàn chân hay ngón tay chứ không sợ mất mạng.
Như vậy là người ta không chịu nỗi chiến tranh, thế thôi. Bao nhiêu dân t́nh các làng, các xă di dân. Sài g̣n này là cái túi chứa tất cả bà con ở các nơi về. Đó là tôi nói về thanh niên. C̣n cái điều mà tôi sắp nói đây chẳng hạn, mà sau đó là tôi ân hận. Tôi gây một cái nạn cho họ (những người trốn lính) khi tôi nói: bây giờ các anh vô mấy cái chùa xem mấy người mặc áo nhà tu. Ư tôi muốn nói tới mấy ông đạo Dừa, đạo này kia. Tại sao? là tại v́ họ nói họ là tù nhân lương tâm nên họ không chịu đi lính, họ chấp nhận vô tù. C̣n mấy cái chùa, các anh đi thăm mấy cái chùa đi, sao mà bây giờ họ tu dữ vậy mà toàn là thanh niên không hà! Đó là tại v́ người ta không thích, không chấp nhận chiến tranh.
Một ngươi phụ nữ đi ngang qua một biểu ngữ của đảng cộng sản VN. AFP |
Sau đó một thời gian ngắn, tôi được biết tin là tất cả các chùa ở nhiều tỉnh bị bố ráp hết để bắt mấy ông trốn quân dịch. Đó là thời kỳ người ta chống chiến tranh thế thôi. Tôi kể cho mấy ổng nghe nhiều kinh nghiệm về vấn đề là quân đội Việt Nam là không có đánh. Bây giờ nh́n lại th́ có những cái ḿnh thấy bên nào cũng dở hết trơn nhưng nói chung hồi đó nó có những cái nạn như vậy chứ không phải tôi bôi bác
Mặc Lâm: Đă có bao giờ ông nói chuyện với cung cách ấy đối với cán bộ thời nay hay không khi mà chế độ bây giờ cũng có rất nhiều dị tật?
Hồ Ngọc Nhuận: Tôi nói thẳng với mấy ông bây giờ (cán bộ) lúc c̣n đi họp đi hành tôi nói thẳng. Tôi nói: “mấy anh gọi một số dân biểu trong quốc hội ngày xưa là dân biểu bù nh́n, dân biểu ngụy, quốc hội bù nh́n c̣n bây giờ đây tại sao quốc hội của mấy anh lại như vậy?”.
Ngày xưa tôi c̣n đi họp chứ giờ th́ không c̣n nữa. Tôi chọn bạn bè toàn là đại biểu quốc hội như ông Nguyễn Ngọc Hà hay ông Lư Chánh Trung cũng là đại biểu mấy khóa. Tôi nói, ngày xưa mấy anh gọi tụi tôi là bù nh́n, là ngụy c̣n bây giờ mấy anh là cái ǵ? Các anh chả có làm cái ǵ cho dân hết trọi th́ mấy anh là cái ǵ? Tôi nói công khai nhưng dần dần họ không cho tôi nói nữa. Bây giờ đây tôi cũng hỏi tại làm sao quốc hội Sài g̣n của chúng tôi ngày xưa, các đảng phái được vô, tôn giáo được vô c̣n bây giờ mấy anh bít hết chỉ có đảng của mấy anh thôi. Đó là đảng hội chứ quốc hội ǵ?
Mặc Lâm: Vâng thưa ông, có những dư luận được đặt ra là sau năm 75, từ một dân biểu của Việt Nam Cộng Ḥa, ông trở thành Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam. Có phải khi chấp nhận vị trí này ông đă hy vọng rằng công việc mới của ông sẽ đóng góp cho đất nước được nhiều hơn hay là v́ một sức ép nào đó đă khiến ông giữ chức vụ này?
Hồ Ngọc Nhuận: Trước hết tại v́ tôi chấp nhận ở lại trong nước và là một người gọi là có cảm t́nh với chế độ mới. Họ cho tôi ra tờ báo mới. Tôi cho ra lại tờ Tin sáng với Ngô Công Đức. Như vậy họ có một con đường mà ḿnh thấy. Ngay cả một số các nhà báo, đặc biệt là những nhà báo của Pháp cũng thấy đó là một ánh lóe sáng, một cái tia hy vọng cho đa nguyên về văn hóa.
Như Jean La Couture hay là Alain Richieux là nhà sử học của Pháp đă viết nguyên cuốn sách về tờ báo của tôi. Chỉ có điều là ông viết cuốn sách này vào những năm 80 th́ nhận xét rằng h́nh như có những điều mà Jean La Couture hy vọng là sẽ có những ǵ mới mẻ, khác hơn các nước. Đây là “cộng sản Việt Nam” nên có thể là khác với những “cộng sản” khác th́ h́nh như nó được xác nhận
Bây giờ đây tôi cũng hỏi tại làm sao quốc hội Sài g̣n của chúng tôi ngày xưa, các đảng phái được vô, tôn giáo được vô c̣n bây giờ mấy anh bít hết chỉ có đảng của mấy anh thôi. Đó là đảng hội chứ quốc hội ǵ?
Hồ Ngọc Nhuận |
Sau đó tôi khi viết trong cuốn “Đời Của Tôi” th́ tôi viết về điều này tôi viết lại tôi nói rằng là thật sự chỉ có mấy tháng sau th́ tờ Tin sáng của tôi bị đóng cửa. Nói tóm lại những lúc đầu là như vậy. Hay là họ mời tôi làm thành viên của cái đoàn Việt Nam để mà hiệp thương thống nhất Tổ quốc chẳng hạn. Có những điều mà ḿnh hy vọng là (đảng này) sẽ có những cái ǵ đó mới và khác với những đảng khác.
Tuy nhiên, dần dần th́ không thấy vậy. Ngay cả ví dụ như chuyện học tập cải tạo chẳng hạn, họ nói mấy tháng hay một năm. Ban đầu ḿnh nghĩ chỉ sợ họ bắn bỏ trôi sông thôi chứ như vậy th́ để coi sao. Dần dần thay v́ mấy tháng, một năm th́ có người “mút mùa” mười mấy, hai chục năm mới về. Rồi chết trong trại cải tạo luôn. Đó là những điều không thể chấp nhận được.
Lúc đầu có những dấu hiệu làm cho ḿnh hy vọng. Họ cho tôi làm báo hoặc là một số công tác khác hay như chuyện tôi chấp nhận vô Ủy ban Mặt trận đó nhưng đồng thời để tránh những vấn đề khác họ đă giao cho tôi một số việc này, việc kia mà tôi thấy không được.
Như vậy vô mặt trận th́ nó chung chung, mặt trận nhân dân nên nó cũng đỡ hơn một vị trí nào khác. Tôi được cử vào vị trí như một công chức cao cấp nhưng tôi không nhận nên tôi vào cái chỗ cũng là của họ nhưng là của nhân dân đó là Mặt trận Tổ quốc. Đó sự thật là vậy.
Mặc Lâm: Mặc dù từng là dân biểu trong thời đệ nhị cộng ḥa nhưng ông chưa từng được hiệp thương để thành đại biểu quốc hội trong chế độ mới như ông Lư Chánh Trung hay nhiều người khác có cùng căn cước chính trị như ông. Ông có thể cho biết lư do hay không?
Hồ Ngọc Nhuận: Tôi không bao giờ mơ tưởng, ảo vọng là họ chấp nhận cho tôi ứng cử vô quốc hội nhưng ví dụ nếu như họ kêu tôi ra th́ tôi đâu có chạy! Dù họ có nắm như thế nào đi nữa th́ tôi nghĩ nếu như ḿnh có vào quốc hội th́ ḿnh cũng có cái thế của ḿnh nhưng mà họ sợ lắm, không bao giờ dám. Họ không bao giờ đặt vấn đề vô quốc hội với tôi cả. Những người khác th́ họ cho vô, ví dụ như ông giáo sư Lư Chánh Trung dù ông cùng viết báo với tôi nhưng họ cho vô.
Họ nghĩ là tôi có một số kinh nghiệm nào đó về đấu tranh nghị trường, đấu tranh công khai, đấu tranh báo chí cả về vấn đề “xuống đường”, “lên đường” cho nên họ không bao giờ dám cho tôi vô quốc hội.
Bởi v́ trong một cuộc chiến th́ mỗi người đánh giá một kiểu. Người th́ nói “huynh đệ tương tàn”, người th́ nói “ư thức hệ”, người th́ nói “Bắc Nam”, người th́ nói “chiến tranh của Mỹ”
Hồ Ngọc Nhuận |
Mặc Lâm: Thưa ông, những hoạt động gần đây của ông cho thấy rằng nó cũng tương tự như những lúc ông đang tại chức thời Việt Nam Cộng Ḥa. Tuy nhiên cũng có những dư luận bên ngoài, đặc biệt là dư luận ở hải ngoại, họ rất buồn ḷng, phiền ḷng ông về những quá khứ trước năm 75, ông có cảm thấy ḿnh bị xúc phạm hay ông có buồn v́ không được chia sẻ những sự thật mà ḿnh ấp ủ bao nhiêu năm?
Hồ Ngọc Nhuận: Cảm ơn anh Mặc Lâm về câu hỏi này. Những người có ư như anh Mặc Lâm vừa mới nói đó cũng có nhưng không nhiều. Tôi hiểu là tại sao có những người có những lời nói và thái độ như vậy.
Bởi v́ trong một cuộc chiến th́ mỗi người đánh giá một kiểu. Người th́ nói “huynh đệ tương tàn”, người th́ nói “ư thức hệ”, người th́ nói “Bắc Nam”, người th́ nói “chiến tranh của Mỹ”. Ngày xưa tôi gọi đây là chiến tranh của Mỹ tại v́ ổng vô trong này từ cấp lớn đến cấp nhỏ ổng đều ở trên đầu, ổng làm cố vấn hết.
Từ trên xuống dưới là của ảnh hết, súng cũng của ảnh, hành quân cũng của ảnh, đánh ǵ cũng của ảnh và trách nhiệm cũng của ảnh. C̣n ông tổng thống trước khi ổng chạy đi th́ ổng lên tiếng chửi Mỹ. Cái người ủng hộ Mỹ nhất mà cũng quay lại chửi Mỹ th́ hỏi tôi không chống Mỹ sao được?
Tôi trở lại chuyện cuộc chiến tranh, trong gia đ́nh của tôi chẳng hạn, cháu chắt, anh em mà cũng chia thành hai phe. Anh em trong gia đ́nh mà c̣n chống nhau th́ tất nhiên khi buông súng rồi th́ vấn đề trách nhau, buồn nhau, hận nhau là cái chuyện thường.
Nó đi sâu vô từng con người, nó chia con người ra làm đôi, nó chia đất nước ra làm đôi, nó chia gia đ́nh ra làm đôi, anh em đánh nhau. Bây giờ có những người họ nói “thôi! dẹp! không nói chuyện cũ, không hận nữa” th́ quá mừng, quá hay nhưng nếu c̣n th́ ḿnh phải chịu
Hồ Ngọc Nhuận |
Sau đó v́ chuyện này không phải người ta tốt với nhau luôn. Thứ nhất là chế độ thắng trận này có những đối xử như làm mất nhà, mất của rồi mất cả mạng sống của người ta th́ làm sao mà không buồn, không hận được?
Nó đi sâu vô từng con người, nó chia con người ra làm đôi, nó chia đất nước ra làm đôi, nó chia gia đ́nh ra làm đôi, anh em đánh nhau. Bây giờ có những người họ nói “thôi! dẹp! không nói chuyện cũ, không hận nữa” th́ quá mừng, quá hay nhưng nếu c̣n th́ ḿnh phải chịu. Cho nên tôi không bao giờ lên tiếng về cái vụ này.
Tôi cũng không cắt nghĩa nữa. Bởi v́ làm sao mà cắt nghĩa một cái chuyện mà nó âm ỉ, âm thầm gặm nhấm cả cuộc đời một con người. Không cắt nghĩa hết được. Thôi th́ nếu mà được hiểu th́ tốt, nếu không được th́ để con cháu sau này nó phán xét. Cứ để ư những cái đó th́ đâu c̣n đầu óc đâu mà làm chuyện khác. Tôi biết những chuyện đó chứ.
Mười người th́ giỏi lắm vài ba người ở ngoài đó nói kiểu đó thôi c̣n đa số th́ nói “thôi dẹp”. Có người bà con ở bên ngoài họ lên tiếng về những thái độ này chứ không đợi tới tụi này. Mà ở trong này có anh em nào buồn th́ tôi nói buồn th́ buồn nhưng không để tâm đến những cái đó và khổ sở v́ nó mà buông xuôi mà ḿnh thất vọng hay chán chường.
Mặc Lâm: Cũng giống như ông vừa giải bày về việc chống chiến tranh Việt Nam. Bây giờ là vấn đề xảy ra mới đây: Thưa ông, sau khi ông lên tiếng và có thái độ rất mạnh mẽ ủng hộ việc lập ra đảng Dân chủ Xă hội để đối trọng với đảng Cộng sản Việt nam th́ ở trong nước có nhiều chống đối cũng giống như ở hải ngoại trước đây, đă cho rằng ông đang được trọng dụng mà tại sao lại nói ngược lại với chính sách của đảng đang đi. Vậy ông có câu trả lời cho những người này không?
Hồ Ngọc Nhuận: Thú thật với anh là có nhiều người không đáng để chúng tôi đáp lời. C̣n đa số những người mà tôi muốn họ lên tiếng th́ họ lại không lên tiếng. Tôi không muốn nhắc tới tên những người này nữa. Ngay cả báo Nhân dân, hay Quân đội Nhân dân họ mượn tên người này, mượn tên người kia để nói ngược với chúng tôi th́ như vậy đâu có chính đáng. Thí dụ như anh Đằng ảnh thách trưởng ban tuyên huấn nói chuyện với ảnh nhưng mà có ai lên tiếng đâu?
-Xin cám ơn ông.
Mặc Lâm, biên tập viên RFA
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Hồ Ngọc Nhuận: Một ḿnh chống hai chế độ.
