Tại nơi hợp nhất của ba ḍng sông Đáy, Nhuệ, Châu Giang, từ bao đời nay thôn Đ́nh Tràng (xă Lam Hạ, Phủ Lư, Hà Nam) được gọi là "làng khổng lồ” do có rất nhiều người cao nổi trội, trong đó có hai anh em tuyển thủ bóng chuyền xuất sắc Ngô Văn Công (1,92m) và Ngô Văn Kiều (1,96m).
Thôn của những người… khổng lồ
Ngồi uống chén nước ở quán lá nhỏ giữa thôn, chúng tôi gặp anh Nguyễn Quốc Toàn. Thân h́nh cao lớn, vừa đứng dậy đă chạm đầu vào nóc quán, anh Toàn có chiều cao “khiêm tốn” là 1,82m. Vui chuyện, anh bảo: “Ở đây, nam giới có chiều cao 1,79 - 1,80m nhiều lắm, c̣n nữ giới cũng khối người cao 1,72 - 1,75m. Nhưng phá kỷ lục về chiều cao phải kể đến bốn anh em Ca, Cảnh, Kiều, Công”.
Thôn Đ́nh Tràng được bao bọc bởi con sông Châu Giang hiền hoà, có 272 hộ với hơn 1.300 nhân khẩu. Số nam, nữ thanh niên tuổi từ 15 đến 25 có khoảng 250 người th́ 70% có chiều cao 1,70m trở lên.
Phụ nữ Đ́nh Tràng cao và xinh đẹp.
Ông Trương Đ́nh Tuyển - Trưởng thôn Đ́nh Tràng - cho biết, từ thời xa xưa, người dân thôn Đ́nh Tràng đă có vóc dáng cao lớn nổi trội hơn so với các làng khác.
Theo ước lượng của các cán bộ trong thôn, chiều cao trung b́nh của nữ giới nơi đây là 1,70m, c̣n nam giới là 1,80m. Theo chân ông trưởng thôn đến gia đ́nh vận động viên Ngô Văn Công và Ngô Văn Kiều, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước chiều cao lênh khênh của đại gia đ́nh “khổng lồ” này. Được biết, gia đ́nh anh Ngô Văn Công có chiều cao vượt trội từ nhiều đời trước, bà ngoại cao 1,8m, ông nội cao 1,82m.
Gia đ́nh anh Ngô Văn Công được xếp vào danh sách cao nhất trong thôn, bố mẹ đều xấp xỉ 1,8m, ngoài anh và anh Kiều th́ anh cả Ngô Văn Ca sinh- năm 1977- cao 1,9m, anh thứ hai Ngô Văn Cảnh- sinh năm 1979- cũng ngót nghét 1,85m. Anh Công kể sơ sơ trong họ cũng có tới hơn 20 người cao trên 1,80m, c̣n số người cao từ 1,70m trở lên th́ không đếm xuể.
Cụ Trịnh Văn Đạt - phụ trách Hội Người cao tuổi thôn và là trưởng tộc họ Trịnh - không giấu nổi niềm tự hào: “Từ xưa đến nay, đi đến đâu, thanh niên thôn Đ́nh Tràng cũng to cao hơn người. Họ Trịnh nhà tôi cũng có nhiều người cao lắm”.
''Nói có sách mách có chứng'', ông kể sơ sơ trong cuốn “Gia phả chiều cao” của thôn có tới vài chục người cao trên 1,8m, như chị Huyền (cao 1,80m), anh Đô (cao 1,87m), anh Dũng (cao 1,85m), chị Thơm (cao 1,75m), em Ngô Văn Phong tuy mới 14 tuổi nhưng đă cao tới 1,75m.
Ngoài gia đ́nh anh em vận động viên Ngô Văn Công, các gia đ́nh có nhiều người cao lớn trong thôn Đ́nh Tràng phải kể đến gia đ́nh bác Hồ Văn Nam có 3 người con th́ cả ba đều cao trên 1,8m.
Gia đ́nh anh Trọng, chị Phượng (bán bia hơi trong làng) có 3 người con th́ cô chị Ngô Thị Minh Lệ- 22 tuổi- cao 1,73m, cô em thứ hai Ngô Thị Thu Thao- 20 tuổi- cao 1,71m, cậu em trai Ngô Trọng Nghĩa tuy mới 13 tuổi, nhưng đă cao tới 1,72m.
Chị Phạm Thị Luyện (bán hàng tạp hóa trong thôn) tươi cười khoe với chúng tôi cậu con trai Phạm Thành Đồng tuy mới gần 3 tuổi, nhưng đă cao tới 1,2m, nặng hơn 20kg.
Theo ghi nhận của cụ Hoàng Thị Phách (năm nay gần 100 tuổi) th́ họ Ngô và họ Phạm là hai họ có nhiều người cao nhất trong làng. Trong đó, vận động viên Ngô Văn Kiều với chiều cao 1,96m là người giữ chiều cao “khủng” nhất trong thôn từ trước tới nay.
Đến nay, người dân quanh vùng vẫn truyền tai nhau câu vè nói về chiều cao của người Đ́nh Tràng: “Cà khếu, đèn ś, cao nhất nh́ miền Bắc”.
Có lẽ cán bộ thôn Đ́nh Tràng có thêm một công việc nữa là thống kê chiều cao của người dân. Bởi lẽ, ai đến làng công tác hay thăm thân đều hỏi các vị cán bộ thôn một câu hỏi giống nhau: "Sao làng ḿnh có nhiều người cao thế?".
Ông Nguyễn Văn Hùng (Bí thư thôn) đưa ra con số thống kê khiến bất kỳ thôn nào ở nước ta cũng thầm mong: “Chiều cao trung b́nh của nữ giới 1,65m, nam giới 1,73m. Nếu mà chỉ xét về tiêu chí chiều cao th́ hàng trăm trai gái trong thôn đều đạt tiêu chuẩn".
Dài quá, đâm... khổ
Anh Mai Văn Thắng bảo: “Hai anh em Công, Kiều làm rạng danh cho bóng chuyền Việt Nam và cũng nhờ hai đứa có chiều cao vượt trội mà nhiều người biết đến “làng chân dài Đ́nh Tràng”.
Gia đ́nh "khổng lồ" của anh Ngô Văn Kiều.
15 tuổi, Ngô Văn Kiều gầy tong teo mà người đă vổng lên hơn 1,70m. Thấy Kiều lênh khênh, người cậu Ngô Văn Kiếm từ Nha Trang về thăm quê mới kéo cháu vào học bóng đá. Nhưng đi đá bóng mà cao quá lại hóa ra chật vật.
Cuối cùng, Kiều đă thực sự phát huy được ưu thế chiều cao của ḿnh ở lĩnh vực bóng chuyền. Giờ Kiều đă trở thành chủ công số 1 của bóng chuyền Việt Nam, là Đội trưởng đội bóng chuyền nam quốc gia kiêm Đội trưởng đội bóng chuyền Sanest Khánh Ḥa.
Chiều cao giúp đàn ông thôn Đ́nh Tràng tự tin trong cuộc sống, nhiều người t́m được công việc tốt nhờ lợi thế này. “Năm nào ở xă hay huyện tổ chức thi kéo co phong trào là năm ấy Đ́nh Tràng vô địch” - anh Thắng vui vẻ kể.
Chiều chiều, thanh niên Đ́nh Tràng vẫn tập trung chơi bóng chuyền ở nhà văn hóa thôn. Nh́n đội h́nh to cao mà tôi đoán chắc bất cứ huấn luyện viên nào cũng... thèm thuồng.
Thế nhưng, “chân dài” quá cũng làm nảy sinh nhiều chuyện dở khóc dở cười. “Mặc dù nhiều chị em trong làng cũng có chiều cao tương đối nhưng vẫn thấp hơn con trai, nên nhiều khi để t́m được người xứng đôi vừa lứa không phải là chuyện dễ dàng.
Con trai cao đă đành, nhưng con gái cao để kiếm tấm chồng mới là chặng đường gian nan - anh Ngô Văn Mười chia sẻ - Không ít đàn ông nơi khác lấy vợ Đ́nh Tràng, khi nổi cơn thịnh nộ muốn tát cho vợ một cái th́ cũng… khó”.
Chị Ngô Thị Quế vốn nổi tiếng xinh đẹp, học giỏi, nhưng phải cái chiều cao vọt lên 1,78m khiến các chàng trai không dám tơ tưởng. Chị cứ thế cô đơn cho tới khi ra trường.
Trường hợp của vợ chồng chị Tĩnh cũng từng khóc dở mếu dở v́ chiều cao chênh lệch. Anh Nguyễn Văn Thân (chồng chị, người Nho Quan) chỉ cao 1,50m, trong khi chị cao đến 1,67m. Hơn nhau những một… cái đầu, phải đấu tranh măi hai người mới nên vợ nên chồng.
Các cụ già trong làng kể vui rằng, trước đây người dân c̣n quan niệm các cặp vợ chồng phải “xứng đôi vừa lứa” nên con trai các làng khác ít khi chọn vợ là người Đ́nh Tràng v́ ngại… chiều cao. Đôi nào “phá rào” th́ phải độn gỗ dưới chân để chụp ảnh cưới. Cũng có trường hợp những cô con dâu Đ́nh Tràng được bố mẹ chồng rất quư bởi đă “cải thiện” chiều cao cho ḍng họ nhà chồng.
Do có chiều cao “quá cỡ” nên nhiều người trong làng phải đóng giường dài 2,20m trở lên, chứ giường 2m nằm kích chân hoặc phải nằm co. Quần áo, giày dép cũng phải chịu khó t́m mua hoặc may cỡ lớn hơn người b́nh thường.
Nhiều anh chàng “cao kều” hay những cô nàng “lênh khênh” Đ́nh Tràng đi ra đi vào cửa nhà khác, nếu không để ư cúi xuống th́ thường xuyên bị… đụng đầu.
V́ sao chân lại dài?
Cho đến nay, chưa có một cuộc điều tra thăm ḍ nào t́m hiểu về nguyên nhân chiều cao vượt trội của người dân thôn Đ́nh Tràng. Trong các thư tịch cổ của làng cũng không thấy ghi chép lại, nhưng theo suy luận của người dân trong thôn th́ có lẽ họ được hưởng gene di truyền từ nhiều đời trước. Lại có người cho rằng do thôn Đ́nh Tràng sử dụng một nguồn nước ăn có tố chất đặc biệt nào đó.
Tiến sĩ Nguyễn Khắc Cảnh – Trường Đại học Khoa học xă hội và nhân văn TPHCM - đă đưa ra lư giải về chiều cao bất thường của người làng Đ́nh Tràng về mặt nhân trắc học, cho rằng có thể từ xa xưa đă có một nhóm người có chiều cao vượt trội tới làng sinh sống hoặc có một cá thể trong làng bị đột biến gene trở nên cao lớn hơn. Qua nhiều thời kỳ, đă có sự pha trộn giữa nguồn gene của nhóm người cao này với người dân trong làng.
Theo PGS Nguyễn Xuân Viết - giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội I- th́ để có thể lư giải về chiều cao đột biến của ḍng họ Ngô nói riêng cũng như dân làng Đ́nh Tràng nói chung cần có một cuộc điều tra khoa học mới có thể đưa ra kết luận chính xác.
Hơn nữa, ngày xưa khu vực quanh làng Đ́nh Tràng rất nhiều sông, làng nằm ở ngay ngă ba, ngă tư sông nên biệt lập với các làng khác, người trong làng kết hôn qua lại nên nguồn gene cao chỉ phát triển trong nội bộ làng, không bị phân tán ra ngoài. Dân Đ́nh Tràng lại chủ yếu sống bằng đánh bắt cá, ăn tôm cá quanh năm nên thể chất cũng ngày càng phát triển.
(Theo Lao động)