HÀ NỘI (NV) - Thần thánh đă trở thành một món hàng để trục lợi.
Trả lời ban Việt ngữ của đài BBC, ông Ngô Đức Thịnh, cựu viện trưởng Viện Nghiên Cứu Văn Hóa Dân Gian, khẳng định, vụ lợi hiện là xu hướng phổ biến, nhiều cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo như đ́nh, chùa đang có biểu hiện khai thác niềm tin để kiếm tiền. Theo ông Thọ, lư do dẫn tới sự phổ biến của thực trạng đó là v́ “nguồn thu rất lớn, có những nơi có thể thu tới ba bốn chục tỷ mỗi năm”.

Tranh vẽ gia đ́nh Trầm Bê - một doanh nhân mà nhiều người Việt gọi là “trọc phú” - được treo trang trọng ở lối vào chánh điện chùa Ba Sát, Trà Vinh. (H́nh: Internet)
Đời sống tôn giáo, tín ngưỡng ở Việt Nam có dấu hiệu bị tha hóa và lũng đoạn v́ một số quan chức và doanh nhân giàu có. Bằng chứng được xem là mới nhất và rơ ràng nhất về thực trạng này là chuyện Trầm Bê - người đang điều hành một số ngân hàng, cơ sở thương mại - bỏ tiền tu sửa nhiều ngôi chùa ở Trà Vinh, rồi đặt tượng, tranh, ảnh của ông ta, cũng như của thân nhân ông ta ở khắp nơi trong những ngôi chùa ấy, kể cả chánh điện.
Một số chuyên gia về văn hóa, tín ngưỡng, xác nhận, không chỉ doanh nhân mà nhiều quan chức trong chính quyền CSVN cũng cảm thấy bất an với thực tại, nên chọn tôn giáo làm chỗ dựa tinh thần, hy vọng thần thánh giúp họ tài lộc an khang.
Nhiều người trong giới tu hành nhận ra nhu cầu đó là một nguồn lợi, nên vứt bỏ nguồn gốc của tôn giáo truyền thống, lựa chọn lối sống vừa tu, vừa hưởng thụ. Chính yếu tố bên nào cũng vụ lợi làm tín ngưỡng, tôn giáo bị biến dạng.
Ông Nguyễn Đức Truyến, tiến sĩ xă hội học, nhận xét rằng, ngày xưa, tu hành vốn để cứu vớt sinh linh, người tu hành sống giản dị, đạm bạc, không ăn diện sang trọng, sống xa hoa như bây giờ. Đ́nh, chùa ngày xưa thường thấp, gần gũi với mọi người, không nguy nga như bây giờ. Bây giờ, người nghèo cảm thấy xa lạ với nhiều ngôi chùa, v́ chùa sang trọng quá!
Vừa cảnh báo về hiện tượng tín ngưỡng, tôn giáo truyền thống của người Việt đang bị rối loạn, ông Ngô Đức Thịnh vừa phê phán cách điều hành xă hội. Theo ông, ngoài tác động từ sự vụ lợi của một số người giàu có, quan chức, tu hành, chính lối quản lư hiện nay cũng tiếp tay cho các hoạt động “buôn thần, bán thánh”.
Ông Thịnh dẫn trường hợp chùa Phúc Khánh ở Hà Nội và lễ hội đền Trần ở Nam Định để minh họa cho nhận định của ông. Chuyện một số quan chức để một số đền, chùa quảng cáo tên tuổi của họ, nhằm làm tăng uy danh khi cung cấp dịch vụ cầu an, giải hạn, rơ ràng là sai, song chẳng có ai ngăn chặn. Hoặc lễ hội đền Trần ở Nam Định gần như đă trở thành dịp dành riêng cho quan chức đến cầu tài, cầu lộc dù rằng, chính chuyện cầu xin đó cho thấy họ vừa không tin vào bản thân họ, vừa không tin vào chính chế độ mà các quan chức này đang phục vụ.
Ông Thịnh tin rằng, thu nhập của nhiều cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo là rất lớn nhưng chẳng ai biết đích xác là bao nhiêu và tất nhiên chẳng phải nộp đồng thuế nào. Khi hoạt động của nhiều cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo thuần túy là v́ lợi, để vụ lợi, họ dùng nhiều cách và theo ông Thịnh, một trong những cách thường được dùng là “dựa vào chính quyền hay các nhà quản lư”.
(G.Đ.)