Chiều 9/7, tại Trung tâm Văn hóa Pháp Hà Nội đă diễn ra buổi tọa đàm “Một ḿnh ở Châu Âu hay cuộc hành tŕnh nội tâm".
Tham gia tọa đàm có nhà văn Phan Việt, tác giả cuốn “Một ḿnh ở Châu Âu”, Giáo sư Ngô Bảo Châu và dịch giả Lâm Vũ Thao.
Phan Việt là một cái tên quen thuộc trong giới nhà văn đương đại Việt Nam. Nhà văn nữ sinh năm 1978 này là tác giả của các tập truyện ngắn đă được xuất bản trước đó, như “Phù phiếm truyện”, “Nước Mỹ, nước Mỹ”, “Tiểu thuyết tiếng người”. Bên cạnh đó, cô c̣n là người đồng sáng lập tủ sách “Cánh cửa mở rộng” với nhà toán học Ngô Bảo Châu, cũng là người bạn thân thiết với cô, nhằm dịch và giới thiệu sách hay tới bạn đọc Việt Nam.
Gần đây, độc giả yêu thích các tác phẩm của Phan Việt lại có cơ hội đón nhận tác phẩm mới mang tên “Một ḿnh ở Châu Âu”. Đây cũng là cuốn sách đầu tiên nằm trong bộ sách “Bất hạnh là một tài sản” mà tác giả dự kiến sẽ tiếp tục giới thiệu tới độc giả những cuốn tiếp theo.
Mặc dù đă được NXB Trẻ xuất bản từ đầu năm 2013, nhưng những ảnh hưởng và sự đam mê của độc giả với cuốn sách nói riêng cũng như với phong cách văn chương của Phan Việt nói chung vẫn luôn gây thu hút và ṭ ṃ. V́ thế tại buổi tọa đàm, cô và Giáo sư Ngô Bảo Châu đă có những chia sẻ gần gũi với độc giả về cuốn sách và về chính những trải nghiệm nội tâm của ḿnh thông qua tác phẩm.
“Một ḿnh ở Châu Âu” không đơn thuần chỉ là cuốn sách về đề tài du kư mặc dù tác phẩm là tập hợp những ghi chép của Phan Việt cách đây 4 năm, khi cô một ḿnh ở Châu Âu trong ṿng 1 tháng, ghi chép lại những câu chuyện hay những h́nh ảnh cô bắt gặp tại các thành phố lớn như Paris của Pháp, Venice hay Roma của Italia, Copenhaghen của Đan Mạch…

B́a cuốn sách "Một ḿnh ở Châu Âu" của Phan Việt
Nhưng kín đáo song hành với những cuộc hành tŕnh vật chất này lại là hành tŕnh nội tâm dai dẳng, đau đớn của một người đàn bà nhỏ bé, mạnh mẽ, giàu xúc cảm sau những mất mát của cuộc hôn nhân. Với cô, hôn nhân là một hành tŕnh, và ra đi khỏi hôn nhân cũng là một hành tŕnh. Mặc dù vậy, lang thang trong hành tŕnh mới cũng không giúp cô thoát khỏi những giằng xé của quá khứ.
“Bất hạnh là một t́nh cảm đau đáu trong ḷng, nhưng nó làm cho tôi biết ḿnh cần ǵ trong cuộc sống, cái ǵ mà ḿnh không thể thỏa hiệp được. V́ thế, ngay từ tựa đầu của cuốn sách, tôi viết rằng ‘Bất hạnh là một tài sản’, đó là những ǵ tôi phải trải qua để t́m được hạnh phúc thật sự cho ḿnh. Ban đầu, NXB Trẻ có đề nghị nên thay đổi câu này bằng ‘Bất hạnh như một tài sản’, bởi họ cho rằng câu này giống một câu châm ngôn “đập thẳng” ngay vào độc giả, hướng độc giả đến ư nghĩa câu chuyện hơi nặng nề. Tuy nhiên, tôi muốn giữ nguyên câu viết đó để thể hiện đúng về hành tŕnh nội tâm của ḿnh. Tôi muốn giữ thái độ trung dung, và khẳng định về điều ḿnh đă có” - Phan Việt chia sẻ.
Trong khi, là một người đă trải qua nhiều năm sinh sống ở Châu Âu, đặc biệt là Paris, GS Ngô Bảo Châu lại có cách nh́n nhận khác với Phan Việt: “Phan Việt là một du khách đến với Paris, với Châu Âu và mang trong ḿnh nhiều tâm tư về t́nh yêu, về mất mát cảm xúc. Cô là một người lữ hành với trải nghiệm nội tâm của người đàn bà. C̣n với tôi, nơi đó lại là nơi gắn bó với kư ức về những bữa ăn sinh viên, những niềm vui, nỗi buồn của cuộc sống thời gian ấy và có cả những ám ảnh về cái chết…
Nhưng đọc cuốn sách của Phan Việt, tôi vẫn cảm thấy sự căng thẳng của tâm tư. Cô muốn t́m đến cho ḿnh một hành tŕnh mới để thoát khỏi điều đă qua và t́m kiếm niềm hạnh phúc trong hành tŕnh một ḿnh đó. C̣n với tôi, khi làm một điều ǵ đó ḿnh thích, như việc đọc cũng đă là niềm hạnh phúc cho riêng ḿnh. Dĩ nhiên là hạnh phúc trong cuộc sống c̣n mang nghĩa rộng hơn nhiều”.
Phan Việt cũng cho biết cô không tự xếp cuốn “Một ḿnh ở Châu Âu” của ḿnh vào dạng sách văn học. Dịch giả Lâm Vũ Thao đồng t́nh, bộc lộ quan điểm: “Cuốn sách có cái tôi thích và có cái tôi không thích, trong đó có câu ‘Bất hạnh là tài sản’. Như thế khiến câu chuyện bị hướng nặng về ư nghĩa, mất đi chút lăng mạn, nhẹ nhơm mang tính văn học. Ở cuốn sách, cô thể hiện lối biểu đạt tự nhiên hơn nhưng nội dung câu chuyện hướng đến ư nghĩa có phần nặng nề hơn và bày tỏ nhiều trải nghiệm ẩn giấu hơn. Nó cũng cho thấy sự thay đổi của Phan Việt, không giống với lối viết nhẹ nhàng, duyên dáng trong những cuốn trước của cô”.
Có độc giả th́ cho rằng cách giải thoát ḿnh bằng cách tự ra đi và tự trải nghiệm như ở tác phẩm là cách Phan Việt khuyên độc giả giải quyết tinh thần trước những khó khăn tương tự trong cuộc sống.
Tuy nhiên, Phan Việt cho rằng: “Nếu gọi là viết ra lời khuyên th́ không, mà chỉ là tôi đang chia sẻ câu chuyện của ḿnh. C̣n về phía độc giả, các bạn đọc tác phẩm thế nào và cảm nhận thế nào, đó là cách các bạn h́nh dung cho câu chuyện của chính ḿnh. C̣n nếu có thể coi là thông điệp qua tác phẩm, tôi chỉ muốn gửi gắm lời khuyên các bạn nên đối mặt với sợ hăi như thế nào trong cuộc sống mà thôi. Đối với tôi, nỗi sợ hăi bất hạnh là nỗi sợ hăi phí phạm nhất đời người. Điều đó đồng nghĩa với việc bạn không dám đối mặt, dấn thân trước những bất hạnh, những hành tŕnh áp lực của cuộc sống.”./.
Ngồn: Thu Linh/VOV