Một trong những “Người thầy đáng kính nhất của Mỹ”, tiến sĩ Châu Nhật Tân đang nắm trong tay ch́a khóa giúp khai mở điểm tốt đẹp nhất ở con người thông qua giáo dục.
Vào một ngày giữa tháng 5, trời nắng đẹp, không khí dịu mát trong khung cảnh c̣n nhuốm màu hoang sơ của đồi núi Tehachapi, bang California. Chúng tôi đang thăm Golden Hills (tạm dịch Đồi Vàng), từng thuộc công viên quốc gia Mỹ, nơi đang mọc lên một khu trung tâm bảo tàng văn hóa và tôn giáo trên toàn cầu. Và công tŕnh trong giai đoạn thi công là khu văn hóa người Việt (đă đưa trên Thanh Niên Tuần San số 363). Chủ nhân khu đất kiêm người chủ tŕ công tŕnh này chính là tiến sĩ (TS) Châu Nhật Tân.
Khởi nghiệp gian khổ
Theo lời TS Châu Nhật Tân, ông đến Mỹ vào đầu năm 1986, ở tiểu bang Virginia khoảng 3 tháng rồi chuyển về California định cư. Ông cho hay đă không nhận trợ cấp của chính phủ như nhiều người VN khác, dù đủ điều kiện.
Mặc dù điều kiện kinh tế không đủ sống nhưng sau khi mướn được căn hộ chung cư một pḥng ở Canoga Park, Los Angeles, ông đă mở cửa căn hộ đó cho những ai không nhà muốn vào ở th́ cứ vào ở.
TS Châu Nhật Tân kể lại rằng căn hộ luôn được mở cửa, và mỗi lần về đi học hoặc đi làm về lại thấy trong nhà có thêm người mới. Người đủ quốc tịch nhưng đại đa số là người VN, vốn gặp nhiều khó khăn trong việc ḥa nhập môi trường mới với văn hóa đầy khác biệt. Ngoài việc cho họ nương náu, ông giúp họ biết thêm những chương tŕnh học miễn phí của chính phủ, hay những chương tŕnh tài trợ, học bổng nếu họ muốn đi học hoặc giúp họ t́m kiếm việc làm… Từ căn chung cư một pḥng nhỏ bé ấy, không biết bao nhiêu người có được cuộc sống mới.
Công tŕnh chùa Một Cột tại khu văn hóa Việt ở Đồi Vàng, California
Vài năm sau, TS Châu Nhật Tân mở ra một số cơ sở điện tử và thành lập được quan hệ rộng răi trong ngành. Lúc đó các viên chức lo về trợ cấp đă liên hệ với ông để nhờ giới thiệu công ăn việc làm cho rất nhiều người mới định cư tại Mỹ. Đến năm 1990, ông vận động thành công với Quốc hội Mỹ để tiếp tục ngân sách cho người vào Mỹ và hỗ trợ ngân sách cho các học khu, các trung tâm dạy nghề. Cũng trong năm đó, ông được Quốc hội đề nghị trao giải thưởng là người thành công nhất, nhưng ông đă từ chối nhận.
Chia sẻ bí quyết để thành công trong một môi trường đầy khác biệt, TS Châu Nhật Tân cho biết: “Ch́a khóa để có được thành công là ḿnh phải tự luyện tâm tánh của ḿnh, tự trao cho ḿnh một lư tưởng, một t́nh cảm thật lớn, lư tưởng càng cao thượng bao nhiêu, t́nh cảm càng thiêng liêng bao nhiêu th́ sẽ là cái phao càng lớn bấy nhiêu để cho ḿnh không bị sa ngă, dễ dàng vực dậy và quên đi khó khăn mà ḿnh phải đối mặt”.
Người thầy đáng kính nhất
Vào tháng 9/2005, TS Châu Nhật Tân đă được vinh danh là “Người thầy đáng kính nhất của Mỹ” trong ấn bản thứ 9 của Who's Who Among America's Teachers, xuất bản năm 2004 - 2005. Ông cũng là tác giả soạn thảo nhiều tài liệu học thuật như bộ tự điển bách khoa Voviology Encyclopedia hiện được lưu tại Thư viện Quốc hội Mỹ tại Washington DC và nhiều tài liệu khác dành cho các đại học/thư viện tại Mỹ và toàn thế giới. Ông đă trả lời Báo Thanh Niên một số câu hỏi xung quanh về vấn đề học vấn tại VN và Mỹ:
- Theo TS, xă hội VN và Mỹ gặp vấn đề ở chỗ nào? Và hướng giải quyết?
TS Châu Nhật Tân: Cả thế giới, chứ không riêng ǵ ở VN đều gặp chung một vấn đề chính là giáo dục. Chỉ khác nhau ở mức độ phương tiện giáo dục thôi cứ cốt lơi th́ nơi nào cũng như như nhau. Nền giáo dục chỉ nhằm ở logic - hiện tượng và giai đoạn, tức là cứ thấy sai là sửa chứ không tiên liệu được, cái ǵ sẽ là cái sai và điểm nào sẽ đưa đến thất bại.
Nói rơ hơn, nền giáo dục chung chỉ dựa trên 2 nền khoa học chính là khoa học tự nhiên và khoa học xă hội. Hai nền khoa học này hỗ tương nhau, phát minh những phương tiện rồi phương tiện ấy áp dụng vào xă hội hay từ nhu cầu của xă hội nên dẫn đến những phát minh cho đời sống. Nhưng ở đời sống, nhu cầu vẫn có nhu cầu sai nên sự t́m ṭi cũng sẽ sai rồi kéo theo kết quả sai, rồi lại sửa sai, rồi lại sai, hay làm một chuyện xong th́ để lại cái hậu quả của chuyện đó, rồi lại t́m ṭi sự giải quyết chuyện sai ấy để rồi để ra cái sai tiếp…
Thế nên, ngoài hai nền khoa học trên tựa như hai lực hỗ tương với nhau như một trái banh lăn vô định th́ cần có một nền khoa học khác đó là khoa học tâm linh. Tâm linh ở đây không phải là tôn giáo mà là một logic về đạo đức, một t́nh cảm cao thượng làm chất liệu gắn kết giữa con người và con người, con người và xă hội. Có như thế, trái banh vô định ở trên mới có được quỹ đạo chuyển vận đúng đắn. Có như vậy, con người mới trở thành một tác nhân tốt cho bản thân, gia đ́nh và xă hội.
- Triết lư sống, theo quan điểm của TS là như thế nào? Và TS thấy ḿnh đă thực hiện thành công bao nhiêu phần trăm của triết lư sống đó?
TS Châu Nhật Tân: T́nh người! Giữ cho đẹp cái t́nh người. Trong giáo dục cũng vậy, các bậc cha mẹ đừng nên quá lo lắng, sợ con ḿnh sẽ hư hỏng rồi cứ luôn t́m mọi cách trông chừng bọn chúng… Hăy cho con cái lương tâm, hăy tạo cho con một cái t́nh người trong ḷng, rồi chính cái lương tâm đó, cái t́nh đó sẽ thế ḿnh trông chừng chúng, nhắc nhở chúng trên cả cuộc đời của chúng. Triết lư của tôi chỉ vậy và tôi luôn thành công ở bất kỳ vấn đề, phương diện nào mà tôi làm, kể cả phương diện áp dụng cái t́nh trong khoa học và kỹ thuật.
- Xin TS chia sẻ thông tin về Học viện Voviology.
TS Châu Nhật Tân: Học viện Voviology được thành lập vào năm 2006. Thông thường các sinh viên được các trường đại học gửi đến đây đại đa số đều ở bậc cao học và tiến sĩ. Ngoài bảng điểm tốt, tiêu chí tuyển chọn chú trọng các yếu tố về đạo đức, bản năng sống và khả năng ḥa đồng. Đây là 3 yếu tố mà theo tôi mới là điểm then chốt để cho một sinh viên có thể thành công. Điểm số cao không có nghĩa là người sinh viên ấy biết áp dụng kiến thức vào đời sống nên thành tích học tập cao ngất cũng không có nghĩa là người sinh viên ấy có thể thành công.
Theo Thanh niên