Huyện Thủy Nguyên - Hải Pḥng được xem là địa phương có đông người Trung Quốc sinh sống và làm việc nhất nước. Kể từ khi dự án Nhà máy Nhiệt điện Hải Phòng được triển khai (năm 2005) đến nay, cùng với việc các công ty Quảng Tây, Hồ Bắc và Đông Phương của Trung Quốc trúng thầu thi công và lắp đặt thiết bị th́ hàng ngàn lao động Trung Quốc kéo đến làm việc tạo nên các làng Trung Quốc, phố tàu dọc các xã Tam Hưng, Ngũ Lão.
Cũng từ khi dự án Nhà máy Nhiệt điện Hải Phòng triển khai, những vùng quê yên ả dọc tuyến đường đi qua nhà máy bị xáo trộn. Lao động Trung Quốc thường nhậu nhẹt say xỉn, gây gổ đánh nhau với dân địa phương; thậm chí c̣n quan hệ sinh con với phụ nữ địa phương.
Trước t́nh h́nh trên, Công an huyện Thủy Nguyên phải lập một Trạm Cảnh sát Nhân dân tại xã Tam Hưng. Trung tá Đỗ Quang Hảo, trạm trưởng, cho biết: “Quá đông người nước ngoài làm việc, sinh sống gây cho chúng tôi nhiều khó khăn, bất đồng ngôn ngữ là một rào cản lớn. Nhiều đêm thấy họ về quá muộn, uống rượu say, ḿnh nhắc nhở nhưng họ chẳng nghe. Ngoài số lao động chính thức, rất khó để quản lý số lao động “chui”. Có những vụ người Trung Quốc sau khi gây án, công an vào cuộc điều tra thì họ đã về nước…”.
 |
Lao động Trung Quốc làm việc tại Nhà máy Nhiệt điện Hải Pḥng |
Theo Sở LĐ-TB-XH Hải Pḥng, trước Tết Quư Tỵ có khoảng hơn 2.000 người nước ngoài làm việc tại Hải Pḥng, trong đó quá nửa là người Trung Quốc. Số lao động này chủ yếu tập trung tại các dự án lớn như Nhà máy Nhiệt điện Hải Phòng, KCN Đồ Sơn, KCN Thâm Việt (huyện An Dương). Ngoài ra, c̣n hàng chục doanh nghiệp da giày, hóa chất, xây dựng… có người lao động Trung Quốc làm việc.
Theo Nghị định 34/CP và 46/CP của Chính phủ về việc tuyển dụng và quản lý người lao động nước ngoài tại Việt Nam th́ các cơ quan, doanh nghiệp nước ngoài trúng thầu tại Việt Nam phải ưu tiên sử dụng lao động người Việt Nam, trường hợp lao động trong nước không thể đáp ứng được công việc mới tuyển lao động nước ngoài. Thực tế, trong hàng ngàn lao động Trung Quốc đang làm việc tại Hải Pḥng, đa số làm những công việc phổ thông như phụ hồ, thợ xây, thợ hàn… trong khi rất nhiều lao động phổ thông tại địa phương đang thất nghiệp.
Tại kỳ họp thứ 4 của HĐND TP Hải Pḥng vừa qua, nhiều cử tri đă chất vấn lănh đạo huyện Thủy Nguyên, UBND TP Hải Pḥng cũng đă lập đoàn kiểm tra, xử lư t́nh trạng lao động Trung Quốc không phép. Đoàn thanh tra liên ngành của Sở LĐ-TB-XH và Công an Hải Phòng cũng từng phát hiện không ít sai phạm của lao động nước ngoài trong việc tuân thủ pháp luật Việt Nam, như không báo cáo xin phép duyệt nhân sự mà vẫn tuyển lao động ngoài nước vào làm việc, dùng thị thực nhập cảnh với danh nghĩa du lịch để làm việc tại Việt Nam...
Từ khi có KCN Long Giang th́ xă Tân Lập 1, huyện Tân Phước - Tiền Giang không c̣n yên ả v́ lao động Trung Quốc. Khi số lao động này rút đi th́ nhiều phụ nữ địa phương ngậm đắng nuốt cay v́ gia đ́nh tan vỡ. Theo một cán bộ xă Tân Lập 1, đă có hơn 10 trường hợp xin ly hôn và hầu hết đều do các bà vợ nộp đơn. Tất cả đều ḥa giải bất thành v́ các bà nhất quyết bỏ chồng với lư do chồng không biết làm ăn, quan điểm bất đồng... nhưng thực chất là v́ mấy ông “người nước ngoài” vung ra ít tiền làm các bà tưởng sẽ có cuộc sống sung sướng, sẽ được bảo lănh ra nước ngoài. Ai ngờ bây giờ họ về nước, bỏ lại những phụ nữ góa chồng.